یثربی: منطق را از مفاهیم انتزاعی دور کنیم

1392/12/11 ۱۱:۴۲

سیدیحیی یثربی معتقد است که برای تحول علوم انسانی، منطق را باید از مفاهیم انتزاعی خارج کرد و به واقعیت جهان بازگرداند. دکتر سیدیحیی یثربی اظهار کرد: ابتدا باید بپذیریم که منطق ما بسیار انتزاعی شده است و برای رهایی از این وضعیت باید منطق را به واقعیت جهان بازگردانیم. با واژه‌ها نباید بازی کرد، بلکه نخست باید واقعیت انسان را جست و نباید تنها به تعاریف لفظی و محدود اکتفا کرد.

نویسنده کتاب «ماجرای غم‌انگیز روشنفکری در ایران» عنوان کرد: تعاریف دو کلمه‌ای و انتزاعی از منطق از ابداعات ارسطو است. باید منطق را از این کلمات انتزاعی رها و به منطقی همراه با عینیت مبدل کرد. در معرفت‌شناسی معتقدیم حکمای ما به یقین رسیده‌اند و خلاف یقین حکما امکان ندارد. چنین تفکری امکان ایجاد نظریه‌های جدید را از ما می‌گیرد.

این استاد بازنشسته دانشگاه علامه طباطبایی با بیان این‌که روش ما در شناخت فلسفه و منطق هم آسیب‌های فراوانی دارد، گفت: یکی از مهم‌ترین آسیب‌ها این است که از محوریت مفاهیم به سمت محوریت واقعیت حرکت می‌کنیم. به عنوان مثال، به دانشجوی فلسفه می‌گوییم که باید موجودات جهان را بشناسی ولی هرگز از موجودات جهان تعریفی برای او ارایه نمی‌دهیم و این دانشجو تنها در تعریف مفاهیم باقی می‌ماند.

وی با بیان این‌که در طول تاریخ، فلاسفه راهگشای حرکت‌ها بوده‌اند، اظهار کرد: ابتدا باید منطق، معرفت‌شناسی و روش کار تغییر پیدا کند تا فلسفه تغییر پیدا کند، چون فلسفه مادر علوم انسانی است و اگر فلسفه تغییر پیدا کند تاثیر زیادی بر رشته‌های دیگر علوم انسانی خواهد گذاشت و می‌توان ادعا کرد که در علوم انسانی تحول ایجاد شده است.

یثربی با بیان این‌که ارتباط تفکر ما با علوم قطع شده است، گفت: در روش تحقیق باید به متن واقعیت نظر داشته باشیم. یک فیلسوف امروزی باید از دستاوردهای فیزیک، زیست‌شناسی، عصب‌شناسی و بسیاری از علوم روز مطلع باشد.

وی افزود: متاسفانه در قرآن‌شناسی نیز به شناخت فصاحت و بلاغت محدود شده‌ایم، در صورتی که اگر حتی ذره‌ای روش‌ کار، منطق و معرفت‌شناسی ما تغییر پیدا کند، به این نکته خواهیم رسید که قرآن تنها فصاحت و بلاغت نیست. باید ببینیم که دنیای امروز روی چه موضوعی تاکید بیشتری دارد. محور امور دنیای امروز، حقوق بشر، اصالت و آزادی انسان است و ما باید اعجاز قرآن را در این زمینه‌ها در بیان و عمل به دنیا نشان دهیم. امروزه به خاطر ضعف در شناخت علوم در معرفی اسلام به عنوان یک دین برتر ناتوان مانده‌ایم و نتوانسته‌ایم با بهره‌گیری از علوم جدید، اسلام را به عنوان یک دین برتر که تمامی مشکلات بشر را حل می‌کند، معرفی کنیم.

نویسنده کتاب«حکمت متعالیه» یادآور شد: این نهایت خفت است که امروزه مسحیت بهتر از اسلام می‌تواند خود را به مخاطبان عرضه کند. ما مخالف آزادی ادیان نیستم اما باید با بررسی علمی در هر موضوعی به کاربردن عقل را به افراد جامعه خود بیاموزیم. مدنیت غرب با دکارت جان گرفت، هرچه دکارت نوشته‌، باطل است، جز آن روشی که به مردم آموخت تا عقل خود را چگونه به کار برند. در اسلام‌شناسی هم باید مطابق با حساسیت‌های عقل خود را به کار ببریم تا حرف اول را بزنیم.

منبع: خبرگزاری ایبنا