مقاله

نگاهی کوتاه به نقش زنده‌یاد آیت‌الله‌زاده شیرازی در حفاظت از میراث فرهنگی در ایران یادنامه‌ای برای هشتمین سال درگذشت «باقر آیت‌الله‌زاده شیرازی»

نیکی را مکافات کن و بدی را درگذار. در هیچ وقت تهاون (سهل‌انگاری) مکن و از خیرات، تجاوز جایز مدار. و چون به کاری مشغول شوی از روی فهم و بصیرت انتقال کن و به توانگری متعجب مباش و از مصائب، شکستی به خود راه مده. با دوست معامله چنان کن که به حاکم احتیاج نباشد و با دشمن معامله چنان کن که اگر به حاکم عرض رود، ظفر تو را باشد.

اشاره: پانزدهمین مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ ناصرخسرو به قصیده‌ معروف «نکوهش مکن چرخ نیلوفری را» و بحث در باب اندیشه‌ ناصرخسرو درباره‌ جبر و اختیار و تحلیل و بررسی تعلیمات او اختصاص داشت. ناصرخسرو شاعری است که به طرفداری از اختیار معروف است و قصیده‌ مذکور نمایانگر این نگرش اوست. جستجو در دیوان او نمودار آن است که وی جبر را بیشتر از اختیار در زندگی انسان‌ مؤثر می‌شناسد. همچنین وی از اصحاب تعلیم است و به همین دلیل در دیوانش به شمار معتنابهی از پرسشها و چیستان‌ها برمی‌خوریم. در این نشست دکتر قدمعلی سرامی در این باره در مرکز فرهنگی شهر کتاب سخن گفت.

پایان جنگ اول جهانی آغاز حل اختلافات انگلیس و فرانسه بر سر سوریه و لبنان بود. از پیامدهای سازش آنها، ایجاد یک کشور مسیحی، لبنان (برای برآوردن خواسته‌های فرانسه) و پدید آوردن اسرائیل (یک کشور یهودی برای خشنود کردن بریتانیا) بود. اجرای این توافق بین انگلیس و فرانسه، بدون کوچکترین توجهی به آمال و آرزوهای اکثریت قاطع مردم سوریه و فلسطین صورت گرفت

استادی که مشوق علامه طباطبایی در تقویت تفکر برهانی بود حکیم سید حسین بادکوبه ای لاهیجی (قفقازی) از علمای برجسته ی قرن چهاردهم هجری قمری است که از وی با عنوان آخرین مدرس رسمی علوم عقلی در حوزه ی علمیه ی نجف اشرف یاد می شود.

بیمارستان‌ها در روزگاران گذشته، افزون‌بر آن‌که مکانی برای معالجه مردم بود، مرکزی برای دانش‌اندوزی و یادگیری علم‌طب نیز به‌شمار می‌آمد. دایره فعالیت آنها به‌گونه خیرخواهانه از این‌رو تعداد بیشتری را نسبت به یک بیمارستان ویژه مداوا دربرمی‌گرفت. ساخت بیمارستان‌ها در دوران ایران اسلامی با پیگیری سنت وقف در میان ایرانیان گسترش یافت. آمار ساخت بیمارستان‌های وقفی بدین‌ترتیب در دوران صفاریان، سلجوقیان و پس از آن در سده هفتم هجری همزمان با حاکمیت ایلخانان افزایش یافت. یکی از این بیمارستان‌های مهم توسط خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی در مجموعه فرهنگی ربع رشیدی ساخته شده بود. درباره کارکرد منظم این نهاد ارزشمند در تاریخ ایران، اطلاعاتی برجای مانده است.

جنگ دوم جهانی را می‌توان از زاویه ای، فرصتی برای برپایی جامعه ای آزاد برای ایران و ایرانی دانست؛ فرصتی که با پایان یافتن دوره استبدادی پهلوی اول در خود سمت‌وسویی از آزادی داشت، به‌ویژه برای شناخت جهان درحال گذار. ایران اما به کشورهای اشغالی کمتر می‌مانست. پادشاهی از دودمان پیشین بر سرکار آمده بود و دولتی ایرانی امور را برعهده داشت. نیروهای اشغالگر، دست‌کم به ظاهر، در روند امور درونی ایران مداخله نداشتند. ایران درواقع پلی و گذری برای پیروزی شد.

پس از آغاز جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۴ (۱۲۹۳خ)، ایران رسماً بی‌طرفی خود را اعلام کرد، هرچند که انگلیس و روسیه این بی‌طرفی را نادیده گرفتند و با اشغال ایران، آن را به یک میدان جنگ خود علیه عثمانی و آلمان تبدیل کردند. یکی از نخستین اقدامات انگلیس و روسیه در ایران به سال ۱۹۱۵ (۱۲۹۴خ)، تعلیق مجلس شورای ملی و به زندان افکندن و یا تبعید نمایندگان مردمی بود، تا بتوانند دست به انجام هر کاری بزنند.

در نظام مدیریت و تفویض مسئولیت، به غیر از نکاتی که بدان اشاره شد، لازم است کارایی، تبحر، اخلاص، سرعت عمل، قدرت تصمیم‌گیری و بزرگ‌منشی افراد را در نظر گرفت، نه گرایشهای عادی عقیدتی. اگر جز این عمل شود، طیف وسیعی از افراد صاحب‌نظر از گردونه کار خارج می‌شوند و بی‌اعتنایی، نفرت و کم‌رونقی اقتصادی را سبب می‌شود و به‌طور قطع، زمینه‌های بزهکاری، خطاکاری و بی‌عدالتی‌های جبران‌ناپذیری را پدید می‌آورد.

مجموعه‌ای از مقالات، اعم از ترجمه و تالیف، از دوره جوانی فردید باقی است كه عمدتا طی سنوات ١٣١٦ تا ١٣٢٥، به تحریر درآمده‌اند، یعنی در دوره‌ای كه فردید جوانی ٢٧ تا ٣٦ ساله بوده و هنوز تحول فكری عمیق او شكل نگرفته است. فردید جوان از آن شخصیتی كه ما امروز به منزله «فردید» می‌شناسیم، بسیار فاصله دارد. مقاله «هانری برگسن و فلسفه برگسنی» كه در سال ١٣١٦ به چاپ رسید، به‌خوبی نشان می‌دهد كه فردید جوان پیش و بیش از آنكه تحت تاثیر هایدگر‌و لذا- البته بنا بر استدلال شما‌متفكری ژرمنوفیل باشد، تحت تاثیر برگسون فرانسوی است.