مقاله

این روزها دومین سالگرد ارتحال استاد بزرگوار، مورخ بزرگ و دغدغه‌مند جریان نواندیشی دینی در جامعه دانشگاهی ماست. یکی از دغدغه‌هایی که استاد دکتر صادق آیینه‌وند داشت بحث پیگیری جریان نواندیشی دینی و مهم‌تر از آن انتقال تجربه این جریان نواندیشی از حوزه جهان اسلام به داخل کشور بود و به همین جهت به دوستان و شاگردان خود توصیه می‌کرد که در این راه دست به ترجمه بزنند و آنچه در جهان اسلام دهه‌ها زودتر از ایران شروع شده، ‌برای اندیشمندان و دانش‌پژوهان ایرانی منتقل کنند و در دسترس قرار دهند.

66 سال پس از خاموشی و فراموشی «غلامرضا رشید یاسمی» رهگذران حدفاصل خیابان میرداماد تا نیایش ضلع غربی؛ منطقه 3 شهرداری تهران خیابانی که در آن بیمارستان خاتم الانبیا(ص) قرار دارد نمی‌دانند نامی که بر آن دیوار خوش نشسته است،

‏۱ـ این روزها که تنور تبلیغات انتخاباتی بسیار گرم بلکه شعله‌ور است و ممکن است برای برخی عزیزان کرام تردید و یا حیرت در انتخاب ایجاد شود، به نظرم رسید این یادداشت را تحت عنوان پیشنهاد به حضور هموطنان عزیز ارائه دهم.

دو سال پیش در روز هفدهم اردیبهشت ماه ۱۳۹۴ دکتر صادق آیینه‌وند، استاد تاریخ و ادبیات عربی، «جان گرامی به پدر باز دادر کالبد تیره به مادر سپرد». وی یکی از محققان و نویسندگان برجسته و از استادان زبده دانشگاه پس از انقلاب اسلامی بود که علاوه بر دانش و بینشی استوار، از اخلاق و فضایل نیک برخوردار بود. نوشتار زیر، یاد و خاطراتی از اوست که خداوند آرامش و آمرزش عطایش فرماید.

اسناد ملی و تاریخی به عنوان، بخشی از منابع و مآخذ پژوهشی، مجموعه‌ای از نوشته‌ها و اسنادی هستند که حاصل تلاش و کوشش روزمرّه و مستمر دیوان‌های سابق و ادارت کنونی می‌باشند و مندرجات آنها از نظر نحوۀ بهره‌برداری دارای دو گونه ارزش اداری و پژوهشی می‌باشد.

ابو القاسم ذو المجدين علي بن الحسين بن محمد موسوي، معروف به شريف (السيد) مرتضی (۳۵۵ -۴۳۶ق) [۱] ، از بزرگترين و مهمترين متکلمان و اصوليان اماميه است (وی متولی نقابت سادات و پاره ای از مناصب دولتی ديگر بود [۲] ). او در عین حال مهمترين شاگرد شيخ مفيد نيز بود.

فهم زمین به‌مثابه اسطوره‌ای جاودانه در عالم ذهن انسان، آن‌قدر ازلی و سرشته در وجود آدمی است که کمتر به نقش و تأثیر آن در تعریف حیات، سرنوشت و آفرینش فضای زندگی، پرداخته شده است.

ترخان لغتی ترکی به معنای آزادة معاف از انجام خدمات یا مصون از مجازات و مرتبه ای شناخته شده در میان ترکان و مغولان بوده است. چنان که چنگیزخان به دو نفر که در موقعیتی بسیار حساس و خطرناک به او کمک کرده بودند، چنین مرتبه ای داد.

شاه عباس صفوی بنا بر مقتضیات اجتماعی و سیاسی، در ساختار و کارکرد برخی از مناصب تغییراتی پدیدآورد. منصب دیوان بیگی نیز در نتیجۀ تحوّلات، تکامل و توسعۀ کارکردی یافت و از حالت نظامی به محکمۀ قضایی عرف تغییر رویه داد و وظایفی چون نظارت بر شکایات عامۀ مردم از مقامات دولتی، رسیدگی به جرایم و احداث اربعه و... را برای ایجاد نظم در ساختار اجتماع و کسب رضایت عامۀ مردم برعهده گرفت.

شهر قزوین پس از تشکیل دولت صفوی اهمیت ویژه و منحصر به فردی یافت و به سرعت مراحل رشد و ترقی خود را در زمان شاه طهماسب اول طی کرد. این شهر در وهلۀ نخست مرکز تجمع گروه ها و اقوام مختلفی شد که پس از پایتخت شدن راهی این شهر شدند.