دکتر علی بهرامیان : فقدان استاد منزوی برای فرهنگ ما خسارت بار است

1394/9/24 ۱۲:۵۳

دبا: آيين تشييع پیکر زنده‌یاد احمد منزوی، کتابشناس و فهرست‌نگار پیشکسوت ایران امروز، سه‌شنبه 24 آذرماه، با حضور جمع کثیری از بزرگان و دوستداران زنده یاد استاد احمد منزوی در مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی برگزار شد.

دبا: آيين تشييع پیکر زنده‌یاد احمد منزوی، کتابشناس و فهرست‌نگار پیشکسوت ایران امروز، سه‌شنبه 24 آذرماه، با حضور جمع کثیری از بزرگان و دوستداران زنده یاد استاد احمد منزوی در مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی برگزار شد.

در این مراسم سیدمحمد کاظم بجنوردی، رئیس مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، علی بهرامیان، مسئول فهرست‌واره کتاب‌های فارسی و کامران فانی، کتابشناس و مترجم درباره استاد احمد منزوی سخن گفتند. در آخر اين آيين نیز آيت الله محمد موسوی بجنوردی بر پيكر مرحوم احمد منزوی نماز ميت اقامه كرد و پس از اقــامه نـماز پيكر وي از جلوی مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی تشييع شد.

دکتر علی بهرامیان مسئول فهرست واره کتاب های فارسی در مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی  در ابتدای مراسم گفت:

این روزها برای فرهنگ ایران و زبان فارسی بسیار غم‌انگیز است، زیرا این فرهنگ و زبان یکی از صدیق‌ترین دلبستگان خود را از دست داد. استاد احمد منزوی که بیش از نیم قرن از حیات خود را بر سر شناسایی و معرفی میراث فرهنگی ایران، به‌ویژه به زبان فارس نهاده بود، از میان ما برفت و ما اینک برای تشییع پیکر او گرد آمده‌ایم و نسبت به او ادای احترام و تکریم می‌کنیم.

وی افزود: نام و شهرت احمد منزوی با فهرستوارۀ کتاب‌های فارسی درآمیخته و عجین شده است. او پس از سال ها همکاری نزدیک با پدر بزرگوارش نادرۀ دوران مرحوم علامه حاج شیخ آقا بزرگ طهرانی در تهیه و تدارک و طبع کتاب الذریعة الی التصاریف الشیعة نیک دریافته بود که چه میزان شگفت انگیزی از میراث فرهنگی ایران به ویژه به زبان فارسی در کتابخانه‌ها و موزه‌های جهان همچون گنجینه‌ای گرانبها از پدران و نیاکان ما بازماند و شناسایی این فرهنگ و زبان بدون شناسایی آن گنجینه دست کم به صورت کامل ممکن نیست و احمد منزوی با هیچ گزافه‌ای، آن فرهنگ و زبان را در طول قرون و اعصار متمادی، یکی از درخشان‌ترین و انسانی‌ترین فرهنگ‌ها و زبان‌ها در راه اعتلا و پیشرفت انسان و انسانیت می‌دانست و دلبستگی او به این معانی بلند، رشتۀ محبت و علاقه‌اش را به فرهنگ و تمدن ایران و زبان فارسی به هم می‌پیوست و او نمی‌توانست دل در گرو آن نداشته باشد.

بهرامیان افزود: استاد منزوی کمابیش از حدود نیم قرن پیش تنها یک حرف در برابر خود نهاد. گردآوری اطلاعات دربارۀ همۀ میراث مکتوب زبان فارسی، خطی و چاپی، در سطح جهانی؛ هدفی بس بزرگ و باعظمت، که به قول خودش به «سراب» بیشتر شباهت داشت. انتشار 6 جلد از کتاب نسخه‌های خطی فارسی در سالیان پیش از انقلاب، نخستین گام‌های جدی او در راه وصول بدان هدف و آرزو بود و چون دست حوادث ادامۀ آن کار را مانع آمد، استاد دست از طلب برنداشت و سالها اقامت در پاکستان و تألیف فهرست مشترک پاکستان در 14 مجلد، در واقع بخشی از همان طرح و هدف بزرگ بود. پس از 16 سال اقامت در پاکستان، او به وطن مألوف بازگشت و گمشدۀ خویش را در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی یافت و رئیس محترم مرکز را با کمال شگفتی، با خود هم آرزو دید.

مسئول فهرست واره کتاب های فارسی در مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی گفت: استاد منزوی بیش از بیست سال کار تألیف فهرستواره را با عشق و علاقۀ خاص سرپرستی کرد. تهیه و گردآوری حدود یک میلیون برگه از فهرست‌های نسخه‌های خطی در موضوعات گوناگون حاصل کار مشترک و کوشش خستگی‌ناپذیر است؛ کاری که می‌توان آن را «شبانه‌روزی» نیز خواند. استاد منزوی بار این عشق جانسوز و آن هدف عالی و بزرگ را با زهد و آزادگی غریبی، با کمال جدیت و پشتکار بر دوش می‌کشید. چندان که وضع او در این راه، حتی برای نزدیکان و همکارانش شگفت‌انگیز و عجیب به نظر می‌رسید. فقدان او برای فرهنگ میهن ما و هر جا که می‌توان از گسترۀ پهناور زبان فارسی سراغ گرفت، شبه قارۀ هند و ماوراءالنهر و قفقاز و همۀ سرزمین‌های اطراف، بسیار خسارت بار است، اما ادامۀ کار فهرستوارۀ کتاب‌های فارسی و انتشار و تمکیل بقیۀ آن، چنانکه تا پایان عمر بدان امیدوار بود، در واقع به نحوی ادامۀ زندگی احمد منزوی است.

بهرامیان در پایان افزود: فقدان استاد احمد منزوی را خدمت خانوادۀ معظم ایشان تسلیت می‌گوییم و عمیقاً خود را شریک غم ایشان می‌دانیم.به ویژه در اینجا باید از همکاران قدیم که پابه پای او در این بیست سال، کم و بیش کار را ادامه دادند یاد کنم و خدمت سرکار خانم داودآبادی، جناب آقای سلیمانی و البته یاردیرین ایشان جناب آقای دکتر محمد حسین تسبیحی تسلیت عرض کنم.