اخبار

سهراب سپهری شاعر و نقاش معاصر، در ۱۳۰۷ ش در خانواده‌ای اهل ذوق و هنر، متولد شد. پدرش اسد‌الله سپهری کارمند اداره پست و تلگراف بود و به هنر و ادب علاقه فراوان داشت. از مادربزرگش حمیدة سپهری در کتاب «زنان سخنور ایران» چند شعر آمده است. پدربزرگ مادرش نیز میرزا محمدتقی سپهر کاشانی، ملقب به «لسان‌الملک»، مؤلّف کتاب مشهور «ناسخ‌التواریخ» بود.

سهراب سپهری از آن دست افرادی بود که هزار سال هم بگذرد باز عده‌ای معتقدند که چرا این شاعر خشونت‌های دهه چهل را ندیده و خودش را از جمع جدا کرده است؛ اما کیست که بداند او شاعر زیبایی‌هاست و گویا قصد کرده بود تا از پنجره‌های زیادی عبور کند و پشت آن پنجره‌ای قرار گیرد که دنیا برای او اینگونه معنی می‌شود. به مناسبت 15 مهرماه زادروز این شاعر و نقاش معاصر به سراغ محمود معتقدی رفتیم و گپ‌وگفتی را با وی انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید.

نمی‌شود به سهرابِ شاعر اشاره کرد و سهرابِ نقاش را از قلم انداخت. سهراب سپهری علاوه بر آن‌که چهره ای شناخته شده در شعر معاصر ایران است در هنر نقاشی نیز صاحب جایگاهی است مهم و قابل تامل. او نقاشی است کاشف، که به اتکای جستجو در طبیعت و اشیاء به تجربه‌هایی یگانه در نقاشی مدرن ایران دست زده است. آیدین آغداشلو که البته هنرمندی است مولف از شاعرانگی سهراب در نقاشی و تفاوت نگاهش با شاعران همعصرش می گوید.

محمدرضا شفیعی‌کدکنی در بحثی تحت‌عنوان «شعر جدولی، آسیب‌شناسی نسل خردگریز» به پیشینه ساخت تصاویر جدولی در زبان فارسی پرداخته و معتقد است میان درهم‌ریختگیِ نظام کلمات و زوالِ خِرد جامعه ما رابطه مستقیمی وجود دارد. در این نوشته به بازخوانی دیدگاه محمدرضا شفیعی کدکنی در باره شعر سهراب سپهری می پردازیم.

سهراب سپهری در ســال‌های نخست شـــــعرگویـــــی به قالب‌های ســنتی و نو - سنتی توجه نشـــــــــــان داد‌. در قالـــــب‌های سنتی، همـــــزمان، گوشه چشمی به سبک هنــــــدی و مکتب بازگشت داشت. البته از برخی نوآوری‌ها هم غافل نبود. جز این، درنگِ وی در مثنوی‌های ایرج میرزا و چهارپاره‌های فریدون توللی نیز اهمیت دارد. این آثار بر سروده‌های نخستین وی تأثیری درخور ملاحظه بر جای گذاشته است.

امروز 15مهرماه زادروز سهراب سپهری است. شمس لنگرودی در تاریخ تحلیلی شعر نو به تفصیل به سهراب و جهان بینی او پرداخته است که بخش هایی از آن را در ادامه می خوانید.

سهراب سپهری[میلاد: 15 مهر 1307 کاشان/مرگ: ۱ اردیبهشت۱۳۵۹ تهران] پرمخاطب‌ترین شاعر مدرن ایران است البته همیشه چنین نبوده؛ در واقع زمانی که مبتلا به سرطان خون، در بیمارستان پارس تهران درگذشت، میلادی دوباره برایش رقم خورد و شعرهایش، مورد توجه مخاطبان عام قرار گرفت در حدی که چند نسل با شعرهایش زندگی کردند و از افقی نو به جهان پیرامونی نگریستند

نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد سهراب سپهری رگه‌هایی کمرنگ از عرفان ایرانی - اسلامی را با عرفان شرقی آمیخته است؛ به بیان دیگر، او عرفان خود را دارد و عرفانش با عرفان مکتب‌های دیگر متفاوت است.

سهراب سپهری شاعر طبیعت، آرامش، صلح و سازگاری انسان با انسان و انسان با جهان است. گاه كسانی اتهام و مهر سكوت در برابر جنایت و سازش با وضع موجود و توجیه‌گر عملی قدرت قاهر - هر چند نه همدستی علنی - بر پیشانی او زده‌اند

معدود هنرمندانی در تاریخ معاصر ما به جایگاهی رسیده‌اند که در بود و نبودشان جدل بیافرینند و خود بَری از هر حرف و حدیث باشند. چه آن‌که وقتی هنرمند خلق می‌کند، دیده می‌شود و لاجرم در معرض قضاوت قرار می‌گیرد. گاه این قضاوت از افکار عمومی است که خوب را می‌پسندد و بد را فراموش می‌کند، اما نقد منتقد و کاربلد، برنده‌تر و بی‌رحم‌تر است و چالش می‌آفریند.