سخن حافظ مانند آب کالبدی روان دارد

1404/7/27 ۰۹:۳۵

میر جلال‌الدین کزازی گفت: سخن حافظ آب‌گونه است و چون آب کالبدی روان دارد، به دور از فشردگی و فسردگی و ریخت و رنگ هر آوندی را به خود می‌گیرد از این‌رو است که حافظ همیشه سخن‌ور روز بوده است.

«رند»، نمادی که حافظ آفرید

میرجلال‌الدین کزازی عصر یکشنبه در همایش بزرگداشت روز حافظ که در تالار کمال اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی الیگودرز برگزارشد با اشاره به اینکه حافظ مانند فردوسی نمادآفرین بود یا دست کم نمادهای کهن را زندگی دوباره بخشید، افزود: نمادی که حافظ آفرید، رند است. رند پیش از حافظ واژه آشنایی بود و سخنوران دیگر گه‌گاه این واژه را حتی در کارکرد پسندیده به کار برده بودند.

این استاد دانشگاه گفت: ویژگی بنیادین رند این است که بر خنگ زمین می‌نشیند و هر بند و دام را می‌گسلد و حافظ رندان رند یعنی سرور و سالار رندان است.

وی افزود: برترین چهره در اشعار او رند و سپس پیر است. یعنی اگر هر چهره دیگری را در دیوان حافظ بکاوید، چهره‌ای است که خراشی بر آن افتاده و تنها چهره‌های سپند که خواجه از آن یاد می‌آورد، رند و پیر است.

کزازی افزود: سخن حافظ آب‌گونه است و چون آب کالبدی روان دارد، به دور از فشردگی و فسردگی و ریخت و رنگ هر آوندی را به خود می‌گیرد که در آن می‌ریزندش؛ آوندهای سر و بیش از آن آوندهای دل.

کزازی گفت: از این‌رو است که حافظ همیشه سخن‌ور روز بوده است و هر کسی حافظ را از آن خویش می‌داند و برای حافظی که از آن اوست، با دیگری به چالش برمی‌خیزد و هیچ سخن‌وری اندازه حافظ چالش‌خیز و هنگامه‌ساز نبوده است.

حافظ مردمی‌ترین سخن‌ور ایران است

وی با بیان اینکه یکی از انگیزه‌هایی که حافظ مردمی‌ترین سخن‌ور ایران شده، پیوند سروده‌های او با «خنیا» است، گفت: حافظ سخن پارسی و غزل پارسی را به فرازنایی از نازکی، نغزی و پروردگی برده و شعر را به قلمرو رازآلود خنیا کشیده است و سخن حافظ هرچند در قلمرو سخن و شعر می‌ماند؛ اما هم‌مرز است با قلمرو آن هنر که هنر خنیاست.

این استاد زبان و ادبیات فارسی با تأکید بر اینکه خواجه سخن‌وری است که شعر را بیش از هر سخن‌وری به جهان رازآلود خنیا نزدیک برده است، گفت: من بر آنم که هر غزل حافظ بیش از آن‌که غزل باشد، آفرینشی بر زبان و ساخته‌ای خنیایی است.

بسیاری از ضرب‌المثل‌های رایج برگرفته از اشعار حافظ هستند

در ادامه این همایش، عبدالرضا گودرزی، پژوهشگر زبان فارسی، با بیان شاخص‌های شعر حافظ، او را یکی از درخشنده‌ترین ستاره‌های ادب ایران دانست و گفت: حافظ شاعری است که مضامین بلند الهی را با زبانی جاری در سطح جامعه بیان کرده و بسیاری از ضرب‌المثل‌های رایج میان مردم از اشعار او برگرفته شده‌اند.

وی با توصیف کارگاه طبعِ اِکسیریِ حافظ، افزود: واژه‌های بی‌روح و فرسوده در شعر حافظ جان می‌گیرند، تازه می‌شوند و درون‌مایه‌های خزان‌زده شکوفا می‌شوند؛ به گونه‌ای که زیبایی سحرانگیز شعرش، کام جان‌ها را شیرین می‌سازد.

گودرزی به ایماژ و طنز در شعر حافظ پرداخت و گفت: توانایی حافظ در نگارگری با قلم‌موی واژه‌ها، گاه شعر او را به نگاره‌ای جادویی بدل می‌سازد؛ تصویری که هم‌زمان می‌خنداند، می‌گریاند و می‌انگیزد.

این همایش با حضور فرماندار، رؤسای ادارات آموزش و پرورش و فرهنگ و ارشاد اسلامی الیگودرز، جمعی از پیشکسوتان فرهنگ و هنر، مسئولان و اصحاب رسانه همراه با اجرای موسیقی سنتی، نقالی و شعرخوانی برگزار شد و با استقبال علاقه‌مندان به شعر و ادب همراه بود.

منبع: ایبنا