اخبار

در این مقاله به بررسی و شناخت سبک دو نقاش سیاه قلم کار گمنام عهد ناصری می پردازیم که در تصاویر، خود را «مصطفی» و «میرزانصرالله» نامیده اند. این دو نقاش سبک و شیوۀ خاصی برای مصور کردن کتاب های چاپ سنگی دارند. در آثارشان تأثیر هنر افشاریه – زندیه و تا حدی صفویه دیده می شود و از فضاهای چند ساحتی مکتب هرات خبری نیست. چهره ها در کارهای آنان دارای بیان تصویری هستند

هر کتاب چاپ سنگی دارای آرایش های فنی خاصی است که آن را از دوره های پیشین متمایز می کند. این مقاله به بررسی اصول آرایش های فنی در صفحات مستقل و مهم کتاب های چاپ سنگی عهد ناصری و ویژگی های آنها می پردازد. بسیاری از پژوهشگران تلاش های ارزنده ای در این باره انجام داده اند، ولی این تلاش ها کافی به نظر نمی رسد و هنوز می بایست مطالعات بیشتری در این زمینه صورت گیرد. این صفحات شامل صفحۀ آغازین، فهرست، عنوان، سرلوح و صفحۀ آخر است.

در طول قرن دوازده و اوایل قرن سیزده هجری شمسی (قرن نوزدهم میلادی)، مهم ترین عامل شکل گیری هنر در ایران را می توان تاثیرپذیری از هنر اروپا به شمارآورد. زمانی که هنر به تدریج به یک امر اجتماعی بدل می گشت و دیگر نمی توانست تنها به دربار سلطنتی محدود بماند، هنرمندان ایرانی به منظور جستجوی راه های نوین ارتباط بصری به بررسی و مطالعه ی هنر اروپا به شکل جدی تری پرداختند

در نسخ مصور چاپ ‌‌سنگی- اگر نسخه افتادگی نداشته ‌باشد- نام و رقم کاتب در صفحة اول یا آخر آمده‌ است. این در حالی است که در بسیاری از این نسخ، نام هنرمند تصاویر ذکر نشده‌ است.

نشست «نگاهی به شاهنامه چاپ سنگی میرزا علیقلی خویی» با حضور اولریش مارزلف در نخستین موزه وقفی- خصوصی ایران برگزار می‌شود.

نسخه خطی و مصور هزار و یك شب، محفوظ در كاخ گلستان، واپسین نسخه خطی مصور فارسی در سطح درباری و یكی از فاخرترین آنهاست كه در دورۀ قاجار تدوین شده است. این نسخه به مدیریت هنری ابوالحسن غفاری معروف به صنیع الملك (د. 1283ق/ 1867م) و با همكاری سی و چهار هنرمند نگارگر، مذهب، جلدساز و صحاف در طی هفت سال (1269ـ1276ق/ 1853ـ1860م) به انجام رسیده است. گر چه نام برخی از هنرمندان فعال در این پروژه بر ما معلوم است، ولی نام نگارگران آن همواره در زیر سایه سنگین نام صنیع الملك، نقاش باشی دربار ناصری، پنهان مانده است.

مجید غلامی جلیسه، محقق و ‌پژوهشگر حوزه چاپ و نشر در نشست «تاریخ و تکنیک چاپ سنگی» به تاریخ و تحولات چاپ سنگی و ریشه‌های آن اشاره کرد و بر طبق تحقیقاتش گفت: «قرآن مجيد» نخستين کتابی است که به صورت چاپ سنگي در ايران منتشر شد و كاتب اين اثر «محمدحسين تبريزي» بود که نسخه‌ای از آن جديدا شناسايي و در كتابخانه مجلس محفوظ است.

در طول قرن دوازده و اوایل قرن سیزده هجری شمسی (قرن نوزدهم میلادی)، مهم ترین عامل شکل گیری هنر در ایران را می توان تاثیرپذیری از هنر اروپا به شمارآورد.