فلسفه سیاسی لیبرتارینیسم/ حبیب آرین

1395/9/22 ۰۹:۱۴

والتر ادوارد بلاک که فارغ‌التحصیل دانشگاه کلمبیاست هم‌اکنون کرسی اقتصاد دانشگاه لویولا در نیواورلئان را در اختیار دارد. او از لیبرتن‌های مشهور و اقتصاددانان شاخص مکتب اتریش بوده است و یک آنارکو-کاپیتالیست آمریکایی محسوب می‌شود.

شرحی از والتر بلاک

والتر ادوارد بلاک که فارغ‌التحصیل دانشگاه کلمبیاست هم‌اکنون کرسی اقتصاد دانشگاه لویولا در نیواورلئان را در اختیار دارد. او از لیبرتن‌های مشهور و اقتصاددانان شاخص مکتب اتریش بوده است و یک آنارکو-کاپیتالیست آمریکایی محسوب می‌شود. بلاک همچنین عضو پیوسته ارشد موسسه لودویگ فن میزس در آبرن آلاباما است. آخرین کتاب‌های او «در‌باره تبعیض»، «ساخت موانع در راه آزادی» و «بله به ران پل و آزادی» است. اما یکی از معروف‌ترین آثار بلاک کتاب «دفاع از غیرقابل دفاع» است که به 10 زبان دنیا ترجمه شده است. این نوشتار بخش کوتاهی از مقدمه‌ای است که والتر بلاک بر ترجمه پرتغالی این اثر نگاشته است.

تفکیک میان لیبرتارینیسم و لیبرتیسم شاید بزرگ‌ترین سردرگمی در اقتصاد سیاسی باشد؛ به نحوی که با در نظر گرفتن آنها به جای یکدیگر، در بدترین حالت یکی از آنها کتمان می‌شود. به چند دلیل مقابله و مقایسه لیبرتارینیسم و لیبرتیسم دشوار است. اولین و مهم‌ترین دلیل این است که در بسیاری از موضوعات، حداقل به صورت سطحی، در هر دو دیدگاه اشتراکات زیادی وجود دارد. دلیل دوم که تصادفی شکل گرفته، احتمالا از ملاحظات ریشه‌شناختی واژگانی آن دو برانگیخته است؛ اگرچه آنها دقیقا شبیه یکدیگر نیستند؛ ولی ترکیب واژگان آنها همسان است. اما آن چیزی که از همه مهم‌تر است تشخیص تفاوت‌های بسیار این مفاهیم است که به وسیله‌ کلمات آنها بیان می‌شود.

فرض اصلی لیبرتارینیسم این است که تهدید یا اعمال خشونت به فرد یا دارایی‌های فرد باید غیر‌قانونی باشد و اعمال نیرو تنها در عمل متقابل و دفاع قابل توجیه است. اینها را می‌توان خلاصه‌ای از این فلسفه سیاسی دانست. در ادامه به بیان، بسط، توصیف و پاسخگویی بدفهمی واخواست‌ها پرداخته می‌شود.

لیبرتارینیسم تئوری درباره این است که چه چیزی باید غیر‌قانونی باشد؛ نه آن چیزی که در حال حاضر توسط قانون منع می‌شود. به‌عنوان مثال در برخی حوز‌ه‌های قضایی افزایش اجاره‌بها بیش از سطح مقرر شده ممنوع است. این قبیل مصوبات نظام‌نامه لیبرتارینیسم را رد نمی‌کند. بنابراین نگرانی لیبرتارین‌ها این است که این قانون چیست؛ نه اینکه این قانون چه باید باشد. این فلسفه سیاسی به لحاظ فنی هیچ عملی را، با بیانی دقیق، حتی تجاوز به فرد و دارایی‌ها را منع نمی‌کند. اینها به‌طور صریحی بیان می‌کند که لیبرتارینیسم تنها از زور برای تنبیه کسانی که با اقدامات خود از حدود تخطی کره‌اند، استفاده می‌کند.  فرض کنید که همه قدرتمند هستند؛ اما نیرو‌های شر فضایی تهدید کرده‌اند که کل زمین را به خاکستر تبدیل می‌کنند و همه‌ را خواهند کشت مگر اینکه جو بلاگز که فردی بی‌گناه است توسط کسی به قتل برسد. فردی که این کار را انجام داده احتمالا کار درستی را در نظر داشته که بتواند به وسیله آن کل جهان را از نابودی نجات دهد. اما براساس دکترین لیبرتارینیسم این فرد همچنان مجرم جنایی شناخته می‌شود و در نتیجه باید عادلانه مجازات شود. به این مساله از نظر محافظی که بلاگز استخدام کرده است، نگاه کنید. به‌طور قطع او توجیه شده است که قتل مشتری خود (بلاگز) را متوقف کند.

توجه داشته باشید که دستور‌العمل قانونی لیبرتارین از مفاهیم آغازیدن خشونت سخن می‌گوید و به خسارت زدن، مجروح شدن و صدمه دیدن اشاره‌ای نمی‌کند. این به آن دلیل است که راه‌های بسیاری برای آسیب زدن به دیگران وجود دارد که همه‌ آنها باید قانونی شود.

به‌عنوان مثال بازگشایی یک فروشگاه خیاطی در راستای یک خیابان و جذب مشتریان توسط این بنگاه اقتصادی ممکن است دیگر شرکت‌هایی را که در این فضا هستند با مشکلاتی روبه‌رو کند اما حقوق آنها نقض نمی‌شود.  همین‌طور اگر جان بخواهد با جین ازدواج کند اما جین به جای جان، جورج را برای ازدواج برگزیند؛ پس از آن فردی به نام جان آسیب می‌بیند. اما در برابر مرتکبان، نمی‌تواند چاره را در قانون جست‌وجو کند. راه دیگر این است که نقض‌های حقوقی، غیر‌قانونی شود. از آنجا که براساس این دیدگاه مردم تنها حق دارند از تهاجمات یا تعرض در حوزه‌ شخصی و دارایی‌ها رها باشند در این شرایط، قوانین بیش از حفظ قرارداد‌ها و محافظت از حوزه‌ شخصی و حقوق مالکیت فراتر نمی‌روند.

 منبع: روزنامه فرهیختگان