گفتگو

تاریخ‌نگاری در ایران پیشینه مهمی دارد. این علم به ویژه پس از اسلام رونق مهمی گرفت. این منابع كه بسیاری از آنها نیز اكنون موجود هستند، بعضا اشكالاتی هم دارند كه عمده آنها به دلیل نبودن یك گاه‌شماری مورد وثوق همه و همچنین استنادات غیرعلمی به منابع و سخن پیشینیان‌شان بود. همین منابع نیز تاریخ دقیق رویدادها را مشخص نمی‌كنند.

حسین مسرت می‌گوید: شمار سفرنامه‌های چاپ‌شده ایرانیان در مقایسه با سفرنامه‌های بیگانگان بسیار کم است نه از این‌رو که سفرنامه‌های ایرانی کمتر باشد، بلکه از این‌ جهت که کمتر کسی اهتمام به چاپ آن دارد، کافی است که عنوان خارجی بر یک سفرنامه بخورد، هم ناشر (سرمایه‌گذار) و هم خریدار هر دو طالب آن‌اند.

دکتر‎ ‎انوری از «چهره‌های ماندگار زبان و ادب فارسی»، ادیب توانایی است که آثار سترگ و ستودنی‌اش در سپهر ادبیات،‎ ‎گواهی بر غنای ادب فارسی است. اندیشمند پرکاری که به شکلی خستگی‌ناپذیر به‎ ‎فعالیت علمی مشغول است و در چند دهه اخیر، همواره بخشی از بار فرهنگی ـ ادبی ایران را‎ ‎بر دوش داشته است.

محسن سعادتی می‌گوید: خوشبختانه در سال‌های اخیر باستان‌شناسی، تاریخ و فرهنگ ری مورد توجه پژوهشگران مختلف قرار گرفته است. همچنین کتاب‌های زنده‌یاد حسین کریمان به عنوان یکی از الگوهای مهم بهره‌گیری از متون تاریخی و شواهد باستان‌شناسی همواره مورد تمجید پژوهشگران قرار گرفته است.

محسن مدیرشانه‌چی، استاد علوم سیاسی و پژوهشگر معتقد است: زنان در تحولات تاریخ معاصر چه در عصر قاجار چه در عصر پهلوی اول و دوم کم و بیش حضور داشتند، اما طبعا در عصر قاجار و عصر پهلوی اول بیشتر زنان فعال از طبقات مرفه بودند، طبقاتی که امکان تحصیل داشتند اما طبقه متوسط یا پایین طبعا نقش کمتری را ایفا کردند. در دوره پهلوی دوم که گسترش مدارس و دانشگاه‌ها شکل جدی به خودش گرفت، به طبع شمار زیادی از زنان تحصیل‌کرده که می‌توانستند در تحولات سیاسی و اجتماعی نقش بیشتری ایفا کنند، افزایش یافت و همین تحصیل در دانشگاه پای آنها را به فعالیت‌های سیاسی باز کرد.

مهدی کیوانی می‌گوید: ایرانیان در دوره صفویه مثل زمان‌های پیشین و پسین از چنان آزادی و استقلالی برخوردار نبودند، اما شواهد و مدارک نشان می‌دهد اصناف پیشه‌ور عهد صفوی به عنوان نیرومندترین نهاد مدنی توانستند از عهده برخی از مسوولیت‌های اجتماعی و فرهنگی نسبت به شهروندانشان برآیند.

استاد موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی معتقد است؛ یکی از چالش‌های ما این است که دانشگاه از دامن شهر به بغل دولت و از ایوان جامعه به دیوان دولت و بروکراسی آن افتاده و حتی بدتر از آن، گرفتار یک دیوانسالاری ناکارامد و چندلایه شده است.

طراحی به خط استوار است و نقاشی به رنگ؛ اگر چه نمی‌توان مرزبندی دقیقی برای این دو قائل شد و نقش یکی را بر دیگری برتری داد. در سنت تصویری غرب ستیزِ خط و رنگ، میان نقاشان مناقشاتی را پدید آورده است؛ در سنتِ تصویری هنر ایران اگر نتوانیم از رویارویی مشخصی بین طراحی و نقاشی سخن بگوییم، اما می‌توانیم آثار طراحی و نقاشی را از یکدیگر تمییز دهیم.

محمدحسین خسروپناه می‌گوید: آنچه در مطالعات تاریخ‌نگاری زنان بیشتر به آن توجه می‌شود، وضعیت زنان در سال‌های پایانی دوره قاجار است! چرا این دوره آن‌قدر مورد توجه پژوهشگران و تاریخ‌نگاران است؟ به این دلیل که راه همواری است و قبلا دیگران با پژوهش‌های خودشان جنبه‌های مختلف وضعیت زنان را بررسی کردند؛ هر چند هنوز جنبه‌هایی وجود دارد که می‌توان بر آن دست گذاشت که چندان دیده نشده است.

بهروز گودرزی با اشاره به این‌که شاه عباس بی‌تردید موفق‌ترین پادشاه سلسله صفوی برای محافظت از مرزهای شرقی بوده است، گفت: یکی از نکات مهمی که در این کتاب گفته شده و تا کنون کمتر کسی به آن توجه داشته است مسئله شیوه حکمرانی حاکمان در مرزهای غربی ایران است و در این امر ابداعی وجود دارد که کمتر کسی به آن توجه کرده است.