گفتگو

این یک باور جمعی است که بیان واقعیات و دردهای جامعه از زبان هنر، بسیار اثر گذارتر و قابل تأمل تر از سایر شیوه هایی است که گاه و بیگاه به کار برده می‌شود؛ خصوصاً زبان موسیقی که قابل دسترس تر و تأثیر گذارتر از سایر هنرهای معاصر است. این روزها فاجعه بزرگی در دنیا در حال رخ دادن است و همه جا صحبت از نابودی زمین و محیط زیست است. زمین مقدسی که اکنون گرفتار مرگ یا کشتار حیوانات و انسان‌ها، بیماری هایی چون ایدز، ازبین رفتن جنگل، آب شدن یخ‌های قطبی و از همه مهم تر جنگ و تروریسم شده است ؛ معضلی فراگیر که تهدیدی جدی برای تمامی سرزمین‌ها به حساب می آید. فرهاد هراتی آهنگساز و بنیانگذار و رهبر گروه کر «نامیرا» در کنسرتی که چندی پیش در تالار وحدت به روی صحنه برد، مرثیه زمین را به اجرا گذاشت. هراتی در این اثر ارکسترال به جای بهره بردن از اشعار یا کلام، از آواهای خوانندگان و اعضای گروه کر بهره گرفته است که همین امر باعث بداعت کار او شده است.گفت‌و‌گو با فرهاد هراتی در خصوص هدف از اجرای کنسرت «زمین مقدس» را در ادامه می‌خوانید:

«نهضت های اجتماعی عدالت خواهانه در ایران» عنوان مجموعه‌ای پژوهشی – تاریخی است که جلد اول آن ازگئومات و مزدک آغاز می‌شود و در جلدهای دوم و سوم به دوران خلفای عباسی، قیام بردگان و جنبش مؤمنان می‌پردازد. جلد چهارم که هفته گذشته توسط انتشارات چاپخش به بازار آمد، راجع به دوران سلطه مغول و دولت سربداران است، جلد پنجم این مجموعه که در دست انتشار است، به دوران صفویه اختصاص دارد. شاپور رواسانی متولد 1310 رشت پژوهشگر تاریخ معاصر ایران و نهضت جنگل و استاد بازنشسته دانشگاه ادنبورگ است. رساله دکترای او با عنوان «جنبش سوسیالیستی در ایران از قرن 19 تا 1922: جمهوری شورایی گیلان» از جمله آثار مرجع در شناخت جنبش میرزاکوچک‌خان جنگلی است. وی کتاب‌های «اتحادیه مردم شرق» و «مفاهیم اجتماعی در جوامع استعماری» را تألیف و منتشر کرده است. «نادرستی فرضیه‌های نژادی آریا، سامی و ترک»،«جمهوری شورایی سوسیالیستی گیلان؛ نخستین جمهوری شورایی در ایران» از دیگر آثار تألیفی او در سال‌های پایانی دهه شصت به بازار آمد

موسيقي زبان عشق است كه بي كلام روايت مي‌كند‌‌‌ تمام راز و رمزهاي اين حس شگفت انگيز را و آهنگساز راوي آن، نت به نت عشق را مي‌نشاند‌‌‌ روي ملود‌‌‌ي و خالق سمفوني‌اي مي‌شود‌‌‌ به نام عشق و براي روايت آن.عشق حس بي نظيري است كه د‌‌‌وري و فاصله نمي‌شناسد‌‌‌ ، مرز و محد‌‌‌ود‌‌‌يت نمي‌د‌‌‌اند‌‌‌. مي‌تواني از كيلومترها آن طرف تر قلبت را به جغرافيايي هد‌‌‌يه كني كه با معيارهاي معمول نزد‌‌‌يكت نيست‌اما اگر خوب كه به آن بنگري هيچ فاصله اي بين عاشق و معشوق نيست.

«محمد ساعتچی همدانی» پس از حدود ٧ دهه باز و بسته کردن انواع ساعت، بهترین ساعت‌ساز کنونی ایران شناخته شده است. او در سال ١٣١٥ زاده شده و از کودکی در کارگاه پدر و نزد برادرش، تعمیر و ساخت ساعت‌ را یاد گرفته است. ساعتچی، در ١٧ سالگی اعتبار یک ساعت‌ساز پنجاه ساله را در لاله‌زار به دست می‌آورد و از همان زمان، ساعت‌های ویژه شهر را تعمیر می‌کند.

گفت و گوی حاضر، که شرحی است بر یکی از ابیات مشهور حافظ(دل می رود ز دستم صاحبدلان خدا را/دردا که راز پنهان خواهد آشکارا)، در بردارنده نکات و اطلاعات تازه‌ای در شرح بیت مذکور است. از جمله آنکه، در مصرع نخست با یکی از ظرایف کار حافظ که عبارت است از نشان دادن فضای زمانی، مکانی و وضع و حالی در خود الفاظ شعر، آشنا می‌شویم و در مصرع دوم با معانی متفاوت «راز»، «سر»، «مساله» و «معما» و در نتیجه مراد حافظ از«راز» در بیت محل بحث. همچنین، در شرح مصرع دوم استاد ملکیان به توضیح تبیین‌های مختلفی پرداخته‌اند در باب این پرسش که: «چرا عشق مکتوم ماندنی نیست؟».

جوزف روز استاد فلسفه دانشگاه وسلیان آمریکا است. علایق او در فلسفه بیشتر در حوزه فلسفه علم و نقش علم در جامعه متمرکز است. روز یکی از بزرگ‌ترین و شناخته‌شده‌ترین مترجمان و شارحان فلسفه هایدگر نیز به‌شمار می‌رود. از او تا کنون کتب و مقاله‌های گوناگونی به چاپ رسیده است که بیشتر آن‌ها در حوزه فلسفه قاره‌ای علم بوده‌اند. پریسا صادقیه مترجم فلسفه های قاره ای علم گفت‌وگوی جالبی را با جوزف روز در حوزه فلسفه علم قاره‌ای به انجام رسانده است که تمرکز آن بیشتر بر روی فلسفه علم هایدگر است. روز در این گفت و گو هم چنان درصدد دفاع از خطوط کلی فلسفه علم هایدگر است.

در واقعیت عینی و بیرون از تاریخ‌ادبیات‌های موجود اما، تاریخ و ادبیات چنان درهم‌تنیده‌اند که هریک بی‌دیگری بی‌معنا می‌نماید. خاصه وقتی از منظری متفاوت‌تر از نگاه خطی، به تاریخ نگریسته شود و در بین شاخه‌های توده‌شده بر هم در سیر زمان، به دنبال نقاط نادیده و تاریک و حاشیه‌ای گشت تا ارتباط گذشته و اکنون بازنمایی شود. کم بوده‌اند نگاه‌هایی که تاریخ و ادبیات را در نقطه پیوندشان با هم ببینند و به‌جز کارهایی پراکنده و گاه ناقص چیز زیادی تاکنون وجود نداشته است.

محمد حسین ملایری، دبیر کل کانون ایرانی پژوهشگران فلسفه و حکمت و استاد مدعو دپارتمان‌های فلسفه‌ علم دانشگاه‌های تهران و قم، از معدود اندیشمندانی است که از منظری قاره‌ای به مطالعات علم پرداخته‌است. از ملایری اثری نیز در همین باب به چاپ رسیده است تحت عنوان «فلسفه‌ علم پدیدار شناسی هرمنوتیک» که به نوعی رساله‌ دکترای او نیز محسوب می‌شود؛ ملایری این کتاب را در سال 1390 با مقدمه دکتر حسن روحانی و پرفسور پاتریک هیلان منتشر ساخت. در گفت و گویی که پیش رو دارید، برخی از محورهای اصلی اندیشه‌ ملایری در مورد فلسفه‌ علم و نسبت آن با گرایش‌های تحلیلی و قاره‌ای مورد پرسش قرار گرفته‌اند.

«هنر والا» را نمی‌پسندیم‌ ایرانیان به هنر به عنوان موضوعی فراغتی و تفریحی می‌‌نگرند مهسا رمضانی: هنر در اندیشه کلاسیک، «هنر والا» یا «هنر زیبا» فرض می‌شود در حالی که امروزه جامعه‌شناسی هنر، در کنار هنرهای زیبا، برای «هنرهای عامه‌پسند» نیز به عنوان وجهی دیگر از هنر، اعتباری خاص قائل است. جامعه‌شناسان هنر، «گالری و موزه‌ گردی» را در دسته «هنرهای زیبا» طبقه‌بندی می‌کنند و از عدم اقبال به این مراکز نتیجه می‌گیرند که این سطح از هنر (هنر والا) جایگاه محکم و گسترده‌ای در میان جامعه ندارد و از عوامل اثرگذار در شکل‌گیری چنین ذائقه هنری‌ای در جامعه بحث می‌کنند. از آنجا که رفتن به گالری و موزه‌های هنری، در جامعه ما نیز چندان مرسوم و پرمخاطب نیست دلایل این امر را با دکتر اعظم راودراد به بحث گذاشتیم

علی ورامبنی: نسبت روشنفكر با مردم و نسبتش با سياست (قدرت)، دو رابطه‌اي است كه در واقع وضع و حال روشنفكر را مشخص مي‌كند. يا حتي وراي آن، اينكه با توجه به اين وضع و حال و جايي كه ايستاده است مي‌توان شخصي را روشنفكر ناميد يا خير؟ رويكردها نسبت به هر دو رابطه متفاوت است و گاهي متناقض. بعضي معتقد هستند كه روشنفكر بايد منفك از مردم و قدرت به نقد هر دو بپردازد. عده‌اي مي‌گويند كه روشنفكر بايد زبان حال ملت در برابر دولت باشد. بعضي هم با تأسي از افلاطون و نظريه فيلسوف- شاه اعتقاد دارند كه روشنفكر بايد در لايه‌هاي سياستگذاري و تصميم‌گيري رسوخ كند. مدافعان هر كدام از اين نظريه‌ها هم، صغري و كبري‌ها و نتيجه‌گيري‌هاي خاص خود را دارند. با مصطفي ملكيان پيش از اين راجع به نسبت روشنفكر و مردم صحبت كرده بودم. وي تعريف خاص خود از روشنفكر را دارد. روشنفكر از نگاه او كسي است كه بايد داور مردم باشد