اخبار

امام محمد غزالی ترک مجلس وعظ کرده بود. طالبان ذوق از حضرت امام التماس کردند، برای نصایح و موعظه. امام نیز ملتمس ایشان مبذول داشته، همّت بر تزیین مجالس موعظت گماشته‌اند، روز اول حافظ در مجلس امام آیتی از آیات تقوی و خشیت ملک اعلام خوانده است، اما در اثنای تقریر فرموده‌اند: آنچه این ضعیف در مدت سی‌سال از معانی اخبار به مسامع احرار و اخیار رسانیده است، فردوسی حاصل این همه در دو بیت ادا کرده و این دو بیت را خوانده‌اند

حکیم توس در کتاب گران‌سنگ و جاودانه خود شاهنامه با بیان حماسه‌ها و رخدادهای تاریخی ایرانیان به شرح زندگانی بزرگانی از فرزانگان ایران‌زمین پرداخته است.

بی‌ آزار بردش به سوی ختن خروشان همه درگه و انجمن چو آمد به ایوان، به گلشهر گفت که این خوب رخ را بباید نهفت بدان تا از او شاه گردد جدا پس آنگه بسازم یکی کیمیا

در گذر قرون و اعصاری که بر این مرز و بوم گذشته است، مردمان آن دادها و بیدادها دیده‌اند، فراوانند بیدادشدگانی که در دل زمان، در میان خشت و گل کاخ‌ها، در میدان جنگ‌ها و نبردها فراموش گشته‌اند، هیچ یادی و خاطره‌ای از این ستم‌‌دیدگان دیده نمی‌شود و نه شنیده شده است. گویی هرگز زاده نشده‌اند و هرگز ستمی بر آنان نرفته است.

پژوهشی كوتاه در حوزه فردوسی‌شناسی معاصر در گذر زمان، در بستر تاریخ، ایران زمین همواره با خطرهای بسیار دهشتناك روبرو بوده است، گویی سرنوشت ایران و ایرانیان آن بوده كه با گذر از این خطرها هر روز آبدیده‌تر و سرافرازتر گردند. در قسمت اساطیری شاهنامه پس از آن كه كاوه و فریدون بر ستم و خونریزی‌های ضحاك و كارگزاران او می‌شورند و فریدون تاج‌شاهی به سر می‌نهد و به داد و دهش می‌پردازد فرجامین كار می‌خواهد جهانی را كه بر آن فرمان‌روایی می‌كند بین فرزندان خود تقسیم نماید. جهان را به سه بخش نموده یكی روم و خاور و دیگری ترك و چین و سومی ایران زمین است.

«داد» در تقابل با «بیداد» است. آمدن «داد» رفتن «بیداد» را درپی دارد، این تقابل هم چون تقابل روز و شب، نیكی و بدی، شادی و غم،‌ مرگ و زندگی است؛ گویی تا زمانه زمانه است «داد» و «بیداد» در ستیز با یكدیگرند. به هر كجا كه «داد» خانه بنیان كند، «بیداد» را گزیری جز گریز نیست. آبادی آن، ویرانی دیگریست. «داد» چشمه‌ها را پُرآب، رودخانه‌ها را خروشان،‌ دشت‌ها را سبز، دل‌ها را شاد، «بیداد» رودها را خشكان، جنگل‌ها و دشت‌ها را تباه،‌ ابرها را نازا و دل را غمین می‌دارد.