گفتگو

مدیر دانشنامه فرهنگ مردم ایران دایرةالمعارف اسلامی درباره ارادت و جایگاه امیرالمؤمنین(ع) در فرهنگ و زندگی ایرانیان گفت: وقتی در مقام پژوهش فرهنگی و شناخت شخصیت‌های تاریخی در فرهنگ ایران برمی‌آییم، متوجه می‌شویم هیچ شخصیتی به اندازه حضرت علی(ع) در فولکلور ما بازتاب نداشته است.

بی‌تردید، ترجمه صرفاً انتقال واژگان از زبان مبدأ به مقصد نیست و در پس آن، مترجم نوعی فکر، فرهنگ و اندیشه را از جامعه مبدأ به جامعه مقصد منتقل می‌کند. نفس این انتقال مفاهیم، فکر و فرهنگ، اغلب جریان‌ساز بوده است، شاهد این مدعا، جریان نهضت ترجمه در اواخر نیمه اول قرن دوم هجری در جهان اسلام و نهضت ترجمه در غرب پیش از رنسانس است.

دماوند، تاریخی کهن دارد. آثار و کتاب‌های به یادگار مانده از سده‌های گذشته از جایگاه تاریخی این شهر سخن می‌گویند. دماوند یکی از شهرهای اساطیری ایران‌زمین است و نامش را می‌توان در روایت‌های اساطیری جست‌وجو کرد.

پروكلوس (ابرقلس، 485-412 میلادی) را آخرین فیلسوف بزرگ دوران باستان به شمار می‌آورند. او در كنار فلوطین یكی از دو چهره اصلی جریان نوافلاطونی است. بسیاری معتقدند فلسفه اسلامی تحت تاثیر فلسفه نوافلاطونی و مبتنی بر منابع منحول نوافلاطونی مانند اثولوجیا و خیر محض است كه مسلمانان آنها را از ارسطو می‌دانستند.

در شهر مکه قبرستانی به نام قبرستان مَعلات وجود دارد که ما ایرانی‌ها آن را به نام قبرستان ابوطالب می‌شناسیم؛ البته امروزه آن را قبرستان بنی‌هاشم می‌نامند. در این قبرستان مزارهایی برای حضرت خدیجه، حضرت آمنه، حضرت ابوطالب و حضرت عبدالمطلب وجود دارد و تصور عامه مردم این است که اینها مدفن واقعی این حضرات هستند؛ اما می‌دانیم اجداد پیامبر (ص) در قبرستانی بنام حَجون دفن شده‌اند.

سال ۱۳۲۴ خورشیدی در شهر قم و در یک خانواده کاملاً روحانی متولد و بزرگ شدم. پدرم، سیدمحمد محقق داماد، فقیه نامداری بود که در زمان خودش استاد شناخته‌شده‌ای بود و فُضلای جویای درس فقه و اصول، پای درس ایشان می‌نشستند. مادرم نیز دختر مرحوم آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی بود که موسس حوزه علمیه قم بودند.

نعمت‌الله عاملی، در كتاب «كانت و پوپر؛ نقد خوانش پوپر از كانت» چنان كه از عنوانش بر می‌آید، ضمن شرح و بسط خوانش كارل پوپر، فیلسوف اتریشی قرن بیستم از ایمانوئل كانت، فیلسوف آلمانی قرن هجدهم، به نقد و بررسی این خوانش می‌پردازد و بسیاری از كلیشه‌های رایج در ایران در رابطه با كارل پوپر را به چالش می‌كشد.

نواندیشی دینی تعریف واحدی ندارد و تاکنون تعاریف متفاوتی از آن ارائه شده است. با این وجود اغلب صاحب نظران معتقدند نواندیشی دینی در صدد نجات دین از انحراف‌ها و کج اندیشی‌هاست و تلاش می‌کند دین را در عصر جدید متناسب با مقتضیات جامعه بازسازی کند. نواندیشی دینی با کارنامه‌ای مشخص و تاریخچه‌ای معین، در ایران و برخی از کشورهای مسلمان‌نشین شناخته می‌شود.

مفهوم «عدالت» و «برابری» به‌عنوان یکی از مولفه‌های اساسی در شکل‌گیری حکومت‌ها نقشی انکارناپذیر و قابل‌توجهی داشته است. به‌طوری‌که در میان اندیشمندان اعصار مختلف مورد مداقه جدی قرار گرفته و طی دوره‌های مختلف تعاریف متفاوتی از عدالت عنوان شده و به‌نوعی خاص مفهوم‌پردازی شده است.

همان‌گونه که جهان، هیچ‌گاه از خیر و شر خالی نبوده و نیست، به همان اندازه امکان خالی شدن ادبیات از اسطوره‌ها دور از ذهن است. از دورافتاده‌ترین قبایل دنیا گرفته تا پیشرفته‌ترین کشورها، از گذشته‌های دور تا امروز آثار ادبی فراوانی را با حضور پررنگ اسطوره‌ها به یادگار گذاشته‌اند.