1393/5/21 ۱۳:۱۳
در چند سالی که دانشگاهها به واسطه چاپ مقالات و بروشورهای علمی و عرضه آن در مجامع بینالمللی در شور و سرور بودند، تولید و صنعت در کشورمان بحرانیترین دوران خود را سپری کرد. در این سالها خبری از نوآوری در تولید نبود و هر چه بود مونتاژ بود و واردات محصولات بیکیفیت خارجی؛ چراکه صنعتی شدن علوم و ارتباط صنعت و دانشگاه سالها فراموش شده بود.
نشاط علمی در دانشگاهها شتاب گرفته است
محسن غلامی: در چند سالی که دانشگاهها به واسطه چاپ مقالات و بروشورهای علمی و عرضه آن در مجامع بینالمللی در شور و سرور بودند، تولید و صنعت در کشورمان بحرانیترین دوران خود را سپری کرد. در این سالها خبری از نوآوری در تولید نبود و هر چه بود مونتاژ بود و واردات محصولات بیکیفیت خارجی؛ چراکه صنعتی شدن علوم و ارتباط صنعت و دانشگاه سالها فراموش شده بود.
با آغاز به کار دولت یازدهم و سخنرانی دکتر روحانی در مراسم نمادین آغاز سال تحصیلی دانشگاهها و تأکید ایشان مبنی بر مأموریتگرا بودن دانشگاهها و لزوم توجه هر چه بیشتر به صنعتی شدن علوم و توسعه شرکتهای دانش بنیان یک سالی است که این موضوع توسط دانشگاهها به شکلی جدی پیگیری میشود. «دانشگاه آزاد اسلامی» با بیش از 4 میلیون دانشجو و فارغ التحصیل امروز به یکی از بزرگترین دانشگاههای حضوری جهان تبدیل شده و رتبه نخست تولید علم در کشور را داراست، ضمن آنکه 14 درصد از تولیدات ایدههای صنعتی کشور را نیز این دانشگاه به خود اختصاص داده است. بدیهی است که دانشگاه آزاد با این پتانسیل از نیروی انسانی میتواند ظرفیت توسعه و پیشرفت قابل ملاحظهای داشته باشد. در یک سالی که از دوره جدید مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی میگذرد در این مسیر گامهایی برداشته شده و شاهدیم برای نخستین بار واحدهای دانشگاه آزاد مکلف شدهاند 12 درصد از هزینههای خود را از فروش خدمات تأمین کنند. موضوعی که تحقق آن میتواند زمینهساز ارتباط هر چه بیشتر صنعت و دانشگاه شود. در همین باره و موضوعات مختلف پیرامون دانشگاه آزاد اسلامی با دکتر حمید میرزاده، رئیس این دانشگاه به گفتوگو نشستیم که در زیر میخوانید:
***
به تازگی دکتر حسن روحانی در جمع دانشگاهیان بر ایجاد فضایی برای احساس استقلال و آزادی در دانشگاهها تأکید کردند. به نظر جنابعالی این فضا چگونه میتواند در دانشگاههای ما ایجاد شود؟
نگاهی که دولت تدبیر و امید و شخص رئیس جمهوری نسبت به دانشگاهیان دارد خود یک سرمایه عظیم محسوب میشود. دکتر روحانی دانشمندی برجسته و اسلام شناسی با تجربه است به همین دلیل اولویتهای کشور را بخوبی در سطح بینالمللی میشناسد، از همین رو است که ایشان برنامههای خود را بر بنیان علم و دانش محوری گذاشتهاند و اینکه ایشان دانشگاهها را مأموریتگرا میدانند نیز در همین راستا است و خود یک اتفاق بینظیر در تاریخ سیاسی و علمی ایران محسوب میشود. به عنوان نمونه میبینیم که رئیس جمهوری در اقدامی بیسابقه برای حل مشکلات کشور در زمینههای مختلف سیاسی، اجتماعی، زیست محیطی، اقتصادی و... خواستار تعامل دانشگاهیان با دولت میشود.
رئیس جمهوری از دانشگاهیان خواستهاند که مأموریتگرا باشند. این به چه معناست؟
در دانشگاههای مأموریتگرا دانشگاهیان اعم از استادان، دانشجویان و محققان احساس میکنند که میتوانند در سرنوشت کشور مؤثر باشد و نقشی را برای برطرف کردن مشکلات جامعه داشته باشند. همین امر به خودی خود باعث میشود که فضای جدیدی از نشاط علمی و فرهنگی در دانشگاهها حکمفرما شود. در همین مدت کوتاهی که از عمر دولت یازدهم میگذرد به واسطه همین فضای آزاد و پر نشاط در دانشگاهها میبینیم که فضای با نشاط علمی، سیاسی و فرهنگی در دانشگاهها دیده میشود و دانشگاهها هم تلاش میکنند تعامل و ارتباط خود را با دولت برای حل بحرانها و مشکلات کشور بیشتر کنند.
دکتر روحانی به دانشگاهیان توصیه کردند که دولت را نقد کنند. آیا در میان دانشگاهیان رغبتی برای کمک و نقد دولت وجود دارد و چه موانع یا شکافی میان دولت و دانشگاه هست؟
متأسفانه در طول سالها رابطه دولت با دانشگاهها رابطه ضعیفی بوده است. اما در یکسال گذشته با آغاز به کار دولت تدبیر و امید شاهد تغییر رویکرد و تعامل بیشتر دولت و دانشگاهها بودهایم. آنچه دولت یازدهم را از سایر دولتهای پیش از آن متفاوت میکند تغییر نگاه رئیس جمهوری نسبت به دانشگاهیان است و نشانه آن هم حضور رئیس جمهوری در مناسبتهای مختلف در میان دانشگاهیان و تأکید ایشان به مشارکت استادان و دانشجویان در اداره امور علمی، اجرایی و سیاسی کشور و حتی نقد دولت است. به عبارتی دیگر موانعی که در گذشته به دلیل نگاههای جناحی و حزبی نسبت به دانشگاه بوده امروز از میان رفته و در چنین فضایی دانشگاهیان آسوده و بدون نگرانی از برخوردهای امنیتی با دولت همکاری و در جاهایی دولت را نقد میکنند.
در حالی که در سالهای گذشته برخی برخوردهای غیرعلمی و سیاسی با استادان و دانشجویان باعث سیاستزدگی دانشگاهیان شده بود. با توجه به اینکه در حال حاضر فضای نشاط علمی و فرهنگی در دانشگاهها ایجاد شده است به طور قطع این فضای پر نشاط در دانشگاهها میتواند باعث تقویت ارتباط دولت و دانشگاه شود. موضوعی که همواره از فقدان آن رنج بردهایم. البته این مختص دانشگاه دولتی نیست و در دانشگاههای غیردولتی هم این نگاه جدید دولت در دانشگاهها به وجود آمده است.
لطفاً در خصوص اتهامی که منتقدان مبنی بر توقف رشد علمی و نبود نشاط در دانشگاهها به دولت میزنند توضیح دهید. ارزیابی جنابعالی از دانشگاهها در یکسالی که از دولت تدبیر و امید میگذرد چگونه است؟
میزان نشاط علمی و سیاسی در حال حاضر نسبت به گذشته بیشتر شده است. براساس اطلاعات و آمار منتشر شده رشد تولید علمی ایران تا سال 2011 رشد صعودی داشت، اما از سال 2012 ( 3سال مانده به پایان دولت دهم) این رشد شتابان علمی متوقف شده بود و در یک سال اخیر دوباره شتاب گرفته است و امیدواریم با توجه به نشاط و حرکت علمی که در کشور وجود دارد شاهد رشد هرچه بیشتر تولیدات علمی در کشور باشیم.
به تازگی اختلاف میان مجلس و وزارت علوم تا استیضاح وزیر پیش رفته است. این موضوع را چطور ارزیابی میکنید؟ چقدر از این انتقادها منطقی و سیاسی است؟
دکتر رضا فرجی دانا دانشمندی برجسته و مدیری باسابقه است که دانشگاه و نیازهای آن را بخوبی میشناسد، ایشان در مدت کوتاه فعالیتشان در وزارت علوم توانسته است فضای آرام و پر نشاطی را برای دانشگاهیان به ارمغان بیاورد. در طی این مدت میزان مشارکت دانشگاهیان در اداره دانشگاه و حتی در مأموریتگرایی برای حل مشکلات کشور بیشتر شده است. همچنین وزارت علوم طی این مدت نه تنها توانسته تعامل خوبی با دانشگاه دولتی داشته باشد ارتباط خوبی نیز با دانشگاههای غیردولتی از جمله دانشگاه آزاد اسلامی برقرار کرده است و خیلی از مشکلات مزمن دانشگاه که چندین سال در دولت قبل مانده بود اکنون بخوبی برطرف شده است. به نظر بنده یکسال مدت کوتاهی است و برای ارزیابی فعالیت یک مدیر باید به وی فرصت داد از همین رو معتقدم که مجلس شورای اسلامی باید به وزیر علوم اجازه و فرصت دهد تا ایشان برنامههای خود را تا حصول نتیجه پیش ببرند.
در خصوص 3هزار بورسیه غیرقانونی بحثهای زیادی در وزارت علوم مطرح شده است. آیا در مجموعه دانشگاه آزاد در چند سال اخیر چنین سوء استفادهها و بورسیههای غیر قانونی هم اتفاق افتاده است؟
در دانشگاه آزاد اسلامی نیز بورسیه داخل و خارج بوده و خواهد بود. اما در مدت یکسالی که از مسئولیت بنده در دانشگاه میگذرد تاکنون فرصت بررسی تخلفات و سوء استفادههای احتمالی در مدیریت گذشته به دست نیامده است ضمن آنکه تمام اطلاعات و مدارک در این خصوص در اختیار هیأت تحقیق و تفحص دانشگاه آزاد در مجلس شورای اسلامی است و این کمیته میتواند گزارش تخلفات و سوءاستفادههای احتمالی را ارائه کند.
وزارت علوم در یک سال اخیر کوشیده انتخاب رؤسای دانشگاهها را به خود دانشگاهیان واگذار کند. ارزیابی خودتان را درباره استقلال دانشگاهها بفرمایید.
استقلال دانشگاهها در برنامه 5ساله پیشبینی شده و براساس این قانون اداره دانشگاهها باید به هیأت امنای دانشگاهها واگذار شود. وزیر علوم از همان آغاز فعالیتش در این وزارتخانه با مشورت با اعضای هیأت علمی و امنا سعی کرده است که امور دانشگاهها را بیشتر در اختیار خود هیأتهای علمی قرار دهد، مشابه همین کاری که ما در دانشگاه آزاد میکنیم. بنابراین کار ایشان در مشارکت دادن دانشگاهیان در اداره امور دانشگاه کاملاً قانونی بوده است. براساس این قانون برنامهریزی، اجرا، مدیریت و نظارت دانشگاهها اعم از دولتی و غیردولتی در اختیار اعضای هیأت امنا خواهد بود. وزارت علوم هم تأکید کرده که بیشتر کارها به هیأت امنا واگذار شود و سیاست تمرکز زدایی و دادن اختیارات بیشتر به مدیران بهکار گرفته شود. در دانشگاه آزاد اسلامی نیز نقش و جایگاه اعضای هیأت امنا جدی گرفته شده و اختیارات وسیعی برای آنها در اداره امور دانشگاه آزاد پیشبینی شده است.
آیا پایش و ارزیابی در دانشگاه آزاد صورت گرفته است که خود دانشجویان و استادان انتقادات خود را در خصوص کیفیت، مدیریت و شهریه و هر آنچه نظر و دیدگاهشان است منعکس کنند؟
از همان آغاز فعالیتم در دانشگاه آزاد اسلامی از بیان هرگونه نظر و نقد در خصوص مدیریت توسط همکاران، استادان و دانشجویان و خانوادههایشان استقبال کردم، از همین رو نشانی ایمیلی را برای این امر در نظر گرفتیم تا استادان، دانشجویان و خانوادههایشان بتوانند شکایات، انتقادات و پیشنهادات خود را در خصوص شهریه، امکانات، مدیریت و دیدگاهشان در اختیار مدیریت بگذارند. ضمن آنکه طی بازدیدهای حضوری که داریم کارمندان، استادان و دانشجویان دیدگاههایشان را با بنده و سایر مدیران دانشگاه در میان میگذارند.
دانشگاه آزاد اسلامی در بیش از سه دهه فعالیت خود توسعه کمی مناسبی داشته است. اما برخی منتقدان معتقدند که این دانشگاه آن طور که باید نتوانسته رشد کیفی مطلوبی داشته باشد. ارزیابی شما در این خصوص چیست؟
دانشگاه آزاد اسلامی در سه دهه نخست فعالیت خود نه تنها توانسته توسعه کمی مطلوبی داشته باشد، حتی بسیاری از واحدهای دانشگاه آزاد به لحاظ کیفی هم شرایط مطلوبی دارند و برخی از واحدهای دانشگاه آزاد نه تنها از واحد دولتی کمتر نیستند حتی نسبت به بعضی از دانشگاههای دولتی از شرایط بهتری برخوردارند. البته در دهه چهارم فعالیت دانشگاه آزاد توسعه کیفی، مشارکت در توسعه، مأموریتگرا بودن، کار آفرینی و تعامل مثبت با صنعت و رعایت استانداردهای جهانی از مأموریت جدی ما در این دهه چهارم فعالیت این دانشگاه است. از همین رو به تازگی در نامهای که به رئیس جمهوری نوشتم، اعلام آمادگی کردم (پیرو خواست رئیس جمهوری مبنی بر مأموریتگرا بودن دانشگاهها) که دانشگاه آزاد اسلامی آمادگی دارد در زمینههای مختلف مانند بحران کم آبی، کمک به حل مشکل خشکی دریاچه ارومیه، مسأله آلودگی هوای شهرهای بزرگ و... با دولت محترم مشارکت داشته باشد.
آقای دکتر روحانی بر صنعتی شدن علوم و زنجیره تبدیل علم به ثروت تأکید داشتهاند. دانشگاه آزاد چه برنامههایی برای تحقق این امر دارد؟
دانشگاه آزاد اسلامی علاوه بر اینکه رتبه نخست تولید علم در کشور را داراست، 14درصد از تولید ایدههای صنعتی کشور را نیز به خود اختصاص داده است. یکی از برنامههای جدی ما در دهه چهارم فعالیت این دانشگاه ارتباط با صنعت است. از این رو از مهرماه سال 92 برای تجاریسازی تحقیقات و تأسیس شرکتهای دانش بنیان کارهای خیلی خوبی صورت گرفته است. ضمن آنکه برای نخستین بار در بودجه دانشگاه آزاد در سال 93 قرار بر این شده که حدود 12درصد از درآمد دانشگاه به جای شهریه باید از درآمدهای اقتصادی دانشگاهها تأمین شود و دانشگاهها باید بتوانند با تهیه طرحهای صنعتی و خدماتی تعامل خوبی با بخش اقتصادی داشته باشند. این درآمدزایی فنی و خدماتی است؛ به عبارتی هم رشتههای فنی و هم علوم انسانی میتوانند با ارائه خدمات درآمدزایی کنند.
واحدهای برون مرزی دانشگاه آزاد چه وضعیتی دارند؟ آیا شاهد رشد فعالیتهای برون مرزی این دانشگاه خواهیم بود؟
در حال حاضر 4 واحد امارات متحده عربی، کابل، لبنان و آکسفورد واحدهای برون مرزی دانشگاه آزاد اسلامی هستند. البته بنا داریم واحدهای برون مرزی را افزایش دهیم از همین رو برای تأسیس واحدهای دانشگاهی در کشورهای عربی و حوزه خلیج فارس، عراق، تاجیکستان و عمان در حال برنامهریزی هستیم تا در صورتی که این واحدها سودده باشند این واحدها را تأسیس کنیم. همچنین دانشگاه آزاد این آمادگی را دارد برای ایرانیان مقیم خارج دورههای مختلف آموزش زبان و ادبیات فارسی، تاریخ و باستانشناسی برگزار کند.
ارزیابی تان از اصول و مؤلفههای دانشگاه مطلوب چیست؟ آیا در دانشگاه آزاد از مشارکت جمعی برای تصمیم گیریها استفاده میشود؟
یک دانشگاه مطلوب باید مأموریتگرا، کارآفرین و اثر بخش در حل مشکلات منطقهای و بینالمللی با رعایت استانداردهای علمی جهانی باشد. امروز در دانشگاه آزاد دانشجویان و استادان و کارکنان احساس میکنند همدلی، همکاری، همراهی و هم گامی خوبی با مدیریت دارند، اعضای هیأت امنا خودشان را مؤثر در اداره دانشگاه میدانند. به طوری که در این دانشگاه صدور بخشنامهها از مدیریت به واحدها دستوری نیست و برای برنامهها و کارها از مدیران واحدهای دانشگاهی هم نظرخواهی میشود و پس از آن بخشنامه صادر میشود به همین منظور شورای مجازی بخشنامهها و مقررات دانشگاه تشکیل شده است. اکنون در دانشگاه آزاد دانشگاهیان، کارکنان و استادان نگرانی و ترسی از اعمال روشهای انتظامی و حراستی ندارند و میتوانند اعتراض و نقد خود را نسبت به مدیریت منعکس کنند و در اداره دانشگاه مشارکت داشته باشند.
در حال حاضر فعالیت تشکلهای دانشجویی و کرسیهای آزاد اندیشی در دانشگاه آزاد به چه صورتی است؟
کرسی آزاد اندیشی در دانشگاه آزاد که در گذشته سیاست زده بود و تنها در اختیار برخی جریانهای خاص سیاسی بود اکنون در اختیار همه جریانهای سیاسی و فکری است و در چارچوب مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی فعال است و از همه آنها حمایت میشود تا برنامهها و کرسیها و نقدها را بیان و مشارکت کنند ما معتقدیم که در اداره دانشگاه هیچ راهی در سطح ملی جز همکاری و همدلی و همراهی و هم گامی وجود ندارد.
به تازگی شاهد تجمیع واحدهای علوم و تحقیقات بودهایم. این اقدام با چه هدفی صورت گرفته و چه پیامدهای مثبتی خواهد داشت؟
یکی از کارهای ما در دانشگاه آزاد برای افزایش توسعه کمی و کیفی با همکاری وزارت علوم تجمیع واحد علوم و تحقیقات در سطح کشور بوده است. در این طرح تمامی واحدها و پردیسهای علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی در واحدهای دانشگاهی همان شهر تجمیع شده و با تصویب رشتههای کارشناسی ارشد و دکتری دائر خواهد شد، این حرکتی بود در جهت افزایش کیفی و جلوگیری از موازی کاری و رقابت نامناسب درون دانشگاهی، با این اتفاق علاوه بر حفظ مزیتهای قبلی شاهد افزایش مجوزها و توسعه رشتهها در تحصیلات تکمیلی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری در این واحدها خواهیم بود. با این اقدام رشتههای غیر مصوب اکنون تصویب شدند، هرم اعضای هیأت علمی ما به خاطر این تجمیع بهبود پیدا کرد. همچنین این اتفاق باعث هم افزایی و ایجاد رشتههای جدید شد. با تحقق این امر تولیدات علمی و فناوری نو هم افزایش پیدا میکند سرانه فضای آموزشی و دسترسی به تجهیزات بیشتر میشود و از همه مهمتر اینکه واحد دانشگاهی حاصل از تجمیع یک رتبه ارتقا مییابد. در این صورت رقابتپذیری دانشگاه دولتی و آزاد افزایش پیدا میکند. ضمن آنکه با تحقق این امر شاهد افزایش بومی گزینی، افزایش عدالت آموزشی، صرفهجویی حاصل از کاهش حجم ساختار و تشکیلات اداری دانشگاه، رقابت پذیر شدن واحدهای دانشگاهی، افزایش ظرفیت دانشجوی کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی و تثبیت قانونی ظرفیتهای عظیم دانشگاه در تحصیلات تکمیلی از مهمترین موفقیتهای این طرح عظیم آموزش عالی خواهد بود.
دانشگاه آزاد هرساله با حجم بسیاری از تقاضاها برای انتقال دانشجویان مواجه است. چه برنامههایی برای تسهیل در نقل و انتقال دانشجویان دارید؟
سالانه 60 تا 80 هزار دانشجو در دانشگاه آزاد متقاضی انتقال و مهمانی هستند، در گذشته این تقاضا دستی انجام میشد و دانشجویان مجبور به سفر از شهری به شهر دیگر بودند و همین موضوع مشکلات و هزینههای بسیاری را برای افراد به همراه داشت. با راهاندازی سامانه نقل و انتقالات هوشمند این مشکلات داوطلبان برطرف شده است و دانشجویان با ثبت درخواستشان در این سامانه بدون نیاز به سفر به درخواستشان رسیدگی میشود. همچنین بنا داریم که در کارت دانشجوی هوشمند همه اطلاعات دانشجویی، نمرات، سوابق تحصیلی، بیمه و... گنجانده شود.
دانشجویان پردیسهای خودگردان دانشگاه آزاد اسلامی به شرایط تحصیلی و نبود امکانات در این واحدها اعتراض دارند. به عنوان نمونه دانشجویان پزشکی واحد کیش این دانشگاه به نبود امکانات پزشکی معترض هستند. در حالی که امکانات کافی موجود نبوده، چرا در این واحدها دانشجو پذیرش شده است؟
اکنون ما در دانشگاه آزاد وارث تصمیمات مدیریت گذشته هستیم که باید آن را برطرف کنیم، به عنوان نمونه وقتی کارم را شروع کردم گفتند که 2هزار دانشجوی واحد امارات باید تعیین تکلیف شوند در حالی که در امارات اصلاً رشته پزشکی نداشتیم، اما 2هزار دانشجوی پزشکی پذیرش شده بودند و حالا ما مجبور بودیم برای آنها جایابی کنیم، در واحد کیش و قشم هم همین مشکل را داشتیم. در حالی که امکانات آن در نظر گرفته نشده بود دانشجو پذیرش شده بود و باید برای آنها جایابی صورت میگرفت. اما اکنون به واحدهای کیش و امارات و قشم دستور داده شده که به همان اندازه که در رشتهای که فعال هستند دانشجو پذیرش کنند و نه بیشتر.
اما به این واحدها گفته شده بود که پس از مدتی در شهرهای خودشان ادامه تحصیل میکنند که این کار صورت نگرفت.
در مدیریت گذشته قرار بر این بوده که دانشجویان در این پردیسها دوره علوم پایه را بگذرانند و دوره تخصصی را در دانشگاه دیگری ادامه تحصیل بدهند، هرچند تاکنون تعدادی از دانشجویان را به شهرهای شیراز و اصفهان و... فرستادهایم اما به دلیل نبود ظرفیت نمیتوانیم دانشجویی را به تهران انتقال بدهیم. اگر با درخواست این دانشجویان برای انتقال به تهران موافقت شود عملاً سرمایهگذاری که درخصوص جذب استاد و تهیه امکانات در واحد مبدأ تاکنون صورت گرفته از بین میرود ضمن آنکه کلاس هم در دانشگاه آزاد کمتر از 20نفر باشد اقتصادی نیست.
بخشنامه دانشگاه آزاد درخصوص حجاب نیز خبرساز شده است. رویکرد دانشگاه آزاد اسلامی در خصوص موضوع حجاب و عفاف چیست؟
رویکرد ما در بحث حجاب و عفاف رویکرد اسلامی و فرهنگی است، اما متأسفانه برخی در ارتباط با بخشنامه حراست دانشگاه آزاد مغرضانه یا به دلیل کم اطلاعی در تخریب دانشگاه سنگ تمام گذاشتند. به هر حال بنده معتقدم بیشتر آنهایی که این جوسازی را کردند دنبال جریانسازی سیاسی هستند در حالی که بسیاری از اعضای کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس از این بخشنامه حمایت کردند.
حجاب و عفاف ذاتی است و انسان خود به خود شرم و عفاف دارد. حجاب فطری و در ذات انسان است و لازم نیست دستوری باشد. ضمن آنکه شورای عالی انقلاب فرهنگی مصادیق بدحجابی را برای پسران و دختران تصویب کرده ما در این بخشنامه تأکید داشتیم که مجری اجرای این موضوع نباید افرادی باشند که نتوانند با کسانی که مخاطبشان هستند گفتوگو داشته باشند.
مأموران حراست که تا حالا مجریان اجرای آن بودند توانایی گفتوگو با دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد و دکتری را نداشتند. کاری که ما کردیم این بود که مجری را عوض کردیم و از حالا مدیران فرهنگی با همکاری حراست و مسئولان واحدهای دانشگاهی تعامل مشترک دارند تا با مقوله حجاب و عفاف برخوردی سازنده و مثبت صورت گیرد. تصمیمها در دانشگاه باید از جنس خود دانشگاه باشد. دانشگاه با پادگان متفاوت است.
روزنامه ایران
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید