اخبار

پیش از آغاز بحث و تلاش برای پاسخ‌گفتن به این پرسش باید از ضرورت طرح آن پرسید. این پرسش مسبوق به چه مسئله‌ای است؟ «امر اجتماعی» به‌منزله مفهوم قرار است پاسخ به چه مسئله‌ای باشد؟ این نکته ما را به مسئله «آغاز مناسب» می‌‌رساند. درست است که اندیشیدن همواره با طرح مسئله آغاز می‌شود، اما مسئله امری خنثی و معصوم نیست، هر مسئله مسبوق به پیش‌فرض‌هایی است و پیش‌فرض‌ها هستند که مسئله را تعین می‌بخشند و مسیر اندیشیدن را تعیین می‌کنند.

در ادامه برنامه‌های پنجشنبه‌های مؤسسه مطالعات سیاسی اقتصادی پرسش، سمینار وضعیت ترجمه در ایران با سخنرانی اساتیدی چون مراد فرهادپور، محمد مالجو، سیاوش جمادی، عادل مشایخی،صالح نجفی و تایماز افسری برگزار شد. سمیناری که درابتدا به نظر می رسید به دنبال نوعی آسیب‌شناسی از وضعیت ترجمه در ایران است؛ نوعی آسیب‌شناسی که با توجه به سیل ترجمه‌های دم دستی و دست چندم در بازار نشر امروز بسیار ضروری به نظر می‌رسید. اما آنچه که در این سمینار بیان شد علی‌رغم انتظار حضار با نوعی پراکندگی موضوع همراه بود. گزارش زیر سخنان عادل مشایخی در این سمینار است. عنوان سخنرانی او «ترجمه، زبان، اندیشه» بود اما او در این سخنرانی به دو مساله ترجمه به مثابه حرفه و ترجمه به مثابه رویداد پرداخت.

عادل مشايخي/ عنوان بحث من «دلوز فيلسوف مرگ» است، اما قصدم از به كار بردن اين عبارت معرفي دلوز و فروكاستن او به يك فرمول نيست بلكه هدف نوعي آزمونگري است. به اين منظور به جاي كلي گويي، بر بخشي از يكي از آثار دلوز متمركز مي‌شوم و مي‌كوشم يك منحني مفهومي ترسيم كنم. غرض نه معرفي و تعريف دلوز بلكه القاي حس از مفاهيم دلوز به شكلي است كه مخاطبان آشنا يا ناآشنا با اين فيلسوف وسوسه شوند تا سراغ آثار او روند و آزمونگري (experimentation) خودشان را داشته باشند. سوال اصلي «فلسفه دلوز چيست؟» نيست، بلكه پرسش اين است كه «با دلوز چه مي‌توان كرد؟» پاسخي كه به اين سوال مي‌دهم يگانه كاري نيست كه با اين فلسفه مي‌توان كرد. بنابراين خلاصه بحث من يك پيشنهاد است. يعني مي‌كوشم ماشيني بسازم كه اگرچه قابل نقد و قضاوت است، اما بر اساس انطباق اصل و كپي يا برابر اصل كردن رونوشت نبايد ارزيابي شود بلكه بر اساس كاركردش بايد مورد ارزيابي قرار گيرد. با اين سوال ساده كه آيا اين ماشين كار مي‌كند يا خير.