شاعر مردم روستایی و ایلی

1395/11/23 ۱۱:۴۷

یونس امره، عارف و شاعر انسان‌گرا در قرن چهاردهم میلادی (هفتم و هشتم هجری قمری) هم عصر مولانا در آناتولی(ترکیه امروزی) زندگی می‌کرد. در روایت‌ها آمده است: «زمانی که یونسی امره متولد شد، مولانا 33 سالش بود و زمانی که مولانا قالب تن را رها می‌کند، یونس امره 33 سالش بوده است. بسیاری از ادبای ترک، مولانا را معلم یونس امره می‌دانند یا حداقل یونس امره برای سرودن شعر از مولانا الهام گرفته است.

        
درباره کتاب «آتش» زندگی عرفانی یونس امره

یونس امره، عارف و شاعر انسان‌گرا در قرن چهاردهم میلادی (هفتم و هشتم هجری قمری) هم عصر مولانا در آناتولی(ترکیه امروزی) زندگی می‌کرد.
در روایت‌ها آمده است: «زمانی که یونسی امره متولد شد، مولانا 33 سالش بود و زمانی که مولانا قالب تن را رها می‌کند، یونس امره 33 سالش بوده است. بسیاری از ادبای ترک، مولانا را معلم یونس امره می‌دانند یا حداقل یونس امره برای سرودن شعر از مولانا الهام گرفته است.
«قونیه» در زمان سلجوقیان به مرکز فرهنگی روم تبدیل شده بود و در روایت‌ها آمده که یونس امره در درگاه مولانا به تحصیل عرفان فقه و اصول پرداخته است. فرق عمده مولانا با یونس امره این بود که مولانا شاعر و عارف طبقات بالای شهری و اهل علم و تحصیل بود اما یونس امره شاعر مردم عادی روستایی و ایلی و به زبان ساده طبقات پایین اجتماعی که به سادگی سخن می‌گفتند شعر می‌سروده است.
با این همه اشعار یونس امره غنای تصوفی و وسعت شعر و اندیشه صوفیانه‌اش چندان عقب‌تر از مولانا نیست. آن طوری که در «ولایت‌نامه» حاج بکتاش آمده یونس امره را شاعر بکتاشی معرفی کرده است اما این موضوع چندان قابل اعتماد نیست. به گفته یونس شناسان در اشعار او هیچ نشانه‌ای از اعتقاد بکتاشیان دیده نمی‌شود و برخلاف آن شعرهای یونس امره از عرفان و تصوف مکتب مولوی تاثیر پذیرفته است.
اختلاف روایت درباره زندگی یونس امره به قدری زیاد است که زندگینامه منسجمی از او در دست نیست. یونس امره مثل عارفان، صوفیان و شاعران دیگر برای تربیت نفس و تزکیه روح به اقصی نقاط سرزمین‌های اسلامی سفرهای زیادی داشته است و آنچه از سروده‌هایش پیداست به مناطقی هم به عراق، شام، شیراز، تبریز و نخجوان به گشت و‌گذار پرداخته است.
این شاعر و عارف انسان‌گرا در ایران زیاد شناخته شده نیست و مطالب و کتاب‌هایی که درباره او در ایران چاپ و منتشر شده از تعداد انگشتان یک دست هم تجاوز نمی‌کند. از این رو ترجمه و انتشار کتابی با عنوان «آتش» که به زندگی عرفانی یونس امره می‌پردازد اتفاق خوشایندی می‌تواند باشد. این اثر توسط «اسکندر پالا» نوشته شده است. پروفسور پالا با قلم جذاب خود زندگی عرفانی و سفرهای یونس امره را به شیوایی تمام در این اثر نقل می‌کند.
کتاب «آتش» به قلم اسکندر پالا و ترجمه «کاظم آذری‌سیسی» به تازگی توسط نشر اختر در 288 صفحه و با قیمت18500 تومان منتشر شده است. کاظم آذری‌سیسی نویسنده، مترجم و پژوهشگر آذربایجانی است که عقاید «زدپان‌ترکیسم» دارد.  این کتاب به‌عنوان  شرحی مناسب بر زندگی عرفانی یونس امره زمینه‌ساز شناسایی  شخصیتی عرفانی است.

منبع: فرهیختگان