موزه‌ها در نقش سالن کنسرت

1395/5/27 ۰۹:۳۸

مدت‌هاست در سطح شهر تبلیغات برگزاری کنسرت و جشنواره در کاخ موزه‌های تاریخی به چشم می‌خورد، بناهایی که برخی از آنها مانند کاخ گلستان در فهرست میراث جهانی ثبت شده‌اند و برگزاری هرگونه رویداد فرهنگی در آن ضوابط و توجه خاصی را می‌طلبد. چند هفته پیش بود که خبر برگزاری فستیوال موسیقی در کاخ گلستان منتشر شد، آن هم نه برای تعداد محدود بلکه برای هزار و 400 نفر که البته به دلیل مخالفت کارشناسان برای حضور این تعداد در ساعات پایانی شب، این کنسرت به کاخ نیاوران منتقل شد ...

 ریحانه جاویدی : مدت‌هاست در سطح شهر تبلیغات برگزاری کنسرت و جشنواره در کاخ موزه‌های تاریخی به چشم می‌خورد، بناهایی که برخی از آنها مانند کاخ گلستان در فهرست میراث جهانی ثبت شده‌اند و برگزاری هرگونه رویداد فرهنگی در آن ضوابط و توجه خاصی را می‌طلبد. چند هفته پیش بود که خبر برگزاری فستیوال موسیقی در کاخ گلستان منتشر شد، آن هم نه برای تعداد محدود بلکه برای هزار و 400 نفر که البته به دلیل مخالفت کارشناسان برای حضور این تعداد در ساعات پایانی شب، این کنسرت به کاخ نیاوران منتقل شد در صورتی که حتی برای برگزاری کنسرت در کاخ موزه‌ها نیز شورای راهبردی اداره کل موزه‌ها که متشکل از نماینده اداره‌های فنی مهندسی، اموال، حفاظت و نظارت و برنامه‌ریزی است باید تایید نهایی را بدهند که سال‌هاست مدیران کاخ موزه‌ها مستقل از این تایید‌ها برای برگزاری کنسرت راسا مجوز صادر می‌کنند. اما هرچه هست برگزاری چنین جشنواره‌هایی در چندماه اخیر در بناهایی که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده‌اند، تنها به این فستیوال موسیقی محدود نمی‌شود و پیش از کاخ گلستان، تخت جمشید نیز میزبان رالی و جشنواره اسب عربی بود که هیچ نشانی از کار فرهنگی در آن یافت نمی‌شود و بیشتر به کارهای بازاری و اقتصادی شبیه است.  حال چندی پس از لغو برگزاری فستیوال موسیقی در کاخ گلستان، فرهاد عزیزی، مدیرکل امور پایگاه‌های جهانی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در مصاحبه‌ای که با «ایسنا» داشت، از تفاهمنامه‌ای صحبت کرد که برای برگزاری کنسرت در بناهای تاریخی و جهانی تنظیم شده بود اما در این مصاحبه اشاره‌ای به مواد و تبصره‌های مورد نظر سازمان میراث فرهنگی به‌عنوان مرجعی برای برگزاری رویدادهای فرهنگی در بناهای نفیس و ثبت جهانی نشده بود. مدیر امور پایگاه‌های جهانی این تفاهمنامه را یک دستورالعمل کلی دانست و گفت: «در فاز نخست از گروه‌های درخواست‌کننده در هر بنایی که قصد برگزاری چنین رویدادی در آن را دارند، درباره طرح و اقداماتی که قصد انجامش را دارند، می‌پرسیم. در ادامه با پاسخ آنها و تطبیق شرایط‌شان با تفاهمنامه‌ کلی که ساعت‌ها روی آن کار شده، درخواست‌کنندگان به فضاهای جهانی و ملی وارد می‌شوند و پس از امضای این تفاهمنامه، آنها به مرحله‌ اجرا می‌رسند.»
او همچنین با بیان اینکه اگر قصد تصویربرداری در کنسرت وجود داشته باشد، قاعدتا باید با مجوز و در محدوده خاصی باشد، گفته بود: «ضوابط حفاظتی، انطباقی و فنی باید رعایت شوند تا این نوع گروه‌ها بتوانند چنین رویدادهایی را اجرایی کنند ‌تا از سوی دیگر برای ما نیز مسئولیتی نداشته باشد.» نتیجه پیگیری‌های خبرنگار «فرهیختگان» برای به دست آوردن متن تفاهمنامه‌ای که به گفته عزیزی، ساعت‌ها برای تنظیم آن وقت صرف شده به سرانجام نرسید و چنین دستورالعملی روی کاغذ وجود ندارد. گویی همگی در افکار مدیر پایگاه‌های جهانی شکل گرفته است و عزیزی در این باره از هر نوع پاسخگویی به «فرهیختگان» طفره رفت. در صورت وجود چنین تفاهمنامه‌ای آن هم در شرایطی که دوستداران میراث فرهنگی نسبت به برگزاری مراسم در بناهای تاریخی حساسیت فراوانی دارند، بهترین کار اطلاع‌رسانی از طریق رسانه‌هاست تا گروه‌هایی که شرایط لازم را دارند بتوانند شانس خود را برای برگزاری کنسرت در اماکن تاریخی امتحان کنند.

  بناهای تاریخی آسیب‌پذیر
اما در این‌باره حسین رایتی‌مقدم، کارشناس میراث فرهنگی، به «فرهیختگان» گفت: «برگزاری مراسمی نظیر کنسرت‌های موسیقی در بناهای تاریخی، جاذبه خاصی به این گونه برنامه‌ها می‌بخشد اما باید توجه کرد این بناهای تاریخی با توجه به گذر زمان، نوع مصالح و تزئیناتی که در آنها استفاده شده بسیار آسیب‌پذیر هستند. اگر قرار باشد برنامه‌هایی نظیر جشنواره‌های موسیقی در این بناها برگزار شود باید پیش از شروع هر کاری مطالعه دقیق و بررسی برای پیش‌بینی آسیب‌های احتمالی انجام شده و مشخص شود برگزاری این برنامه‌ها چه تاثیراتی روی کالبد و ایستایی بنا خواهد داشت.»
او در ادامه افزود: «اگر قرار است اقدامی در حوزه میراث فرهنگی رخ دهد باید براساس منشورهای بین‌المللی به‌طور همه‌جانبه بررسی شود و نظریه نهایی در شورای فنی بررسی شود و بعد از تایید این شورا می‌توان مراسمی نظیر کنسرت‌های موسیقی را در بناهای تاریخی برگزار کرد. اما در کشور ما استفاده از بناهای تاریخی متاسفانه بدون بررسی‌های لازم انجام می‌شود.»
حال پرسشی که مطرح است این است که چرا مسئولان میراث فرهنگی دستورالعمل واحد و غیرقابل تغییری برای برگزاری کنسرت‌های موسیقی در اماکن تاریخی تهیه نمی‌کنند که همه‌چیز قانونمند شود و امکان هرگونه رانت و مصلحت‌اندیشی بسته شود.

منبع: فرهیختگان