استادی با فره آموزگاری / زهره زرشناس

1395/8/2 ۰۸:۱۸

آثار «بهرام فَرَه وشی» مهم اند؛ از این نظر که بیشتر جزو کارهای «نخستین بار» در ایران هستند. فره وشی زاده یک خانواده بسیار فرهیخته‌ است. پدر او علی محمد فره وشی، نامور و از مترجمان زبردست زبان فرانسوی بود و سفرنامه مادام دیولافوا را ترجمه کرد. بهرام فره وشی در چنین خانواده‌ای از بچگی با زبان فرانسه آشنا بود و تسلطش به زبان فرانسه یکی از دلایل موفقیتش است. او شاگرد ایران‌شناسان معروف فرانسوی، «امیل بنونیست» و «ژان دومناش» بود.

به بهانه بزرگداشت «بهرام فره وشی»

 آثار «بهرام فَرَه وشی» مهم اند؛ از این نظر که بیشتر جزو کارهای «نخستین بار» در ایران هستند. فره وشی زاده یک خانواده بسیار فرهیخته‌ است. پدر او علی محمد فره وشی، نامور و از مترجمان زبردست زبان فرانسوی بود و سفرنامه مادام دیولافوا را ترجمه کرد. بهرام فره وشی در چنین خانواده‌ای از بچگی با زبان فرانسه آشنا بود و تسلطش به زبان فرانسه یکی از دلایل موفقیتش است. او شاگرد ایران‌شناسان معروف فرانسوی، «امیل بنونیست» و «ژان دومناش» بود. با این اندوخته علمی و آشنایی با روش‌های پژوهشی غرب در حوزه ایران‌شناسی به ایران آمد و از آنجایی که محضر استاد ابراهیم پورداوود را هم درک کرد، توانست با رویکردی نو در حوزه مطالعات ایران باستان آثار بسیار ارزنده‌ای به وجود بیاورد که یکی از آنها فرهنگ پهلوی است که 10 هزار واژه پهلوی در دو مجلد تألیف شده است. یک جلدِ آن، پهلوی به فارسی و جلد دیگر فارسی به پهلوی است. او در این کتاب خوانش‌های جدیدی از واژه‌ها را ارائه می‌کند که به هر حال مختص خود او بوده است. کنفسیوس می‌گوید شناخت انسان بدون شناخت قدرت کلمات میسر نیست. از این منظر کار فره ‌وشی بسیار ارزنده و نمونه و ممتاز است.
این استاد برجسته، بسیار از نظر علمی چندوجهی بود. هم در زمینه فرهنگ و زبان باستانی بخصوص زبان پهلوی که اِشراف داشته‌ و اما در حوزه گردآوری فولکلور و فرهنگ عامه و همین‌طور قصه‌ها و افسانه‌های ایرانی و گویش‌های مختلف فعال بود. دکتر فره وشی مشاغل اجرایی هم داشت. سال‌ها رئیس اداره انتشارات دانشگاه تهران بود و از این موقعیت اجرایی‌اش، برای نشر و بازنشر آثار بزرگان حوزه زبان‌های باستانی استفاده کرد. برای مثال به بازنشر تمامی آثار استاد پورداوود می‌توان اشاره کرد.
افزون بر این، او دانشجویان و کارشناسانی را برای گردآوری گویش افسانه‌ها و به طور کلی فرهنگ عامه فرستاد. اکنون مجموعه بزرگی از آثاری که ایشان گردآوری کرده‌ ، قرار است به همت مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی چاپ شود.
افزون بر کوشش‌های آکادمیک که به عنوان یک پیوند دهنده بین جهان ایران‌شناسیِ غربی و ایران‌شناسیِ ایرانی است، مطالعات ایران‌شناسانه استادان ایران را به میان ایران‌شناسانِ غربی برد و نقش مفصل و پیوند دهنده داشت. نقش دوم او، بردن دانش‌های آکادمیک و دانشگاهی در حوزه اجتماع به میان مردم عامه آن هم با برنامه تلویزیونی ایران زمین بود که در دهه 50 با مدیریتش از تلویزیون پخش می‌شد که شیوه‌ای بسیار جذاب  در بیان فرهنگ عامه داشت.
بهرام فره‌وشی استادی بسیار خوش خلق، نرمخو و دارای منشی استادانه بود که من به او می‌گفتم دارای فرّ‌ه آموزگاری است. او استادم بود؛ نه تنها هرگز مستبد یا دیکتاتور نبود ، بلکه همیشه مشوق شاگردانش بود و بسیاری از شاگردان آن روز،  اکنون پژوهشگرانِ توانا هستند.
شب «بهرام فره‌وشی» از سوی مجله بخارا امروز ساعت 17 در کانون زبان فارسی برگزار می‌شود.

منبع: ایران