کیمیاگری های شمس / بهمن نزهت

1397/7/7 ۱۲:۴۲

شمس الدین محمد بن علی بن ملک داد تبریزی (582-645 ) از اسرارآمیزترین و شوریده ترین شخصیت های برجستۀ ادبیات عرفانی است. در میان مشایخ بزرگ صوفیه، زندگی هیچ عارف بزرگی به اندازۀ زندگی شمس در هالۀ ابهام نمانده است. اطلاعات ما در باب او منحصر به پانزده یا شانزده ماه حیات معنوی او در قونیه و در جوار مولاناست که جزئیات و سرانجام آن، با ذوق افسانه پسند تذکره پردازان، مبهم و تاریک مانده است.

مقدمه: شمس الدین محمد بن علی بن ملک داد تبریزی (582-645 ) از اسرارآمیزترین و شوریده ترین شخصیت های برجستۀ ادبیات عرفانی است. در میان مشایخ بزرگ صوفیه، زندگی هیچ عارف بزرگی به اندازۀ زندگی شمس در هالۀ ابهام نمانده است. اطلاعات ما در باب او منحصر به پانزده یا شانزده ماه حیات معنوی او در قونیه و در جوار مولاناست که جزئیات و سرانجام آن، با ذوق افسانه پسند تذکره پردازان، مبهم و تاریک مانده است. از حسب حال بسیار موجز و سادۀ او، که در متن مقالات به جا مانده، چنین استنباط می شود که او نسبت معنوی خود را به عرفا و صوفیان تبریز می رساند: «آنجا کسانی بوده اند که من کمترین ایشانم، که بحر مرا برون انداخته است». او چنان شیفته و دلبستۀ عرفای تبریز  است که پروای دیگر عارفان صاحب نام ملک عرفان را ندارد و هنگامی که از مشایخ و بزرگانی چون جنید، منصور حلاج، بایزید بسطامی، عین القضات همدانی، نجم الدین کبری، ابن عربی و اوحد الدین کرمانی یاد می کند، سردی و طعنه از سخنش فرو می بارد....

نامه فرهنگستان سال دوازدهم زمستان 1390 شماره 4 (پیاپی 48)

دریافت مقاله

منبع: پرتال جامع علوم انسانی