«مریمیه: از فریتیوف شوان تا سید حسین نصر»

1394/6/9 ۱۳:۰۴

«مریمیه: از فریتیوف شوان تا سید حسین نصر» عنوان کتابی از عبدالله شهبازی است که در آن به بررسی فرقه «مریمیه»‌ و متأثران از این فرقه در ایران و جهان ــ به‌ویژه سید حسین نصر ــ پرداخته است.

 «مریمیه: از فریتیوف شوان تا سید حسین نصر» عنوان کتابی از عبدالله شهبازی است که در آن به بررسی فرقه «مریمیه»‌ و متأثران از این فرقه در ایران و جهان ــ به‌ویژه سید حسین نصر ــ پرداخته است.

جایگاه شوان و نصر در فرقه «مریمیه» کجاست؟/ عبدالله شهبازی پاسخ می‌دهد

 «مریمیه: از فریتیوف شوان تا سید حسین نصر» جدیدترین اثر عبدالله شهبازی امسال به بازار نشر راه یافت. متن ابتدایی این کتاب در سال 1392 در وبگاه شهبازی منتشر شده بود.

«یادداشت» ابتدای این کتاب به قلم مؤلف است و از پیشینه تحقیق درباره مریمیه در جهان و مستندات این کتاب می‌گوید. پس از آن «آغاز سخن» نخستین عنوان متن کتاب را به خود اختصاص می‌دهد. در بندهای نخستین این عنوان، معرفی کوتاه و جامعی از کتاب را می‌توان مطالعه کرد.

«طریقت مریمیه را فردی به نام فریتیوف شوان بنیان نهاد، و با مرگ شوان (1998) رهبری آن به مارتین لینگز (متوفی 2005) و سید حسین نصر انتقال یافت. رساله حاضر تحقیقی است درباره طریقت مریمیه و سیر تطور آن از شوان تا نصر.

این تحقیق به طور عمده با بهره‌گیری از کتاب مارک سجویک و اسناد مهمی از «مریمیه»، که مورد استفاده سجویک قرار نگرفته است، و کتب و مقالات و مصاحبه‌های منتشرشده چهره‌های سرشناس مریمیه، مانند شوان و لینگز و نصر، و گفت‌و‌گو با افراد مطلع تدوین شده است. اساس کار، یادداشت‌های برگرفته از کتاب سجویک است. نحوه استفاده از این کتاب انتقادی بوده و نگارنده، ضمن بهره‌گیری از تحقیق مفید و منحصر‌به‌فرد سجویک، نگاه مستقل خود را دنبال کرده است. در متن به تمامی منابع ارجاع داده شده است.» (ص 23)

نویسنده سپس به بررسی «کتاب‌های مریمیه در ایران» می‌پردازد و در ادامه، خوانندگان را از «سجویک و آشنایی با مریمیه» مطلع می‌کند. آن گاه از «بارون اوولا و فاشیسم در ایتالیا» به «رنه‌گنون و پیروان شوان در ایران» می‌رسد.

«مفاهیم بنیادین در ترادیشنالیسم» و عناوینی دیگر درباره رنه گنون، تئوسوفیسم، ماکس مولر و انجمن تئوسوفی، خوانندگان را از «سیمای مرموز مادام بلاواتسکی» و ارتباط‌های تئوسوفیسم با بهائیت و باستان‌گرایی هندو ـ آریایی به «گنون، اسلام و شاذلیه» می‌برند.

زندگینامه و اندیشه‌های شوان از تولد تا درگذشت، عناوینی بسیار در این کتاب را به خود اختصاص می‌دهند. «شوان، عشق کیهانی و «دین خالده»»، «شوان و شیخ العلاوی»، «علاویه شوان در اروپا»، «گنون و فرقه‌سازی شوان»، «فرقه مریمیه»، «مریمیه و نخبگان»، «مریمیه و شوان» و «مریمیه و نشر کتاب» برخی مباحثی است که نویسنده این اثر پیش‌ روی مخاطبان قرار داده است.

وی در ادامه بررسی ویژگی‌های فرقه مریمیه و جایگاه فرقه مریمیه در آمریکا، به «ماجرای پرونده شوان» و «رسوایی و مرگ شوان» می‌پردازد.

سرنوشت فرقه مریمیه پس از شوان، جایگاه «شیخ» و اقتدار او در فرقه و یافتن ارتباط آموزه‌های آن با مسیحیت و آیین‌های هندی و سرخپوستی، عناوینی چند از کتاب را به خود اختصاص داده‌اند و مؤلف را به توضیح و توصیف مفاهیم و نمونه‌های تصویری مناسک شوان، برهنگی شوان و برخی پیروانش و آمیختگی جنسی در این فرقه کشانده‌اند. در این میان ترجمه «رساله «برهنگی قدسی» شوان» به فارسی، فعالیتی است که برای نخستین بار در ایران به قلم مؤلف صورت پذیرفته است.

شهبازی در ادامه عنوان‌های این کتاب، به بررسی زندگی سید حسین نصر و پدرش ولی‌الله نصر و سپس تأثیر نصر از فرقه مریمیه می‌پردازد. او در این زمینه به «اولین مقالات شوان در ایران» و نقش نصر در آنها اشاره می‌کند و سپس مطالبی درباره فرزند نصر با عنوان «ولی رضا نصر و میراث پدر» می‌آورد. او از «انجمن شاهنشاهی فلسفه ایران» با عنوان «آکادمی شوانی نصر در ایران» نام می‌برد و بخش اصلی کتاب را با دو عنوان «مریمیه ایران پس از انقلاب» و «نصر، شیخ مریمیه» پایان می‌بخشد.

هشت پیوست کتاب

نویسنده، هشت پیوست در انتهای کتاب خود آورده است. «گفت‌و‌گوی سید حسین نصر با مهرنامه» شامل نقد نصر بر نوشته‌های عبدالله شهبازی و پاسخ شهبازی به این گفت‌و‌گو، دو بخش این پیوست‌ها هستند. یادداشتی با عنوان «باز هم مریمیه؛ گزارشی از یک بحث»؛ گفت‌و‌گوی عبدالله شهبازی با نشریات «آسمان» و «سوره اندیشه»؛ «نقد میرشکاک بر کتاب «مریمیه»»، «پاسخ کورش علیانی به میرشکاک» و «جلال متینی و کتاب «مریمیه»»، دیگر عناوین بخش پیوست را تشکیل می‌دهند.

«مریمیه: از فریتیوف شوان تا سید حسین نصر» به عنوان ششمین اثر از مجموعه «کتاب اندیشه» در 384 صفحه، با شمارگان هزار نسخه، به بهای 22 هزار تومان به همت نشر تیسا منتشر شده است.

ایبنا