پیوند هنر شرق و غرب در آثار بی‌نظیر استاد فرشچیان / ابراهیم جعفری

1404/5/28 ۰۸:۵۷

پیوند هنر شرق و غرب در آثار بی‌نظیر استاد فرشچیان / ابراهیم جعفری

درگذشت فخر استادان هنر و یکی از درخشان‌ترین گوهرهای فرهنگ و تمدن این سرزمین، جامعه هنری و ملت ایران را به سوگ نشاند.استاد فرشچیان بی‌تردید هنرمند بزرگی بود که هنر ایرانی و اسلامی را در هم آمیخت و با نگاهی ژرف، آثاری آفرید که در حافظه تاریخی و عاطفی این سرزمین جاودانه شد.

درگذشت فخر استادان هنر و یکی از درخشان‌ترین گوهرهای فرهنگ و تمدن این سرزمین، جامعه هنری و ملت ایران را به سوگ نشاند.استاد فرشچیان بی‌تردید هنرمند بزرگی بود که هنر ایرانی و اسلامی را در هم آمیخت و با نگاهی ژرف، آثاری آفرید که در حافظه تاریخی و عاطفی این سرزمین جاودانه شد.

تابلوی «عصر عاشورا» یکی از شاهکارهای استاد محمود فرشچیان است که روایتی تصویری از واقعه کربلا را ارائه می‌دهد. در این اثر، به‌جای تمرکز بر صحنه‌های خونین، بر احساسات سوگ و اندوه حیوانات و فضای آسمانی تاکید شده است، «ضامن آهو» اثر دیگری است که با رنگ‌های گرم وخطوط روان، مهربانی و کرامت امام رضا (ع) را به تصویر می‌کشد.

فرشچیان با  آثار خود توانست هنر نگارگری را از حالت کهن و صرفاً تاریخی خارج و به جریان زنده هنر معاصر ایران بدل کند. او نه فقط هنرمند، بلکه سفیر فرهنگی ایران در جهان بود و آثارش که در موزه‌های بزرگ جهان مانند لوور، متروپولیتن و هنرهای معاصر تهران به نمایش گذاشته شده، توجه بسیاری از هنرشناسان را جلب کرده است.

در کنار فعالیت‌های هنری، فرشچیان سال‌ها به آموزش هنر پرداخت و شاگردان بسیاری را پرورش داد. رویکرد او در آموزش، فراتر از تکنیک‌های نگارگری بود و به پرورش نگاهی هنری با درک عمیق داشت.

اوگفته بود: «اثر هنری باید از دل برآید تا بر دل بنشیند»، که این فلسفه در آثارش نیز مشهود است.

نگاه دقیق به آثار فرشچیان نشان می‌دهد که او  با مهارت، تکنیک‌های غربی را در خدمت هنر سنتی ایرانی قرار داد، منتقدان هنر در جهان، فرشچیان را هنرمندی می‌دانند که توانست شرق و غرب را در آثارش به هم پیوند دهد.

شاخص‌ترین ویژگی فرشچیان، جسارت در شکستن قواعد سنتی نگارگری بود. او با تلفیق شیوه‌های کلاسیک ایرانی و تکنیک‌های مدرن غربی مانند پرسپکتیو، حجم‌پردازی و نورپردازی، زبان بصری تازه‌ای را بنیان نهاد که در عین احترام به سنت، نوآوری در آن موج می‌زد. سبک فرشچیان متمایز و درخشان است، او خطوط را همچون اموال سیال و روان به حرکت درمی‌آورد و رنگ‌ها را با دقتی اعجاب‌انگیز ترکیب می‌کرد.

از شاهکارهایی مانند «ضامن آهو» و «عصر عاشورا»، تا طراحی با عظمت ضریح مطهر امام رضا (ع) ونیز آثار سترگ و استادانه‌ای که برای شاهنامه فردوسی، دیوان حافظ و دیگر متون فاخر فرهنگ و ادب ایرانی خلق کرد، همگی نشانه‌هایی روشن از هنر والا و قلب لطیفی بود که برای ایران و اسلام می‌تپید.ونه فقط نگارگری چیره‌دست، بلکه معمار پیوند میان تاریخ و معنویت بود؛ هنرمندی که هر اثرش، تلفیقی از حکمت شرقی، زیبایی‌شناسی ایرانی و عمق باورهای دینی بود.

آثارش فقط نقاشی نبود، بلکه روایتی مصور از ایمان، عشق و هویت یک ملت بود که با زبان رنگ و خط، برای همیشه در تاریخ ماندگار شد.

محمود فرشچیان نه فقط نگارگری را به دوران معاصر آورد، بلکه معنای آن را گسترش داد. او نشان داد که هنر می‌تواند پلی میان سنت و مدرنیته، میان شرق و غرب و میان تاریخ و زمان حال باشد. در قاب‌های رنگارنگ و خطوط سیال آثارش، تاریخ، عرفان، شعر و موسیقی ایرانی تنیده شده و این هنر جاودانه را به یادگار گذاشته است.

آثار فرشچیان به دلیل تلفیق موفق سنت و مدرنیته، به‌عنوان الگویی برای نسل جدید هنرمندان ایرانی شناخته شده است. او ثابت کرد که می‌توان با احترام به ریشه‌ها، به نوآوری پرداخت و هنری زنده و پویا خلق کرد که در سطح جهانی، قابل درک و تحسین باشد.

آثار فاخر و بدیع استاد، نه فقط برگ‌های زرین دفتر هنر ایران، که آیینه‌ای روشن از روح و جان ایرانیان در طول تاریخ است. او با ظرافت قلم و شکوه رنگ، روایتگر عشق، ایمان و زیبایی شد و میراثی گران‌سنگ بر جای گذاشت که تا همیشه مباهات ایران‌زمین خواهد بود.

«قدریکو ماریو»، مدیرکل پیشین یونسکو، درباره این هنرمند بزرگ گفته است: «فرشچیان ضمن داشتن شناخت عمیق از هنر معاصر، به هنر ایرانی وفادار ماند و نه فقط هنر ایران را زیر پا نگذاشت، بلکه به حد اشباع از سرچشمه‌های آن نوشید، تا آثار امروزین وی شاهدی بر گنجینه‌های دیروز او شود و بر آن میراث بفزاید.»

این دیدگاه به خوبی نشان می‌دهد که فرشچیان چگونه توانسته است با الهام از سنت‌های غنی ایرانی، آثار مدرن و جهانی خلق کند.

فرهنگ ما برای ادامه حیات و بالندگی  در عرصه تمدن جهانی به پاسدارانی مانند استاد فرشچیان نیار دارد و بر مسئولان فرهنگی فرض است که حمایت از این بزرگان را در صدر برنامه‌های خویش قرار دهد؛ زیرا پرورش هنرمندانی از این دست کار یک سال و سه سال نیست.

سال‌ها باید تا یک سنگ اصلی ز آفتاب

لعل گردد در  بدخشان یا عقیق اندر یمن

استاد محمود فرشچیان، درخت برومند و تناور فرهنگ، هنر، تمدن و معنویت ایران بود.

روانش غریق رحمت و نور باد.

منبع: روزنامه اطلاعات

نظر دهید
نظرات کاربران

کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.

گزارش

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: