درياي جان / كاظم موسوي بجنوردي

1392/5/5 ۰۸:۲۹

از فرهنگ گرانسنگ ايراني و ميراث درخشان زبان پارسي، دري به هزارتوي باغ سرسبزي باز مي شود که در جاي جاي آن، مي توان زير سايه سار درختان تناور درنگ کرد و از سرچشمه هاي جوشان عشق و معرفت جان را مصفا کرد. سال ها و سده هاي متمادي است که عطر جان پرور شکوفه هاي باغ انديشه و عرفان ايراني، به مشام انسانيت رسيده و در اين روزگار که ابرهاي سياه جهل و خشونت و سختگيري و تعصب، بخش هاي وسيعي از سرزمين هاي اطراف ما را فرا گرفته، اوج انسان دوستي و عشق و محبت را مي توان در گنجينه بازمانده....

به پاس خدمات فرهنگي استاد دکتر نصرالله پورجوادي

    «هرکه در اين سرا به درآيد، نانش دهيد و از ايمانش مپرسيد، چه آنکس که بر خوان خداوند عزوجل به جان ارزد، البته که بر خوان بوالحسن به نان ارزد»    شيخ ابوالحسن خرقاني

    از فرهنگ گرانسنگ ايراني و ميراث درخشان زبان پارسي، دري به هزارتوي باغ سرسبزي باز مي شود که در جاي جاي آن، مي توان زير سايه سار درختان تناور درنگ کرد و از سرچشمه هاي جوشان عشق و معرفت جان را مصفا کرد. سال ها و سده هاي متمادي است که عطر جان پرور شکوفه هاي باغ انديشه و عرفان ايراني، به مشام انسانيت رسيده و در اين روزگار که ابرهاي سياه جهل و خشونت و سختگيري و تعصب، بخش هاي وسيعي از سرزمين هاي اطراف ما را فرا گرفته، اوج انسان دوستي و عشق و محبت را مي توان در گنجينه بازمانده از آثار پيران روشن ضمير ايران جست وجو کرد. پيام رسا و بلند اخلاق و معنويت عرفان ايراني، که در آن، حکمت خسرواني با آيات قرآن کريم و تعاليم پيامبر(ص) و امامان(ع) و پارسايان درآميخته است، همچنان در سرتاسر گيتي علاقه مندان و مشتاقان بسيار دارد و حتي بيگانگان با زبان فارسي نيز مي کوشند از مواهب و لطف انديشه و سخن سراسر انساني ابوالحسن خرقاني، بايزيد بسطامي، ابوسعيد ابوالخير، عطار، مولانا، حافظ، سعدي و جامي برخوردار شوند. تاريخ انديشه هاي عرفاني، از فرازهاي فاخر فرهنگ و تمدن ايراني است و با وجود پژوهش هاي گوناگون در ساليان اخير، وجوه نظرگير همچنان در آن اندک نيست. از ميان محققان برجسته اي که پژوهش در گنجينه گرانسنگ عرفان و تصوف را موضوع تحقيقات ارزشمند خود قرار داده اند، استاد دکتر نصرالله پورجوادي، به گواهي آثار دلپسندي که تاکنون پديد آورده است، جايگاهي خاص دارد، از آنکه در تحقيق، علم و ذوق را به هم آميخته و سخت کوشيده است تا حد توان، زواياي تاريک و کمتر شناخته جوانب و عرصه هاي فکري تصوف و عرفان ايراني را در برابر مشتاقان و علاقه مندان قرار دهد. جملگي آثار او، آکنده از نوجويي و پرسشگري است و مي توان گفت که شيوه دکتر پورجوادي در پژوهش و تحقيق پيرامون موضوعات مذکور، بديع بوده و راهي نو در برابر پژوهشگران آينده، براي تحقيق در حوزه هاي مربوط به تاريخ تصوف و عرفان اسلامي- ايراني گشوده است.

    آثار دکتر پورجوادي، فقط مشتمل بر تحقيق و تفحص در زندگي و آثار صوفيه نيست و به راستي کاوشي است دقيق در همه عرصه هاي فکري ايشان و به ويژه آنچه به صورت موضوعي، محل بحث و تحقيق او قرار گرفته، سخت دلکش و خواندني و آموزنده است، مانند پژوهش هاي دقيق و ماندگار در باب «رويت ماه در آسمان» و «زبان حال». در تصحيح متون کهن نيز، دکتر پورجوادي، در طريق علمي پذيرفته شده و در حد اعلاي دقت راه مي سپرده و در گزينش متون و تحليل آنها هم هدف اصلي خود را منظور داشته است.

    جنبه ديگر در زندگي دکتر پورجوادي، خدمات چشمگيري است که در مدت ساليان تصدي مديريت مرکز نشر دانشگاهي به گسترش و تعميق علم و معرفت در جامعه علمي ايران کرد و به راستي بايد سرمشق اداره هاي فرهنگي کشور ما باشد، زيرا از نمونه هاي انگشت شمار مديريت عالمانه بود و آثار و نتايج درخشاني هم به بار آورد. گذشته از صدها اثر ارزشمند در زمينه هاي گوناگون علمي و نشريات تخصصي متعدد، در دوره مديريت او، در ميان آنها، انتشار کمابيش منظم نشريه وزين نشر دانش، طي ساليان طولاني با حفظ کيفيت علمي خاص آن، درخور همه گونه ستايش و سپاس است. او اندک اندک و با دقت بسيار، مجموعه اي گزيده از بهترين نويسندگان و محققان را گردآورد و شماري از برگزيدگان در کار نشر و مطبوعات را به ياري طلبيد و به اينگونه، نشر دانش، عيار نقد علمي را بسي بالابرد و در پايگاهي جاي گرفت که هنوز نشريه ديگري به آن دست نيافته است. هر شماره اي از آن مجموعه بي نظير، مي تواند در تاريخ مطبوعات علمي در ايران، مايه فخر و مباهات باشد. بايد از نشريه ديگر مرکز نشر دانشگاهي که در دوران مديريت دکتر پورجوادي بنياد گرفت، نيز ياد کرد: مجله علمي معارف که بي هيچ گزافه، تاکنون هيچ نشريه ديگري با آن در محل قياس قرار نگرفته است و اکنون که هردو نشريه، با وجود ارزشي که به هر حال دارند، با کمال تاسف، از تاب و توان سابق افتاده اند، مي توان به ارزش مديريت و نظارت علمي دکتر پورجوادي بيشتر پي برد.

    به الجمله، دکتر پورجوادي از جمله عالمان پرورده فرهنگ ايراني است، که کوشيده فرهنگ و انديشه بزرگان اين مرزوبوم را نيک بشناسد و آن را به بهترين وجه به آيندگان و مشتاقان معرفي کند و شيفتگي خويش را نه با گزافه گويي، بلکه با ارايه تحقيقاتي هرچه بيشتر ژرف و استوار جلوه دهد و اين خود امتياز بزرگي است.