بررسی موضوع بی‌طرفی در اخلاق رسانه از منظر قرآن کریم

1396/2/13 ۰۹:۴۹

کتاب «بی‌طرفی در اخلاق رسانه از منظر قرآن کریم» به قلم احمد کوهی از سوی انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و هنر و ارتباطات منتشر شد.

 
 
کتاب «بی‌طرفی در اخلاق رسانه از منظر قرآن کریم» به قلم احمد کوهی از سوی انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و هنر و ارتباطات منتشر شد.

اخلاق رسانه، یکی از مباحث بسیار مهم و محل اختلاف نظریه‌پردازان و پژوهشگران رسانه بوده است. هریک از انواع تکنولوژی، اخلاق متناسب با خود را اقتضا می‌کند. اصول اخلاقی رسانه‌های جمعی هرچند قدمتی به درازای تاریخ خود رسانه‌های جمعی ندارد، ولی سهم مهمی از مطالعات و ادبیات این رشته علمی را به خود اختصاص داده است. هرچه زندگی انسان‌ها رسانه‌ای‌تر شده و تاثیر رسانه‌ها بر زندگی آنها بیشتر می‌شود، نقش اخلاق نیز برای برقراری ارتباطی مناسب‌تر و چه بسا پایدارتر میان انسان‌ها پررنگ‌تر می‌شود.
 
کتاب «بی‌طرفی در اخلاق رسانه از منظر قرآن کریم» بر این اصل اخلاقی در رسانه‌ها تاکید دارد.
 
«کلیات»،‌ »عینی‌گرایی و بی‌طرفی در ادبیات اخلاق رسانه»، «روش‌شناسی»، «بررسی اصل بی‌طرفی از منظر قرآن کریم» و «نتیجه‌گیری» پنج فصل این کتاب هستند.
 
در صفحه 83 نویسنده با نگاهی به موضوع «عینی‌گرایی رسانه‌ای در سیر تاریخی رویکردهای معرفتی» نوشته است: «در حقیقت تاریخِ نگاه به بی‌طرفی و عینیت در رسانه‌ها، تابعی از نگاه‌های هستی‌شناسانه و معرفت‌شناسانه در حوزه بررسی علوم است. با مرور سیر تطورات نظریه‌هایی که معرفت بشری نسبت به واقعیت خارجی را تشریح می‌کنند، می‌توان به درک صحیح‌تری از سیر و چیستی تحولات عینیت در رسانه‌ها نایل آمد و همچنین برای قضاوت در مورد این اصل به موضع قابل اتکایی دست یافت.»
 
همچنین در ادامه مباحث در صفحه 184 درباره «بی‌طرفی در اخلاق رسانه از منظر قرآن کریم» می‌خوانیم: «با توجه به آیات و استدلال‌های نقل شده به نفع و یا بر علیه اصل بی‌طرفی، نکات زیر نتیجه گرفته می‌شود:1- آیات قرآن ناظر به پدیده متاخری به نام رسانه‌های جمعی و یا اصول اخلاقی این رسانه‌ها نمی‌باشد؛ با این‌حال از آیاتی که درباره آداب و احکام سخن و کلام نازل شده است، می‌توان استفاده‌هایی در این مساله نمود. 2- هیچ آیه‌ای در قرآن به شکل صریح و مستقیم، امری و یا نهی‌ای برای لزوم و یا عدم بی‌طرفی صادر نکرده است که به شکل مطلق و کلی، بی‌طرفی را تایید کند و یا آن‌را نفی کرده و کار ناپسندی تلقی نماید. 3- در قرآن کریم آیاتی وجود دارد که بر مطالبی دلالت دارند که می‌تواند متناظر به ابعاد مفهومی عینیت یا بی‌طرفی باشد. با این‌حال هیچکدام از این آیات نتوانست عینی‌گرایی و بی‌طرفی را لازم دارد؛ چراکه با استدلال به کلماتی مانند حق، سدید و ادای امانت نمی‌توان اثبات نمود که باید به دنبال واقعیاتی بود که این واقعیات صرفا عینی و خارجی هستند. این استدلال‌ها همراه با پیش‌فرض هستند و استدلال به آنها مصادره به مطلوب است. 4- همچنین آیات قرآن دلالت صریح و یا استلزامی نداشت که بی‌طرفی ممنوع است. 5- از این آیات هرچند به شکل مطلق نمی‌توان نفی بی‌طرفی را استنتاج نمود؛ با این‌حال نسبت به عقاید اساسی حقه و نسبت به رسانه‌های دینی، این نکته پذیرفته شده‌ای است که باید موضع‌گیری کنند و به شکل جهت‌دار عقاید حقه را اثبات و تبلیغ نمایند.»
 
نخستین چاپ کتاب «بی‌طرفی در اخلاق رسانه از منظر قرآن کریم» در 282 صفحه با شمارگان 50 نسخه به بهای 28 هزار تومان از سوی انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و هنر و ارتباطات منتشر شده است.

منبع: ایبنا