مقاله

دارالفنون در سال 1231 هجری شمسی توسط ناصرالدین شاه افتتاح شد. ایده ساخت مدرسه از امیرکبیر بود که چند روز پیش از افتتاح دارالفنون از تمام مناصب حکومتی خلع شده بود و چند روز پس از افتتاح، به قتل رسید.

ابن سینا بنیاد گذار مكتب موسیقی شناسی اسكولاستیك ایرانی است. دو اثر عمده موسیقایی از ابن سینا در دست است؛ یکی به فارسی در کتاب دانشنامه علائی و دیگر "جوامع علم موسیقی" در بخش ریاضیات کتاب شفا به عربی.

نخستین آثار برخی صوفیان از نیمه دوم قرن دوم هجری منتشر می شود. تصوف و عرفان عملی راه خود را تا حدود قرن پنجم ادامه می دهد؛ اما وقتی حکم قتل منصور حلاج صادر می‌شود عرفای دیگر تا حدودی دست و پای خود را جمع کردند و از عرفان عملی و شفاهی به عرفان علمی روی آوردند.

اسطوره فره ایزدی از مهمترین ارکان اندیشه سیاسی ایران باستان و جزو مولفه های اصلی مفهوم شاهی آرمانی بود. این اسطوره کارویژه های سیاسی مشروعیت آفرین داشت، رفته رفته دستخوش تحول معنایی شد.

سابقۀ حضور زرتشتیان در یزد به نخستین ایام ورود اسلام به ایران باز می گردد. تهاجم تیمور و گسترش مصائب آن ها در خراسان و نواحی شمالی باعث شد تا یزد با ویژگی هایی چون امنیت نسبی و مسافت زیاد از مراکز تحول خیز به کانون معتبری در جذب زرتشتیان تبدیل شود.

سمط العلی للحضرة العلیا اثر ناصرالدین منشی کرمانی که در سال 716 ه.ق نگاشته شده است به تاریخ حاکمان قراختایی کرمان می پردازد. این کتاب علاوه بر اینکه به عنوان یک اثر تاریخی اهمیت دارد، به عنوان یک متن نثر فنی فارسی نیز حائز اهمیت است. بعضی از بخش های سمط العلی از نمونه های زیبای نثر فنی است.

سخنان طباطبایی از نظر محتوا، اصالت، همچنین نمایاندن مشکلاتی که این سخنان فراروی ما قرار می‌دهد، سخنان نیما را فرا یاد ما می‌آورد. آن‌جایی که نیما مجبور شد وارد میدان نظریه‌پردازی شود. چون در محدوده وظیفه تعریف‌شده او نبود اما جامعه این‌ بار را هم به عنوان سربار بر او تحمیل کرد.

حافظ بواسطه روح امیدواری موجود در شعرش و ستیز دایمی که با اهالی ریا دارد و خود تشویق و تسکینی برای ادامه حیات بهتر و تلاش برای ساختن دنیای نو است، کنار دعوت او به خوش باشی و غنیمت شمردن حال یکی از بهترین نمونه‌های شعر درمانی برای مخاطبان خاص می‌تواند باشد.

یکی از مشکلات کتاب های حدیثی شیعه و متونی که از چند سده نخستین باقی مانده مشکلات نسخه های آنهاست. اینجا به طور خاص به مشکل سابقه تاریخی نسخه ها و تحولات متنی و نقل اسانید احادیث توجه دارم.

در تاریخ «عالم آرای عباسی» توصیف های کاملی از شور و حال جشن های نوروزی شاه و مردم ارایه شده است: «به مباركی سال و تهنیت قدوم نوروز چند روز به لوازم عیش و خرمی پرداختند و بازارهای شهر را آذین و در میدان سعادت آباد به چوگان بازی و قبق اندازی مشغولی فرموده...»