تازه های نشر

قزوین با توجه به موقعیت تاریخی و جغرافیایی خود، یکی از شهرهای تأثیرگذار در تاریخ معماری و شهرسازی ایران است. وجود آثار شاخص معماری و ویژگی های شهرسازی آن موجب شده تا به عنوان یکی از مهمترین شهرهای تاریخی ایران، همواره مورد توجه خاص پژوهشگران این حوزه قرار گیرد. ویژگی های شاخص این شهر مانند اولین تجربیات طرح اندازی شهری و مداخله در نظام شهرسازی سنتی؛ با احداث دولتخانه، تبدیل مسجد جامع به مسجد سلطانی(شاه)، توسعه بازار، احداث میدان اسب به عنوان فضای شهری- تشریفاتی، و اتصال دولتخانه توسط اولین خیابان مستقیم و عریض ایران به قلب شهر تاریخی، در دوره صفویه نشان از جایگاه شامخ این شهر در سیر تحول شهرسازی دارد.

پنجاهمین شماره نشریه فرهنگستان علوم با سرمقاله‌ای از دکتر رضا داوری اردکانی با عنوان «ما آبروی فقر و قناعت نمی‌بریم» به همت دفتر ریاست و روابط عمومی فرهنگستان منتشر شد. در این مقاله رئیس فرهنگستان علوم به برخی مسائل و مشکلات توسعه‌نیافتگی از جمله بوروکراسی و نیز مشکلات و مسائل مبتلا به فرهنگستان اشاره دارد.

انتشارات فرهنگ معاصر به تازگي كتاب فرهنگ امثال و تعابیر عربی - فارسی را راهي بازار نشر كرده است. «تعبیر اصطلاحی» به کلمات و ترکیباتی گفته می ‌شود که دارای معانی ثانویه و غیرمستقیم هستند. به ‌بیان‌دیگر، معانی تک‌تک واژگان، بامعنای حاصل ‌شده از ترکیب آن‌ها متفاوت است. به ‌طور کلی، تعابیر و مصطلحات، شامل طیف وسیعی از ترکیبات در هر زبان می ‌باشند که به دلیل دارا بودن معانی ثانویه و غیرمستقیم، یکی از چالش‌های اساسی در ترجمه‌ی متون به شمار می‌ روند.

رباعیات خیام به پنج زبان دنیا همراه با نقاشی‌های محمود فرشچیان و مقدمه محمدعلی اسلامی ندوشن به چاپ رسید. این کتاب در مجموعه‌ای 9 جلدی از قطع‌های متنوع راهی بازار کتاب شده است. رباعیات خیام در پنج زبان فارسی، عربی، روسی، فرانسوی و انگلیسی منتشر شد. در این کتاب‌ها 20 طرح رنگی از محمود فرشچیان وجود دارد و خطاط کتاب غلامحسین امیرخانی است.

دبا/ محمود فاضلی: کتاب فاشیسم نوشته مارک نئوکلوس و ترجمه حسن مرتضوی در 184 صفحه و با قیمت 5500 تومان از سوی انتشارات آشیان راهی بازار نشر شده است. مورخی می‌گوید فاشیسم در سال های «1922- 1923» با ظهور فاشیست ایتالیا آغاز شد در دهه 1930 که احزاب «فاشیستی» در سراسر اروپا یکباره رویید، بالغ شد و در 1945 با شکست و مرگ دو دیکتاتور به پایان رسید. این رویکرد به فاشیسم به طرز چشمگیری سادگی تاریخی و مفهومی بی دردسر دارد و ما را تشویق می‌کند که تحقیق خود را به دوره 1922- 1945 محدود کنیم، و از ما دعوت می‌کند به طور کلی به جای ایده‌ها و جنبش‌های فاشیست، نهادها و فرایندهای حکومت فاشیست را مطالعه کنیم. این رویکرد به طور مشخص گستره‌ای را دست کم می‌گیرد که گرایش‌های معینی پیش از 1922 با خاستگاههای خود در سده نوزدهم و محیط روشنفکری پایان قرن، بنیاد رشد فاشیسم را تشکیل دادند. از سوی دیگر این واقعیت را نادیده می‌گیرد که این رشد در مجموعه ای خاص از بحث‌های فلسفی ریشه داشت تا در حزب یا جنبشی سیاسی با تشکیلاتی منسجم. فاشیسم به جای اینکه پرانتزی در تاریخ اروپا باشد محصول مبارزات فلسفی – سیاسی درون تاریخ فکری، فرهنگی و سیاسی اروپا است.

کتاب «تاریخ مکتوم» به قلم سید مقداد نبوی‌رضوی با واکاوی اندیشه و رویکرد فرقه بابی/ ازلی در جریان مشروطه سعی کرده تصویری کلی از تکاپوهای سیاسی فعالان بابی در سال‌های پیش از مشروطه ترسیم کند.

دربارۀ مولوی و آثار او از جمله مثنوی، بسیار سخن گفته اند و کمتر ابعادی از زوایای زندگی و هنر او باقی مانده است که پژوهشگران قدیم و جدید بدانها نپرداخته باشند؛ با وجود این، شخصیّت، زندگی و آثار وی چنان غنا و عمقی دارد که به جرأت می توان گفت همۀ پژوهش های انجام گرفته تنها بر بخش ناچیزی از حقیقت حال او و ارزش های وافر آثارش پرتویی از شناخت افکنده اند و همچنان باب تأمّل ورزی ها در تمام زمینه های مربوط به زندگی و آثار او مفتوح است.

زیّ طلبگی تعبیری است که بیش از هر مفهوم دیگری می‌تواند چارچوب زندگی سالم طلبگی، آخوندی و علمایی را تعریف کند. اساس این مفهوم در این است که وقتی کسی در لباس عالم روحانی دین قرار گرفت، عمیقا بداند و باور کند که رفتن در این راه، الزاماتی دارد که تنها رعایت آنهاست که می‌تواند از او یک شخصیت معتدل، موقّر و همزمان مقیّد را بسازد. برای او دانستن این نکته هم بس مهم است که می‌بایست یک عمر در این چارچوب بماند و به رغم سنگینی بار مسؤولیت داشتن این لباس، با طیب خاطر به آن وفادار باشد.

سی و پنجمین شماره گذرستان با استفاده از اسناد و مقالاتی که درباره عملکرده خانواده جمشيد آموزگار در بسط و توسعه حکومت پهلوی در ایران موجود بوده، روشنگری‌هایی در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد.

واژه دف در نثر و نظم فارسی که از قرن سوم هجری با رودکی آغاز می‌شود واژه‌ای به نام دایره به عنوان ساز وجود نداشته است و تنها پس از قرن دهم ه.ق یعنی از دوران صفویه در اشعار و نوشته‌ها به آن برخورد می‌کنیم آن هم به صورت محدود. نویسنده بخشی از کتاب را به اشعار و شاعران پارسی گویی که در اشعارشان از دف و دایره به عنوان ساز ذکری به میان‌ آورده‌اند، اختصاص داده است.