اسنوند

اسنوند \asnvand\، کوهی اساطیری در اوستا. صورت اوستایی آن، «اَسنوَنت» (بارتولمه، 220)، مشتق از «اَسَن»، به معنی سنگ است (همو، 207). اسنوند در اوستا، به‌عنوان کوه مزدا ـ آفریده، ستوده شده است (خرده اوستا، آتش بهرام نیایش، بند 5، سی‌روزۀ بزرگ، بند 9)، چرا که در باور زردشتی، آذرگشنسب در آن جای گرفته است ( گزیده‌ها ... ، فصل 3، بند 85؛ بندهش، 91). زمانی که کیخسرو سعی در نابودی بتکدۀ کنار دریاچۀ چیچست داشت، آذرگشنسب بر یال اسب او نشست و تیرگی جهان را از میان برد و چون بتکده ویران شد، این آذر بر فراز کوه اسنوند، در آتشگاهی نشانده شد (همانجا). همچنین دیدار مینوی کشورها و ناحیه‌ها با زردشت، در نزدیکی یکی از چشمه‌های این کوه، که به رود دائیتی می‌ریزد، صورت گرفت ( گزیده‌ها، فصل 23، بند 5) و باز بر فراز همین کوه بود که زردشت با مینوی دریاها و رودها دیدار کرد (همان، بند 6).
محل کوه اسنوند را در آذربایجان دانسته‌اند، چرا که آذرگشنسب در کنار دریاچۀ چیچست قرار دارد که آن نیز در آذربایجان است (بندهش، همانجا؛ راشد‌، 88). از این ‌رو، ظاهراً اسنوند یکی از کوههای آذربایجان است و آن را با سهند یکی دانسته‌اند (جکسن، 55-56).

مآخذ

بندهش، ترجمۀ مهرداد بهار، تهران، 1369 ش؛ جکسن، ا. و. و.، سفرنامه ( ایران در گذشته و حال)، ترجمۀ منوچهر امیری و فریدون بدره‌ای، تهران، 1352ش؛ خرده اوستا، ترجمۀ ابراهیم پورداود، بمبئی، بی‌تا؛ راشد محصل، محمدتقی، یادداشتها بر گزیده‌های زادسپرم (هم‍ ‌)؛ گزیده‌های زادسپرم، ترجمۀ محمدتقی راشد محصل، تهران، 1366ش؛ نیز:

Bartholomae, Ch., Altiranisches Wörterbuch, Berlin, 1961.

شهلا آذری