بحر عجم، فرهنگی ناشناخته در شبه قاره / یلدا شکوهی

1395/2/18 ۱۲:۰۰

تاکنون آثار بسیاری در زمینۀ فرهنگ های فارسی شبه قاره، به قلم محققان و فرهنگ نویسان ایرانی شرح و بررسی شده است. اما برخی از این فرهنگ ها همچنان ناشناخته باقی مانده اند که یکی از آنها، بحر عجم، فرهنگ فارسی به فارسی تألیف شده در قرن 13 قمری است. مؤلف در این فرهنگ، مصدرهای بسیط و مرکب و مشتقات آنها و نیز ترکیب های وصفی و اضافی را از فرهنگ های پیش از خود، از جمله کشف اللغات، بهار عجم و غیاث اللغات گرد آورده است.

تاکنون آثار بسیاری در زمینۀ فرهنگ های فارسی شبه قاره، به قلم محققان و فرهنگ نویسان ایرانی شرح و بررسی شده است.

اما برخی از این فرهنگ ها همچنان ناشناخته باقی مانده اند که یکی از آنها، بحر عجم، فرهنگ فارسی به فارسی تألیف شده در قرن 13 قمری است. مؤلف در این فرهنگ، مصدرهای بسیط و مرکب و مشتقات آنها و نیز ترکیب های وصفی و اضافی را از فرهنگ های پیش از خود، از جمله کشف اللغات، بهار عجم و غیاث اللغات گرد آورده است. در این جستار کوتاه، نخست زندگی مؤلف و هدف او از تألیف بحر عجم بررسی شده و سپس شرحی از ساختار فرهنگ به دست داده شده است. در بخش پایانی به بررسی شیوۀ تدوین فرهنگ از جمله اطلاعات هر مدخل که شامل تلفظ، معنی نکات دستوری و شواهدی است با توجه به اصول فرهنگ نویسی پرداخته شده و به نکات قوت و ضعف آن اشاره شده است.

متن کامل این مقاله نوشتۀ یلدا شکوهی که در نشریۀ شبه قاره شمارۀ چهارم، پیاپی 4، بهار ـ تابستان 1394 اینجا بخوانید.

منبع: میراث مکتوب