اخبار

دبا: چهارمین مجلس از سلسله مجالس علمی بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار به حکیم عمر خیام تعلق گرفت. این مجلس به نام و افتخار یوهانس توماس پیتر دوبروین و گفت‌و‌گوی علی بهرامیان با دکتر حسین معصومی همدانی روز دوشنبه ۲۶ آذر ۱۳۹۷ ساعت ۱۶در کانون زبان فارسی برگزار می شود.

به مناسبت نشست اول از سلسله نشست‌های هزاره خیام در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی الف: سخن اول این که چرااین نشست را نشست نخست هزاره خیام دانسته‌ایم. زیرا قول غالب درباب تولدش ۴۳۹ هجری است و امسال ۱۴۳۹ هجری قمری است به ویژه که سوآ می‌گویند اتیرتا درکتاب شهد رحمت، (The Nectar of Grace, Omar Khayyam’s life and works 1941) براساس زایجه یاطالع خیام که درتتمه صوان‌الحکمه نوشته ابوالحسن علی‌بن‌زید بیهقی آمده و برخی احتمالات دیگر زمان تولد خیام را دقیقاً ۴۳۹ دانسته است. و دیگر اینکه ما دراین هزاره قصد رویکرد اثباتی به خیام و آثارش و نوعی بزرگداشت او را داریم تا گشودن باب مجادلات و جدل‌ها درباب او را.

بررسی اجمالی اندیشه های کلامی خیام بر اساس رباعیات شهرت عمر خیام، ریاضیدان، فیلسوف و نجومی برجسته عصر سلجوقی ( درگذشته به سال 526 ) بیش از آنکه مدیون دانش او باشد مرهون شاعری اوست. اگر چه تعداد رباعیات به جا مانده از خیام آن مقدار نیست که نتواند به او این پایگاه را ببخشد، اما ویژگی خاص اشعارش به گونه ای است که توجه عالمان و ادیبان را به خود جلب کرده و راه تحسین و انتقاد را بر شعر او گشوده است.

حکیم ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیام یا خیامی نیشابوری از بزرگترین فضلای ایران و از تابنده ترین ستارگان قدر اولی است که در آسمان معارف و ادبیات مشرق اسلامی ظهور کرده و به واسطۀ گذاردن نام بلندی از خود در تاریخ ایران و چند رسالۀ حکمتی به فارسی و عربی و نظم یک رشته رباعیات آبدار دلنشین در شرق و غرب عالم اسم وطن خویش را نیز توأم با ذکر جمیل خود مشهور خاص و عام کرده است.

در میان شاعران فارسی زبان هیچ کس شهرت جهانگیر حکیم عمرخیام نیشابوری را ندارد. شگفت آنکه رباعیات اصیل منسوب به او آن قدر اندک است که عدد آنها را بین 16، 36، 66 انگاشته اند. هر چند صدها رباعی به نام او در کتابها و مجموعه ها درج است و یا به تعبیر والنتین ژوکوفسکی از نوع «رباعیات سرگردان» است که سرودۀ دیگران است و آنها را به خیام هم نسبت داده اند.