1394/12/22 ۱۰:۱۸
پس از اتمام تالیف دانشنامه امام علی(ع) آیت‌الله جوادی‌آملی درهمایشی به‌منظور پاسداشت این دانشنامه در سخنرانی خود با بیان ویژگی‌ها و برتری‌های این دانشنامه نسبت به تالیفات مشابه، گفت: «بسیار مناسب است مجموعه پدیدآورندگان دانشنامه امام‌علی(ع)، دانشنامه‌ای را نیز درباره سیره و اندیشه‌های بلند حضرت فاطمه(س) پدید آورند.» این پیشنهاد به محضر مقام معظم رهبری رسید و ایشان از این خواسته استقبال کردند و سرپرستی آن را به صادقی‌رشاد سپردند.
گزارشی از آنچه دانشنامه فاطمی به مخاطبان خود ارائه می‌دهد
فاطمه عمیدی: پس از اتمام تالیف دانشنامه امام علی(ع) آیت‌الله جوادی‌آملی درهمایشی به‌منظور پاسداشت این دانشنامه در سخنرانی خود با بیان ویژگی‌ها و برتری‌های این دانشنامه نسبت به تالیفات مشابه، گفت: «بسیار مناسب است مجموعه پدیدآورندگان دانشنامه امام‌علی(ع)، دانشنامه‌ای را نیز درباره سیره و اندیشه‌های بلند حضرت فاطمه(س) پدید آورند.» این پیشنهاد به محضر مقام معظم رهبری رسید و ایشان از این خواسته استقبال کردند و سرپرستی آن را به صادقی‌رشاد سپردند. پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی از نیمه دوم سال 1381، در سه گروه «منزلت و شخصیت فاطمی»، «حکمت فاطمی» و گروه «زن و خانواده» کار تدوین و تالیف این دانشنامه را آغاز کرد. آنچه امروز منتشر شده است دانشنامه‌ای 6جلدی است که دوجلد آن هنوز منتشر نشده است. آنچه در پی می‌آید گزارشی اجمالی درباره دانشنامه فرهنگ فاطمی است.
چنانچه شیوه تربیتی اسلامی به آن معتقد است، یکی از موثرترین شیوه‌های تربیت، ارائه الگوهای شایسته و تاکید بر پیروی از آنهاست. از سوی دیگر ما در قرآن داریم که «پیامبر‌اعظم(ص) اسوه حسنه همه خداباوران است و فاطمه(س) استمرار اسوه حسنه است.» (احزاب، 21) اما نبود کتاب مرجعی که بتواند در حوزه مطالعات زنان به تبیین مبانی حقوق و منزلت زن در اسلام بپردازد، این الگوپذیری را با تناقض مواجه کرده است. از این‌رو تدوین دانشنامه‌ای جامع درباره تمام ابعاد زندگی و ویژگی‌های شخصیتی و وجوه الگوپذیری از ایشان امری ضروری بود. دانشنامه فرهنگ فاطمی(س) دایره‌المعارفی است که ساختاری موضوعی در هشت‌جلد دارد و مشتمل بر قریب 150مدخل کلی در سه بخش است که شامل عناوین تاریخ و سیره حضرت فاطمه(س) (به‌مثابه الگوی عینی زن مسلمان)، تحلیل و بررسی علمی و نظری مباحث مربوط به حقوق زن و هویت و منزلت خانواده و تبیین مباحث فلسفی، اعتقادی، اخلاقی و عبادی با استناد به گفتار حضرت زهرا(س) می‌شود.
اهمیت نگارش دانشنامه فاطمی دانشنامه مجموعه‌ای است الفبایی یا موضوعی، که در قلمروی یک دانش خاص یا موضوعی کلان، از سوی جمعی از صاحب‌نظران دارای صلاحیت در آن دانش یا حوزه، مطابق با شیوه‌نامه‌ای مشخص و با رعایت اصول علمی و فنی لازم، تالیف می‌شود. از این منظر دانشنامه تخصصی، می‌تواند تعلیمات‌نامه‌ای جامع و موضوعی باشد که افزون بر گزارش جامع از موضوع و به‌کار بردن اصول فنی متعارف دانشنامه‌ای در صورت و محتوا، به نقد، نوآوری و گره‌گشایی در قلمروی خاص با اتکا به محتوا و داشتن جهت‌گیری فکری نیز می‌پردازد. چنانچه گفته شد دانشنامه‌نویسی اهداف و مشخصه و البته رسالت خاص خود را دارد اما دانشنامه فاطمی برای مکتوب‌شدن، انگیزه‌های دیگری را نیز دنبال می‌کرد. اولین هدف این دانشنامه تبیین جامع و علمی از زندگی، بینش و منش حضرت زهرا(س) است تا با وضوح‌بخشیدن به ابعاد آن از شبهات و تحریفات زندگی ایشان نیز رفع‌ابهام کند. همچنین دانشنامه‌ای با طرح و بررسی و نگاشتن ابعاد حضور اجتماعی و خانوادگی ایشان درواقع توانسته است الگویی عینی را در عرصه‌های مختلف اجتماعی و خانوادگی در اختیار زنان مسلمان قرار دهد. پرداختن به مباحثی چون حقوق زنان، منزلت و اهمیت خانواده و حقوق و تکالیف ارکان آن از منظر اسلام و با تکیه بر سیره و کلام فاطمه زهرا(س) از دیگر اهداف این دانشنامه است.
تفاوت‌ها و ویژگی‌ها درمجموعه دانشنامه فاطمی درحد امکان سعی شده است حاصل پژوهش، حاوی مهم‌ترین و تحلیلی‌ترین اطلاعات باشد و خواننده را از مراجعه به منابع دیگر بی‌نیاز کند و نیز مرجعی جامع برای اهل تحقیق باشد. می‌توان گفت هدف اساسی تولید این دانشنامه، آشنایی با حضرت فاطمه(س) برای الگوگیری از رفتار و منش ایشان است؛ از این‌رو در این مجموعه می‌توان مقالات مستقل و مفیدی از ابعاد کمتر صحبت‌شده و شنیده‌شده زندگی فاطمه زهرا(س) را شاهد بود. رویکرد توصیفی و تحلیلی موجود در نگارش مقالات دانشنامه به دور از احساسات و غلو است، از این‌رو تصویری روشن برای همگان ارائه شده است تا امکان الگوگیری از آن حضرت فراهم شود. چنانچه ادعا شده است دانشنامه فاطمی با استناد به منابع معتبر شیعه و اهل‌سنت، به بیان حقایق و رخدادهای تاریخی، همان‌گونه که بوده، پرداخته است و از اظهارنظرهای غیرمستند و دخالت‌دادن احساسات، پرهیز کرده است. از سوی دیگر مقالات به‌گونه‌ای تالیف شده‌اند که امکان سنجش علمی درباره چگونگی حوادث و نقل گزارش‌های تاریخی و روایی را به مخاطب خود می‌دهند و از تک‌گویی در آن پرهیز شده است. همچنین در مقالات مربوط به حوزه اندیشه و حِکَمی، سعی شده است یک دستگاه منسجم فکری و منظومه‌ای معرفی شود. این نکات درمجموع دانشنامه‌ای با اعتبار و قابل‌اعتماد را در اختیار مخاطبان خود قرار داده است.
منبع: فرهیختگان
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید