قرآن «خراسان دختر نیشابور» با ترجمۀ فارسی از قرن پنجم هجری / مرتضی کریمی‌نیا

1397/7/14 ۱۳:۴۷

بررسی نسخۀ 2156 در کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران و دیگر پاره‌های آن در آستان قدس رضوی و مجلس شورای اسلامی

بررسی نسخۀ 2156 در کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران و دیگر پاره‌های آن در آستان قدس رضوی و مجلس شورای اسلامی

این مقاله به معرفی و بررسی قرآنی کهن از قرن پنجم هجری می‌پردازد که در اوایل قرن ششم هجری در تملک دختری به نام خراسان بنت ابی القاسم بن علی بن مانکدیم قرار داشته است. تاکنون 12 جزء مختلف از این قرآن در کتابخانه های مختلف در ایران و جهان یافت شده است. نام مالک نسخه در آغاز جزء اول این قرآن همراه با نسب وی تا امام علی بن ابیطالب علیه السلام ذکر شده است و نشان می‌دهد اجداد وی از علویان طبرستان بوده‌اند، اما جد پدر وی یک سده قبل از کتابت نسخه به نیشابور مهاجرت کرده است. این قرآن در 30 پارۀ مجزا همراه با ترجمۀ فارسی با خط نسخ کهن و احتمالا در نیشابور (محل زندگی خراسان بنت ابی‌القاسم) کتابت شده است. متن قرآن به قرائتی مرکب از کِسائی، ابن‌عامر، و ابوعمرو نوشته شده است. ترجمۀ فارسی آیات با آنکه متأثر از سبک و واژگان ترجمۀ تفسیر طبری‌است، اما دارای اختصاصات املایی، واژگانی و لهجه‌ای مخصوص به خود است. در پایان مقاله، متن کامل ترجمۀ فارسی یک جزء از این قرآن (نسخۀ ش 2156 در کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران) بازنویسی و بررسی شده است.

ترجمان وحی مبین، سال بیست و یکم، ش 2

دریافت مقاله

منبع: بساتین