عمارت «مسعودیه»، خانه مشروطه تهران شود

1395/5/16 ۱۱:۵۲

بیش از یک قرن از به توپ بستن مجلس که نقطه اوج جنبش مشروطه به شمار می‌رود، می‌گذرد و هنوز شهر تهران با داشتن بناهایی که نقش پررنگی در این جنبش داشتند از داشتن خانه‌ای برای مشروطه بی‌نصیب است. آن روزها میدان بهارستان تهران مرکز ثقل فعالیت مشروطه‌خواهان بود و عمارت مسعودیه در نزدیکی این میدان تاریخی نقشی مهم در جنبش مشروطه بر دوش می‌کشید. عمارت مسعودیه که در سال1257 بنا شده است یکی از سنگرهای مشروطه‌خواهان در روز به توپ بستن مجلس بود و به همین دلیل این عمارت تاریخی را می‌توان به‌عنوان بهترین گزینه برای راه‌اندازی خانه موزه مشروطه در نظر گرفت.

کاربری پیشنهادی «فرهیختگان» برای کاخ «ظل‌السلطان»

 ریحانه جاویدی : بیش از یک قرن از به توپ بستن مجلس که نقطه اوج جنبش مشروطه به شمار می‌رود، می‌گذرد و هنوز شهر تهران با داشتن بناهایی که نقش پررنگی در این جنبش داشتند از داشتن خانه‌ای برای مشروطه بی‌نصیب است. آن روزها میدان بهارستان تهران مرکز ثقل فعالیت مشروطه‌خواهان بود و عمارت مسعودیه در نزدیکی این میدان تاریخی نقشی مهم در جنبش مشروطه بر دوش می‌کشید. عمارت مسعودیه که در سال1257 بنا شده است یکی از سنگرهای مشروطه‌خواهان در روز به توپ بستن مجلس بود و به همین دلیل این عمارت تاریخی را می‌توان به‌عنوان بهترین گزینه برای راه‌اندازی خانه موزه مشروطه در نظر گرفت.

  عمارتی که پناهگاه مشروطه‌خواهان شد
دوم تیرماه 1287، همه‌چیز در میدان بهارستان نشانی از آشفتگی را با خود به همراه دارد. اوضاع میدان همانند آتش زیر خاکستر ملتهب است. محمدعلی شاه از مدت‌ها پیش مخالفتش را با مشروطه اعلام کرده و حالا بهارستان هر لحظه در انتظار شنیدن صدای توپ و شلیک گلوله است و درنهایت با دستور شاه قاجار و با فرماندهی لیاخوف روسی اختلاف به اوج خود رسید و مجلس به توپ بسته شد. قزاق‌ها مسجد سپهسالار در نزدیکی ساختمان مجلس شورای ملی که سنگر نیروهای مشروطه‌خواه بود را تصرف کردند و پایگاه آنها سقوط کرد اما در ضلع جنوب غربی میدان بهارستان، عمارتی قرار داشت که این روزها نامی آشنا دارد، عمارت مسعودیه که خانه مسعود میرزا مشهور به ظل‌السلطان، پسر ارشد ناصرالدین شاه بود و بعد از سقوط مسجد سپهسالار، پناهگاه مشروطه‌خواهان شد. این عمارت اما بعد از گذشت 117 سال از آن روز پرهیاهو در حالی که می‌تواند خانه موزه مشروطه تهران باشد، درگیر ماجرای حقوقی شده و کاربری مشخصی ندارد.

  تهران خانه مشروطه ندارد
بر خلاف اینکه سال‌هاست از پیشنهاد مسئولان برای راه‌اندازی خانه مشروطه در تهران می‌گذرد اما شهری که قلب شلوغی‌های جنبش مشروطه و پایگاه اصلی مشروطه‌خواهان بود، امروز تقریبا هیچ سهمی از مشروطه ندارد. این درحالی است که در تبریز، اصفهان و سایر شهرهایی که به نوعی در شکل‌گیری مشروطه نقشی داشته‌اند عمر خانه مشروطه که یادگارهای مشروطه‌خواهان را در خود جا داده است، به چندین سال می‌رسد.  26 آبان سال گذشته بود که احمد مسجدجامعی، عضو شورای شهر تهران در جلسه علنی این شورا درباره راه‌اندازی خانه مشروطه تهران گفت: «برای ایجاد خانه مشروطه، برخی از خانه‌ها پیشنهاد می‌شود، ولی بعضی مسئولان با ایجاد خانه مشروطه در تهران مخالفند. برخی از خانه‌های پیشنهادشده، کوچک هستند و برخی دیگر نیز به اشخاصی منسوب هستند که تعدادی از مسئولان معتقدند نباید خانه مشروطه در منزل این چهره‌های تاریخی تشکیل شود.»

  پیشنهاد قابل بررسی است
محمدرضا پوینده، مدیرعامل صندوق احیا، در پاسخ به پیشنهاد روزنامه «فرهیختگان» درباره تبدیل عمارت مسعودیه به خانه موزه مشروطه تهران، گفت: «این پیشنهاد، پیشنهاد خوبی است و قابلیت بررسی دارد. می‌توان بعد از آنکه پرونده عمارت مسعودیه مراحل قانونی خود را طی کرد با توجه به پیشینه تاریخی این عمارت و نقش آن در جنبش مشروطه در مورد این پیشنهاد با مسئولان مربوطه در سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری صحبت کرد.» همچنین محمدرضا کارگر، مدیرکل موزه‌های سازمان میراث فرهنگی نیز درباره پیشنهاد «فرهیختگان» برای استفاده از عمارت مسعودیه به‌منظور ایجاد موزه مشروطه گفت: «در حال حاضر بودجه سازمان میراث فرهنگی برای ایجاد موزه‌ای جدید به اندازه کافی نیست اما اگر بخش خصوصی یا سایر سازمان‌های دولتی برای ایجاد موزه مشروطه در عمارت مسعودیه پیشقدم شوند، سازمان میراث فرهنگی از آنها حمایت می‌کند.»
از آبان ماه سال 1394 که احمد مسجد جامعی به تلاش برای پیدا کردن خانه مناسبی که مورد موافقت تمام مسئولان باشد اشاره کرد، تاکنون هنوز این بنای مناسب پیدا نشده درحالی که عمارت مسعودیه که بخشی از جنبش مشروطه در آن رقم خورده است، با توجه به پیشینه تاریخی و نقشی که در تلاش‌های مشروطه‌خواهان داشته است می‌تواند بهترین گزینه برای راه‌اندازی خانه موزه مشروطه تهران باشد.

منبع: فرهیختگان