لابه لای اسناد

تصویری کمیاب و ارزشمند از سومین سفر ناصرالدین شاه قاجار به بلاد فرنگ توسط واقف ارجمند مجید نوتاش به مرکز اسناد آستان قدس رضوی اهدا شد.

در جلسه ۲۱۱ از دوره پنجم مجلس شورای ملی در تاریخ نهم آبان ماه ۱۳۰۴ شمسی مطابق با سیزدهم ربیع‌الثانی ۱۳۴۴ هجری قمری،‌ مجلس شورای ملی با اعمال فشار و حمایت هواداران رضا خان در مجلس، ماده واحده‌ای مبنی بر خلع قدرت و انقراض سلسله قاجار به تصویب رساند تا حکومت قاجاریه پس از یکصد و پنجاه سال سلطنت به پایان رسد و رضا خان پهلوی، رئیس‌الوزرای وقت، زمام امور کشور را در دست گیرد.

همیشه اولین‌ها از آخرین‌ها جذاب‌تر بوده‌اند و این جذابیت درباره نخستین تصویر برداشته‌شده از آستان مقدس حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا (علیه‌السلام) حال‌ و هوای دیگری دارد و حالا شاید بد نباشد در ۱۲۴۲‌امین سال‌روز شهادت ایشان به‌ سراغ قدیم‌ترین عکس‌های برداشته‌شده از آن بارگاه ملکوتی برویم.

امروزه دسترس‌پذیر کردن اسناد به منظور رعایت عدالت در دستیابی به اطلاعات توسط پژوهشگران، محققان و مورخان امری بسیار مهم و خطیر است. براین‌اساس از این پس در بخش «در لابلای اسناد»، تصاویر اسنادی را که برای اهل تحقیق مهم و مفید فایده و قابل استناد باشند، از نظر گرامیتان خواهد گذشت.

نسخه‌ای خطی به شماره ۵۶۶۷ در ۱۷۲ برگ در گنجینه خطی کتابخانه و موزه ملی ملک وجود دارد که با این نام ثبت و فهرست شده است «اسناد و مکاتبات و یادداشتها: دستخطهای ناصرالدین شاه خطاب به امین‌السلطان و عرایض مردم با دستورهای شاه مربوط به سالهای ‎۱۲۹۳ تا ‎۱۲۹۵ و نیز نامه‌هایی از امین‌الدوله، حکیم‌الممالک، معاون‌الملک، نظام‌الدوله».

نخستین آگهی تجاری در تاریخ مطبوعات ایران، در شماره ششم از سال اول روزنامه وقایع اتفاقیه در نیمه اسفند سال۱۲۲۹ منتشر و به این ترتیب، تبلیغات بازرگانی در مطبوعات ایران، ۱۴سال پس از انتشار نخستین روزنامه کشور یعنی کاغذ اخبار و پانزده سال بعد از رواج کاربرد آگهی در مطبوعات غربی آغاز شد.

تهران در دوران قاجار تکایای بسیاری داشت که در دهه عاشورا و سایر روزهای عزاداری مورد استفاده عزاداران حسینی قرار می‌گرفت. مهم‌ترین تکیه تهران که اینک اثری از آن باقی نمانده، تکیه دولت تهران بود. در این گزارش به خاطرات ناصرالدین شاه در دهه عاشورای سال ۱۲۸۹ هجری قمری یعنی یکسال پیش از پایان بنای تکیه دولت آمده است.

دست‌نویسی که متعلق به سدۀ ۱۷ میلادی است، نشان می‌دهد فارسی به‌مدت چند قرن زبان رسمی هندوستان بوده است.

به سبب وجود منابع سرشار نفت و گاز در خلیج فارس و سواحل آن، این آبراهه در سطح بین‌المللی، منطقه‌ای مهم و راهبردی به‌شمار می‌آید.

تاریخچه تئاتر در ایران دقیقاً مشخص نیست، اما نمایش‌های آیینی مربوط به سوگ سیاوش و کین ایرج، دال بر قدمت هنر نمایش در ایران پیش از اسلام است.