تاریخ در چنین روزی

پس از مرگ محمدشاه قاجار، پسرش ناصرالدین میرزا كه شانزده سال داشت به شاهی رسید. وی پس از آن كه در تبریز بر تخت نشست، میزا تقی خان امیرنظام را با لشكری آراسته به تهران فرستاد و خود در 21 ذی قعده به تهران رسید. ناصرالدین میرزا، پیش از ورود به تهران، امیر نظام را به لقب اتابك اعظم ملقب كرد و او رابه صدر اعظمی خویش برگزید. بعدها صدر اعظم ناصرالدین شاه توسط سلطان قاجار ملقب به امیر كبیر گردید.

علاءالدین علی ابن نفیس دانشمند و طبیب مسلمان در دمشق به دنیا آمد و در زادگاهش به تحصیل علوم اسلامی پرداخت. او علم طب رانزد دانشمندان مشهور آن عصر فراگرفت و پس ازمطالعه و تحقیقات عمیق در این رشته مهارت بسیاری پیدا كرد. یكی از نخستین كتاب‏های ابن نفیس شرح تشریح القانون نام دارد كه گردش ریوی خون را شرح داده است.

عبدالرحمن بن محمد بن خلدون معروف به ابن خلدون ملقب به ولی الدین، از بزرگان و مشاهیر مورخین مسلمان، در اول رمضان سال 732 ق درتونس به دنیا آمد. وی از جوانی به كارهای دولتی پرداخت ولی پس از مدتی به واسطه‏ی بدگویى دیگران به زندان افتاد و از كارهای دربار فاصله گرفت. از آن پس به مطالعات علمی روی آورد و دست به تالیف كتاب زد.

عبدالرحمن بن محمد بن خلدون معروف به ابن خلدون ملقب به ولی الدین، از بزرگان و مشاهیر مورخین مسلمان، در اول رمضان سال 732 ق درتونس به دنیا آمد. وی از جوانی به كارهای دولتی پرداخت ولی پس از مدتی به واسطه‏ی بدگویى دیگران به زندان افتاد و از كارهای دربار فاصله گرفت. از آن پس به مطالعات علمی روی آورد و دست به تالیف كتاب زد.

علامه محمدحسین بن علی كاشف ‏الغطاء نجفی، در سال 1294 قمری از خاندانی اهل علم و معروف به دانش و فضیلت در نجف اشرف متولد شد. ایشان مقدمات علوم را در زادگاه خویش خواند و آن‏گاه در حلقه‏ ی درس دانشمندان بزرگ زمان خویش درآمد. آخوند ملامحمد كاظم خراسانی، حاج آقارضا همدانی، سید محمدكاظم یزدی، میرزا حسین نوری، میرزامحمدباقر اصطهباناتی و شیخ محمدرضا نجف ‏آبادی از جمله اساتید وی بودند.

ابوالقاسم، حسین بن محمد، معروف به راغب اصفهانی از بزرگان علمای اهل سنت می ‏باشد كه در لغت، حدیث، كتابت، كلام، حكمت، اخلاق و علوم و فنون ادبی و عربی و شعر شهره‏ ی آفاق و مراتب فضل و كمال وی مسلم می‏ باشد. وی را شیعه نیز گفته‏ اند. افانین البلاغه، جامع التفسیر و مفردات القرآن از جمله تالیفات اوست.

دولت عثمانی در آغاز مشروطیت و زمانی كه دولت ایران درگیر مسائل داخلی و مبارزه با آزادی خواهان و مشروطه‏ طلبان بود، با فرصت ‏طلبی، چند منطقه از نواحی مرزی ایران را مورد تجاوز قرار داد و برخی مناطق را به اشغال خود درآورد. در این میان، بر اثر اعتراض شدید روسیه و انگلستان، عثمانی مجبور به تخلیه آن نواحی گردید، اما با حملات دیگر، آن مناطق را دوباره تصرف كرد.

آیت ‏اللَّه حاج شیخ عبدالكریم حائری یزدی فرزند شیخ جعفر مهرجردی در سال 1276 ق در میبد یزد چشم به دنیا گشود. مقدمات و سطوح را نزد علمای آن روز یزد فراگرفت و سپس راهی عتبات مقدسه شد. در نجف در محضر اساتید بزرگی مثل محمد فشاركی‏اصفهانی، میرزای شیرازی، شیخ فضل اللَّه نوری، میرزا ابراهیم محلاّتی و آخوندخراسانی حضور یافت و علوم اسلامی را فرا گرفت و به درجه ‏ی بالایى در علم دست یافت.

ناصرالدین شاه قاجار كه پس از مرگ محمدشاه، در سن شانزده سالگی به سلطنت رسیده بود، به مدت پنجاه ‏سال در مقام پادشاهی ایران قرار گرفت و در دوران سلطنتِ بلند مدت وی تحولات مثبت و منفی گوناگون در كشور به وجود آمد. سرانجام میرزارضا كرمانی در آستانه‏ی آغاز جشن پنجاهمین سالگرد پادشاهی ناصرالدین شاه، با اشارت سید جمال الدین اسد آبادی، با شلیك چند گلوله در زیارتگاه حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) به عمر شاه 66 ساله‏ ی قاجار پایان داد. پس از ناصرالدین‏ شاه، پسر 45 ساله‏اش مظفرالدین شاه كه چهل سال ولیعهد ناصرالدین شاه بود، به سلطنت رسید.

ملامحمد تقی بن محمد، معروف به شهید ثالث، از بزرگان علمای شیعه می ‏باشد. او در برغان به دنیا آمد و در قزوین به تحصیل پرداخت. سپس در قم و اصفهان به ادامه ‏ی دروس خود روی آورد و پس از آن راهی عتبات گردید. در محضر عالم بزرگ، شیخ جعفر كاشف الغطاء و نیز سید مجاهد كسب علم كرد و به مقامی رفیع در دانش رسید.