تحلیل محتوای طنز فرهنگی و اجتماعی هفته نامه نسیم شمال در زمان مشروطیت

1395/7/25 ۱۰:۳۲

ادبیات هر عصر متأثر از اوضاع و شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی آن دوره است؛ در دوره مشروطه نیز چنین جوی بر ادبیات حاکم بود و به دلیل خفقان سیاسی، افرادی چون سید اشرف الدین قزوینی به زبان عامه و طنز به روشنگری سیاسی و اجتماعی و فرهنگی مردم می پرداختند.

عنایت الله رحمانی

چکیده: ادبیات هر عصر متأثر از اوضاع و شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی آن دوره است؛ در دوره مشروطه نیز چنین جوی بر ادبیات حاکم بود و به دلیل خفقان سیاسی، افرادی چون سید اشرف الدین قزوینی به زبان عامه و طنز به روشنگری سیاسی و اجتماعی و فرهنگی مردم می پرداختند. پژوهش حاضر تلاشی است از نوع تحقیقات کیفی، روش آن توصیفی – تحلیلی، ابزار گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و فیش برداری و چک لیست محقق ساخته و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز تحلیل محتواست؛ بدین منظور ابتدا نگاهی به شرایط زمان مشروطیت و ادبیات این دوران داشته و پس از بررسی دیوان اشعار گیلانی و شماره های مختلف نسیم شمال، چهار مقوله مهم فرهنگی؛ "انسجام ملی و اتحاد اسلامی، انتقاد به تقلید کورکورانه از جهان غرب، عدم ثبات فکری و شخصیتی و رنگ عوض کردن، تکریم زنان و دختران" و چهار مقوله مهم اجتماعی؛ شناخت و نقد استعمار، همدلی و یکرنگی در حل مشکلات جامعه، نقد عالم منزوی و تشویق عالم اجتماعی، نقد عهد شکنی شاه قاجار در قبال مشروطه استخراج و ارائه گردید.

دریافت مقاله