پیام پیامبر(ص) / بهاءالدین خرمشاهی ـ بخش اول

1395/4/26 ۰۸:۵۸

پیام پیامبر گزیده‌ای است از فرموده‌های پیامبر اکرم(ص) با ترجمه استادان بهاءالدین خرمشاهی و مسعود انصاری. آنچه در پی می‌آید، اندرزهایی است که پیامبر گرامی(ص) به یار ارجمندش ابوذر غفاری کرده است.

اشاره: پیام پیامبر گزیده‌ای است از فرموده‌های پیامبر اکرم(ص) با ترجمه استادان بهاءالدین خرمشاهی و مسعود انصاری. آنچه در پی می‌آید، اندرزهایی است که پیامبر گرامی(ص) به یار ارجمندش ابوذر غفاری کرده است.

اى ابوذر

۱- اى ابوذر، دو نعمت‏ اند که بسیارى از مردم از آنها مغبون هستند: تندرستى و فراغ بالى.

۲- اى ابوذر، پنج چیز را پیش از پنج چیز غنیمت بشمار: جوانى‏ ات را پیش از فرا رسیدن پیرى، تندرستى‏ات را پیش از بیمارشدن، بى‏ نیازى‏ ات را پیش از نیازمندى، فراغ‌بالى‏ ات را پیش از گرفتارى، زنده بودنت را پیش از مرگ.

۳- اى ابوذر، در دنیا چنان باش که گویى غریب یا رهگذر هستى و خود را از در گور خفتگان بشمار.

۴- اى ابوذر، خداوند نور دیده ‏ام را در نماز قرار داده و نماز را براى من همچون غذا براى گرسنه و آب براى شخص تشنه محبوب گردانده است. با این تفاوت که چون گرسنه غذا بخورد، سیر مى ‏شود و چون تشنه آب بنوشد، سیراب مى‏ شود؛ اما من هرگز از نماز سیر نمى‏ شوم.

دنیا

۵- اى ابوذر، دنیا زندان مؤمن و بهشت کافر است و مؤمن همواره در آن اندوهگین است. چگونه مؤمن غمگین نباشد، حال آنکه خداوند به او بیم داده که [اگر مرتکب گناه شود،] به جهنم درخواهد آمد، درحالى که به او وعده نداده است که از آن بیرون آورده خواهد شد و بیماری‌ها و مصیبت‌ها و امورى را به خود خواهد دید که ناراحتش مى‏ کنند و ستم خواهد دید و یارى نمى‏ بیند. پاداش الهى را مى ‏طلبد و همواره اندوهگین خواهد بود تا از آن جدا شود، پس چون از آن جدا شد، به راحتى و کرامت نایل گردد.

۶- اى ابوذر، هوشیار کسى است که نفْسش را خوار دارد و براى پس از مرگ تلاش کند و کسى که از نفس و هواى نفس پیروى کند و بسیار از خداوند آرزوهاى نفسانى بخواهد، او ناتوان است.

۷- اى ابوذر، نخستین چیزى که از میان این امّت برداشته مى‏ شود، امانت و فروتنى است، تا آنجا که چه بسا فروتنى دیده نشود.

۸- اى ابوذر، سوگند به ذاتى که جان محمّد در دست قدرت اوست، اگر دنیا به اندازه بال پشه یا مگسى مى‏ ارزید، به کافر یک جرعه آب نوشانده نمى‏ شد.

۹- اى ابوذر، دنیا و هر آنچه در آن است، نفرین شده ‏اند مگر چیزهایى که با آن خشنودى خداوند طلبیده شود و مبغوض ‏تر از دنیا چیزى در نزد خداوند متعال وجود ندارد. آن را آفرید و از آن روى برتافت و هرگز به آن ننگریست و تا روز قیامت نیز به آن نخواهد نگریست. و هیچ چیز در نزد خداوند، محبوبتر از ایمان به او و آنچه به ترک آن فرمان داده است، نیست.

۱۰- اى ابوذر، اگر خداوند عزوجل در حق کسى اراده خیر کند، او را در دین آگاه و در دنیا پارسا و به عیبهاى نفس خود بینا مى‏ گرداند.

۱۱- اى ابوذر، اگر تو شاد و مسرور مى ‏شوى که نیرومندترین مردمان باشى، پس به خداوند توکل کن؛ و اگر تو را مسرور مى‏ سازد که گرامى‏ ترین مردمان باشى، از خداوند پروا بدار؛ و اگر تو را مسرور مى‏ سازد که بى ‏نیازترین مردمان باشى، به آنچه در دست قدرت خداوند است، به نسبت آنچه در دست خود دارى، اطمینان بیشتری داشته باش.

۱۲- اى ابوذر، خداوند متعال به شکل ها و مال ها و گفته‏ هایتان نمى‏ نگرد، بلکه به دلها و اعمالتان مى ‏نگرد.

۱۳- اى ابوذر، هر آن کس که اختیار عورت و دهانش را داشته باشد، به بهشت درمى‏ آید.

۱۴- اى ابوذر، از غیبت بپرهیز، چرا که غیبت از زنا بدتر است. عرض کردم: «اى رسول خدا، چگونه چنین چیزى ممکن است؟» فرمود: چون که شخص مرتکب زنا مى‏شود و به درگاه الهى توبه مى‏ کند و خداوند توبه‏ اش را مى‏پذیرد؛ ولى تا زمانى که شخصى که از او غیبت شده گذشت نکند، غیبت بخشوده نمى‏ شود!

۱۵- اى ابوذر، دشنام دادن مؤمن نافرمانى و جنگ کردن با او کفر است و خوردن گوشتش سرپیچى از فرمان الهى محسوب مى‏ شود، و حرمت مالش مانند حرمت خونش است.

عرض کردم: «اى رسول خدا، غیبت چیست؟» فرمود: «غیبت آن است که از برادرت آنچه را که ناخوش دارد، یاد کنى.» عرض کردم: «اگرچه آنچه را که یاد مى‏ شود، در خود داشته باشد؟» فرمود: «اگر او را چنان یاد کنى که از آن برخوردار است، غیبتش را کرده‏ اى و اگر از او چنان یاد کنى که در او نیست، به او بهتان بسته ‏اى.»

۱۶- اى ابوذر، «قتّات» وارد بهشت نمى‏شود. عرض کردم: «قتّات چه کسى است؟» فرمود: «سخن‌چین».

۱۷- اى ابوذر، اگر کسى در دنیا دو رو و دو زبان داشته باشد، در آتش جهنم نیز دو زبان خواهد داشت.

۱۸- اى ابوذر، آنچه در مجالس مى‏ گذرد، امانت است، و آشکارساختن راز برادرت خیانت است، از آن دورى گزین.

۱۹- اى ابوذر، کسى که دوست بدارد مردم براى احترام او برخیزند، باید به جایگاه خویش در آتش جهنم درآید!

۲۰- اى ابوذر، اگر کسى بمیرد، حال آنکه به کمترین میزانى در دلش کبر وجود داشته باشد، بوى بهشت را نخواهد یافت، مگر آنکه پیش از آن توبه کند.

مردى عرض کرد: «اى رسول خدا، از زیبایى خوشم مى‏ آید و دوست دارم کمربند و بند کفشم زیبا باشند، آیا بر این کار اشکالى مترتب است؟» فرمود: «دلت را چگونه مى ‏یابى؟» گفت: «دلم را عارف و مطمئن به حق مى‏ بینم.» فرمود: «آن کبر نیست، بلکه کبر آن است که حق را واگذارى و از آن به غیرحق روى آورى و به مردم بنگرى و چنین پندارى که آبرو و خون مردم، به اندازه آبرو و خون تو ارزش ندارد.»

۲۱- اى ابوذر، کسى که دعوتگر الهى را اجابت کند و در عمران و آبادى مساجد خدا به‌خوبى تلاش کند، پاداشش در نزد خداوند بهشت خواهد بود.

عرض کردم: «عمران و آبادى مساجد خدا چگونه است؟» فرمود: «صدا در آن بالا برده نشود. و مردم در باطل فرو نروند و در آنجا خرید و فروش انجام نگیرد. و تا زمانى که در آنجا هستى، از لغو بپرهیز و اگر چنین نکنى، در روز قیامت جز خود را نباید سرزنش کنى.»

شیوه عبادت

۲۲- اى ابوذر، خداوند را چنان عبادت کن که گویى او را مى‏ بینى؛ اگر نمى‏توانى تصوّر کنى که او را مى‏بینى، چنان به عبادت بپرداز که او تو را مى‏ بیند.

بدان که نخستین عبادت خداوند، شناخت اوست، خداوند «اول» و پیش از همه چیز است و هیچ چیز پیش از او نیست. یگانه ‏اى است که دوّمى ندارد. پایدار و بى‏ نهایت است. آسمانها و زمین و آنچه در آن دو است، او آفریده و او همان لطیف و خبیر است و بر همه چیز تواناست. آنگاه ایمان به رسالت من و اقرار به آنکه خداوند مرا به سوى همه مردمان به عنوان مژده ‏آور و بیم‌دهنده و دعوتگر به سوى خدا به حکم او و چراغى روشنگر فرستاده است؛ آنگاه محبت اهل بیت من که خداوند پلیدى را از آنان دور ساخته و چنان که باید پاک داشته است.

اى ابوذر، بدان که خداوند اهل‌بیتم را در میان امت من مانند کشتى نوح قرار داده است: هر کس که به آن روى آورَد، نجات یافته و هر کس که از آن روى گرداند، غرق مى‏شود. و مانند «باب حطّه» در میان بنى‌اسرائیل هستند که چون کسى وارد آن مى‏ شد، در امان بود.

۲۳- اى ابوذر، چون صبح شد، با خود از شب سخن مگوى و چون شب شد، با خود از صبح سخن مگوى و قدر سلامتت را پیش از بیمارى و زندگى‏ ات را پیش از مرگ بدان؛ چرا که تو نمى‏دانى که فردا چه نام و نشانى خواهى داشت.

۲۴- اى ابوذر، بر عمرت حریصتر از درهم و دینارت باش.

۲۵- اى ابوذر، کسى که علم را براى فریفتن مردم فراگیرد، بوى بهشت به مشامش نمى‏رسد.

۲۶- اى ابوذر، اگر در باره چیزى که به آن علم ندارى از تو پرسیده شود، بگو: «نمى‏ دانم»، از پیامدهاى آن نجات مى‏یابى و به چیزى هم که علم نداشته ‏اى، فتوا مده که از عذاب خداوند در روز قیامت نیز رهایى مى‏ یابى.

۲۷- اى ابوذر، حق خدای متعال بس بزرگتر از آن است که بندگان بتوانند چنان که باید، آن را به جاى آورند. نعمت‌هاى خداوند نیز بیشتر از آن است که بندگان بتوانند بشمارند؛ اما به صبح و شام توبه‏ کنان درآیید.

منبع:  روزنامه اطلاعات