حسن بلخاری:انسان‌های خلاق مسیر تاریخ را تغییر می‌دهند

1394/10/12 ۱۰:۵۴

یک استاد فلسفه هنر و زیبایی‌شناسی گفت: یکی از وجوه خلاقیت این است که راهی را بروید که دیگران نرفته‌اند. انسان‌های خلاق مسیر تاریخ را تغییر می‌دهند.

یک استاد فلسفه هنر و زیبایی‌شناسی گفت: یکی از وجوه خلاقیت این است که راهی را بروید که دیگران نرفته‌اند. انسان‌های خلاق مسیر تاریخ را تغییر می‌دهند.

 حسن بلخاری در نشست "تخیل خلاق در عرصه اندیشه و حکمت اسلامی" که به همت مرکز خلاقیت و نوآوری شهرداری اصفهان برگزار شد با بیان اینکه در غرب از زمان کانت به خلاقیت و نبوغ توجه ویژه شد، اظهار کرد: در شرق از زمان‌های بسیار دور و 600 سال قبل از کانت به خلاقیت توجه شد.

وی با اشاره به جایگاه خیال در اندیشه فارابی افزود: غربی‌ها خیال را مطلقاً در خدمت ادب، هنر و فلسفه می‌دانستند، اما در اندیشه شرقی خلاقیت بیش‌تر در حوزه الهیات قرار داشت. البته این تخیل خلاق در عرصه‌های گوناگون هنر جهان اسلام بروز یافت چنان‌که اصفهان محل ظهور خلاقیت در معماری اسلامی است.

این استاد فلسفه هنر و زیبایی‌شناسی ادامه داد: پس از ورود عکاسی به غرب مسیر نقاشی تغییر کرد چراکه عکس نمای کامل و تمام واقعیت را نشان می‌داد و از این به بعد نقاشی به تصویر احساسات درونی و تخیلات روی آورد.

بلخاری با بیان اینکه تقلید و کپی به هیچ‌وجه درست نیست، اضافه کرد: نیازمند خلاقیت هستیم تا جان زمان را در اصول و اصالت‌های گذشته بدمیم. باید اصالت‌ها را حفظ کرد اما زمان را نیز در نظر گرفت.

مدیر گروه مطالعات عالی هنر دانشگاه تهران گفت: تفاوت انسان با حیوان در خلاقیت اوست. خیال خلاق عالم بزرگ درون انسان است. اگر به انسان قوه خیال را ندهیم مقلد می‌شود و خلق را تقلیدشان بر باد داد.

بلخاری با اشاره به معانی متضاد خیال اظهار کرد: در برخی مواقع گفته می‌شود خیال‌پردازی که نشان‌دهنده اوج سفاهت است و در برخی مواقع از خلاقیت صحبت می‌شود که اوج نبوغ است. اما خیال به معنای اصیل همان معنای دوم است که هنر و صناعت نیز هست.

او به جایگاه خیال نزد اندیشمندان اسلامی اشاره و اضافه کرد: فارابی می‌گوید خیال نبی می‌تواند وحی را دریافت کند. از سوی دیگر ابن‌ سینا به معانی متضاد اشاره می‌کند و می‌گوید خیال هم می‌تواند راهزن راه باشد و هم راهنمای انسان به‌سوی مراتب بالا.

این استاد فلسفه هنر و زیبایی‌شناسی به تفاوت‌های خیال و متخیله پرداخت و خاطرنشان کرد: خیال قوه برداشت صور است و متخیله قوه متصرفه تصاویر است که ابداع و خلاقیت در متخیله قرار دارد.