1394/3/3 ۱۱:۱۷
بیست‌وچهارمین هم‌اندیشی از سلسله هم‌اندیشی‌های روز چهار‌شنبه میراث مکتوب با عنوان «ویرایش متون ترجمه‌ای علوم محض و کاربردی» چهار‌شنبه، ۳۰ اردیبهشت، با حضور محمد‌ابراهیم ابوکاظمی، حسین معصومیهمدانی و علی کافی در سالن همایش‌های انتشارات فنی ایران برگزار شد. در این نشست، معصومیهمدانی ضمن نقد نظام علمی کشور و تولید مقالات پژوهشی، درباره ترجمه متون علمی و نیاز به ویراستاری صحبت کرد. در ادامه، خلاصه صحبت‌های او را به نقل از ایبنا می‌خوانیم:
متن علمی در مقابل متن ادبی شامل مباحث جامعه‌شناختی، فلسفی، علوم پایه و کاربردی است. مخاطبان آثار علمی می‌توانند گسترده یا محدود باشند. متون علمی، برخلاف متون ادبی، باید آموزش داده شوند.
در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که تولیدکننده علم نیستیم و توانایی ترجمه همه علوم را نیز نداریم، بنابراین نیازمند گزینش هستیم. گزینش نیز ما را به‌سوی کتاب‌های عمومی‌تر سوق می‌دهد. کتاب‌های تخصصی-پژوهشی را نمی‌توان ترجمه کرد؛ موضوعی که با بی‌توجهی به فراگیری زبان انگلیسی در نظام آموزشی ما خوانا نیست. در کنار اینها مسئله ویراستاری نیز مطرح است. نخستین شغل من، ویراستاری در فرانکلین بود. ویراستاران در این مؤسسه با آسودگی‌خاطر به ویراستاری و ترجمه مشغول بودند و گاهی برای معادل‌سازی یک واژه، دو ماه وقت صرف می‌شد. آثار حوزه‌های علمی نیاز شدیدی به ویرایش دارند و این در حالی است که به ویراستاران متخصص دسترسی نداریم.
نظام آموزش عالی به‌شدت مشوق تولید علم با انتشار مقالات علمی و پژوهشی است. درحالی‌که شاهد افزایش آمار نویسندگان مقالات هستیم، آمار ویراستاران روبه کاهش می‌رود و این در حالی است که باید جریان مقابله متن اصلی و ترجمه تقویت شود. تا زمانی‌که استفاده کارآمد از زبان انگلیسی تقویت نشود و جریان اجبار استادان برای تألیف کتاب و تولید دو مقاله در سال از بین نرود، هیچ ویرایشی توانایی اصلاح منابع موجود را ندارد.
باید توجه داشت که ویرایش علمی و زبانی از یکدیگر جدا نیستند. ویراستار زبانی باید همان ویراستار علمی و نسبت به نکاتی که متوجه نمی‌شود، هوشمند باشد. جریان یک‌طرفه در ویراستاری باید قطع و رابطه بین ویراستار و پدید‌آور حفظ شود. تقویت ارتباط بین ویراستار و پدید‌آور، موجب تربیت مترجمانی خواهد شد که کارشان نیاز کمتری به ویراستاری دارد. مخاطب‌شناسی و مطالعه در همه حوزه‌ها از مؤلفه‌های یک ویراستار خوب است. مطالعه در همه حوزه‌ها موجب آشنایی با کاربرد عادی واژگان می‌شود؛ نباید کتاب را بیهوده دشوار کنیم.
حجم مطالبی که به زبان فارسی در کشور تولید می‌شود، بسیار بیشتر از کتاب‌های ترجمه است، بنابراین به ویرایش کتاب‌های فارسی نیاز بیشتری داریم. تولید بالای کتاب به زبان فارسی، با انگیزه‌های ترفیع است، در حالی‌که بسیاری از این افراد هیچ آشنایی‌ای با قلم و کاغذ ندارند. تولید مقالات علمی- پژوهشی نه‌تنها عامل تخریب علم هستند، بلکه به زبان نیز لطمه می‌زنند.
روزنامه شرق
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید