جلد اول «فرهنگ‌نامه یزد» منتشر شد

1393/4/18 ۰۸:۲۸

جلد اول فرهنگ‌نامه یزد (آ ـ انجمن) به كوشش اكبر قلمسیاه از سوی انتشارات نیكوروش منتشر شد.

در پیشگفتار این فرهنگ‌نامه ارزشمند به قلم بهرام عبدالحسینی مدیركل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد آمده است: «در عصر پرشتابی كه نام اطلاعات را برآن نهاده‌اند نیاز به اطلاعات و دانش، بسیار بیشتر از گذشته‌ها احساس می‌شود. در این عصر كه زمان به نهایت فشردگی رسیده، استفاده از منابع اطلاعاتی هم سرعت بیشتری یافته است. مطلوب انسان امروز این است كه در كمترین زمان و با ساده‌ترین روش به نیازهای اطلاعاتی خود دست پیدا كند. خوشبختانه فرهنگ‌نامه‌ها در این مسیر خدمت بزرگی را انجام داده‌اند و بخش مهمی از این نیاز فردی و اجتماعی را برطرف ساخته‌اند. فرهنگ‌نامه یزد كه توسط استاد محترم جناب آقای اكبر قلمسیاه تدوین شده با درك این ضرورت و نیاز فرهنگی صورت گرفته است. استان یزد كه توانسته در طول حیات خود تمدنی ارزشمند متناسب با شرایط اقلیمی و اجتماعی خود به پا كند، خود گنجینه‌ای چشم‌آرا و گوش‌نواز از هنرها، دانش‌ها، خرده‌ فرهنگ‌ها و آیین‌های متنوعی است كه باید هرچه زودتر از دستبرد فراموشی در امان نگه‌داشته شود. یزد را باید پایتخت صلح و همزیستی ایرانیان لقب داد...»

اكبر قلمسیاه در بخشی از مقدمه مؤلف نوشته است: «در تألیف كتب دایره‌المعارف، رعایت اصول و شرایطی لازم و واجب است كه باید آن‌ها را ملحوظ و مرعی داشت، معذالك این كتاب با آنكه از جهتی در بردارنده آنگونه اطلاعات و مطالبی است كه در ستون و مآخذ تاریخی یا اسناد و منابع متعدد وجود دارد و می‌كوشد تا پرسش‌های ذهنی خواننده و جوینده را در این حیطه‌ها پاسخ دهد، دارای تفاوت‌هایی نیز هست كه در اینجا به بیان آن می‌پردازیم.

نخست آنكه كوشش نگارنده آن بوده است كه نشر كتاب به‌طور كلی ساده و روان و به مقتضای عصر حاضر قابل فهم و درك باشد و از هرگونه مغلق‌گویی و تصنّع و تكلّف پرهیز شود؛ زیرا معتقد است آنچه نسل امروز را از آن همه متون ارزشمند و منابع گرانسنگ محروم ساخته تا حدود زیادی شیوة بیان و دشواری نثر آنها بوده است كه همچون دیواری حایل، مانع وقوف عموم از آن آثار شده است. به همین دلیل، وقتی نوشته‌ای برگرفته از آن منابع را دیده كه با حفظ امانت و صحت به زبان امروزی نگارش یافته، نقل كرده یا خود در ضمن استفاده از آنگونه متون، مطلب را به شیوة روان و سادة امروزی در آورده است.

دوم آنكه نگارنده به رسم این‌گونه كتابها، از پرداختن به عصر حاضر و تا حدود سی سال اخیر، خودداری ورزیده؛ اما در یكی دو مورد، بنا به ضرورت و وجوبی كه برخی از مباحث داشته از این قاعده عدول كرده است؛ از آن جمله است مدخل آسیب‌شناسی كه آن را مطرح كرده و در این خصوص به بحث پرداخته و از عوامل و عللی كه هم‌اكنون نیز موجب آسیب‌هایی به استان هستند سخن گفته است. دلیل این امر، آن بوده كه نخواسته است صرفاً به گذشته بپردازد و یكباره، چشم از حال فرو بندد؛ فی‌المثل، از یادگارهای ماندگار، آثار تاریخی، صفات حمیده و سجایای نیك مردم در گذشته سخن بگوید اما از ذكر عواملی كه بدین بنیادها آسیب جدی می‌رسانند لب فرو بندد و بگذرد. از این‌رو به ذكر بعضی از عوامل مخرب و نابسامانی‌ها پرداخته است و...