اخبار

معمولا الفاظ عرفان و تصوف را به جای هم و به یک معنی به کار می برند ولی هر یک از این دو لفظ تاریخ خاص خود دارد هرجند که تاریخ این هر دو در پایان به هم پیوسته و با هم جمع شده اند در اینجا مجال آن نیست که تاریخ الفاظ عرفان و تصوف و سیر معانی این دو لفظ را بازگوئیم

جلد نخست از مجموعه دوجلدی «ادوار تاریخ تصوف» به قلم مشترک امین اوحدی، محمدهادی قندهاری و با هدف بررسی و ارزیابی تاریخ تصوف اسلامی از سوی انتشارات دلیل ما راهی بازار نشر شد.

«تصوف عصر صفوی و ادبیات آن دوره»، تازه ترین کتابی است که انتشارات امیرکبیر در دی ماه 96 منتشر کرده است.

نقل خواب‌های عجیب و هذیانات غریب و مضحک که از صوفیان سر زده، زن بچه مرده را می خنداند و کودکان را به شگفت می آورد و ظاهراً به سبب افراط در خیالبافی است. شیخ برهان الدین مالقی از مشاهیر مشایخ هند است. اینک به سه خواب از خواب های او اشاره می کنیم که ارتباط وی را با مرشدش می رساند:

بخش مفصلی از مجلد سیزدهم منهاج البراعه، شرح حاج میرزا حبیب الله خویی(م 1324 ق) بر نهج البلاغه از جمله آثار علمای متأخر شیعه، در نقد تصوف است که جهت علمی آن نیرومند است و بر اساس تحقیق و اطلاع نوشته شده و صرف نظر از بعضی زیاده روی های لفظی و با حذف دشنام های رایج ردیه ها، می توان تلخیص و ترجمۀ آن را نمونه ای از نقد شیعه بر صوفی شمرد؛ همچنان که تلبیس ابلیس عمدتاً نقد سنیان حدیثگرا بر صوفی و تصوف است.

خراسان به عنوان مهد تصوف از قدیم در پرورش و رشد تصوف تاثیر قابل ملاحظه ای داشته است، در نگاهی به تاریخ تصوف و عرفان، کمتر شهر و روستایی در خراسان است که در آن صوفی بنام نباشد و از وجود چهره های شاخص و آثار برجسته و طریقت های مشهور و اندیشه های بلند، می توان آن را دریافت.

هنر سحرآمیز شعر، یکی از اقسام دوگانه کلام (نظم – نثر) به معنی کلامی موزون و اندیشیده که مظهر تجلی احساس و عواطف درون و زبان رمز و راز است. اگرچه شعر و شاعری در برهه هایی از تاریخ در خدمت زر و زور و قالبی تهی از معنی و معنویت بوده، اما با نزدیکی و ورود عنصر تصوف و عرفان به آن، سخت تحت تاثیر قرار گرفته و در آن تحولات چشمگیری به وجود آمده، حقیقت شعر عبارت از اظهار جذبات درونی، شعر و عرفان از یک مشرب یعنی ذوق و الهام سرچشمه می گیرند.

چنانکه عنوان خطابه حکایت می کند دربارۀ ابو علی و ارتباط وی با تصوف که شیخ چنانکه بیاید در بعضی کتب و رسائل خود آنرا تأیید و تقویت نموده و در پاره یی موارد بر خلاف و در تضعیف آن اشاراتی فرموده است.

جریان تصوف در ایران عصر سلجوقی از حیث اصول و مبانی فکری، شکل واحدی نداشت و بسته به شرایط تاریخی و زمینه های اجتماعی و فرهنگی هر منطقه از ویژگی های خاصی برخوردار بود.

قرن هشتم هجری قمری، سرآغازی بر آشتی تصوف با تشیّع امامیه به شمار می رفت. اما این روابط در آستانۀ تأسیس سلسله صفوی، به حدی گسترش یافت که مفاهیمی چون ولایت، در آمیزه ای از مضامین شیعی صوفی، زمینه را برای کارکرد سیاسی آن مستعد ساخت.