مقاله

حسین شاكری در کتاب «الحسن المجتبی(ع): كتاب علمی، أدبی، تاریخی یبحث فی حیاه النبی(ص) و العتره الطاهره»، سیره عملی امام حسن مجتبی(ع) را مورد بررسی قرار داده است. در مقدمه، چند روایت از پیامبر اكرم(ص) در مقام و منزلت امام حسن(ع) آمده است. در فصل اول مختصری از زندگینامه و خصوصیات همسران و فرزندان امام آمده است.

آیا تمام افعال ما در شبانه روز وگذر عمر مبتنی بر فكر و اراده و طرح و اندیشه كلی و قبلی است؟آیااصلا چنین چیزی (عمل بر مبنای اندیشه آنی و جاری) امكان‌پذیر است؟ اگر چنین نیست، رانه و موتور محركه افعال و كنشها و واكنشها ی ما در اجتماع چیست؟

کتاب مسائل ابن زهره، شامل مهم ترین سوالاتی است که شیعیان از علامه حلی، یکی از بزرگترین فقهای تاریخ شیعه در اوائل قرن هشتم پرسیده اند. این پرسش ها شامل مهم ترین دغدغه های فکری و فقهی آنان در عراق این دوره تاریخی است. پاسخ های ارائه شده همچنین نشانگر تاثیر گذاری مکتب فقهی و کلامی حله روی شیعیان بعد از این دوره است.

آب، حیاتی‌ترین عنصر جهان هستی است که هرگونه زیست انسانی و طبیعی بدون آن محال است. از گذشته‌های بسیار دور تا کمی پیش از اکنون، آب، جایگاه ویژه‌ای نزد انسان داشته و بعنوان یک پدیده‌ی مقدّس همواره در خور احترام بوده است. این تقدّس در اشکال گوناگونی در بین مردم دیده میشد که استفاده‌ی درست و پیشگیری از هدر رفت و صرفه‌جویی در مصرف آب یکی از این اشکال به شمار می‌رفت. تحولات اساسی در دنیای کنونی تغییراتی را در سبک زندگی مردم ایجاد کرده است که آب را به یک کالای مصرفی تبدیل نموده و از اهمیت حیاتی آن کاسته است به گونه‌ای که با وجود هشدارهای جدی درباره‌ی بحران کم آبی، بازهم شاهد مصرف نادرست آب هستیم به ویژه درکشورهای کم آبی مثل ایران که این روند، شدت بیشتری دارد.

پسا مدرنیسم نمونۀ کاملی از مفهوم‌های هزار و یک رنگِ نیمۀ دوم قرن بیستم و نیمۀ اول قرن بیست و یکم است. این مفهوم در نسبت با فلسفۀ تاریخ‌نگاری به طرق مختلف در نظر گرفته شده‌است؛ هم به عنوان فرمی ‌بالقوه برای رهایی از محدودیت‌ها و سنت‌های مدرنیسم و هم به عنوان سوق دهنده‌ای به سمت کلبی مسلکیِ نیهیلیستی (nihilistic cynicism)، که خود تهدیدی‌ست در راستایِ پایان دادنِ خودِ تاریخ. پسا مدرنیسم واکنش‌های احساسی شدیدی را برانگیخته، این واکنش‌ها نمونۀ آشکارِ آن‌دسته از ناهنجاری‌های شناختی هستند که وقتی بروز می‌یابند که اَشکال جدیدِ تفکر، افق‌های سنتی را به چالش می‌کشند، و این خود حاکی از دلالت‌های ضمنیِ بسیار وسیع آن است؛ در حال حاضر تاثیراتِ پسا مدرنیسم هم در زمینۀ کنشِ تاریخ‌نگاری و هم (به ویژه) در زمینۀ فلسفۀ تاریخ‌نگاری شایان توجه است.

یكی از مباحثی كه در الهیات و فلسفه دین اهمیت فراوان دارد، چگونگی برخورد علم و دین است. از آنجا كه این دو دانش با مسائل دینی سروكار دارند به بحث علم و دین و مناسبات آن دو با یكدیگر می‌پردازند. علاوه بر این، افراد متدین طالب معرفت نیز تمایل دارند تا از نحوه رابطه علم و دین اطلاع حاصل كنند. بنابراین پرداختن به این موضوع ضروری می‌نماید پیش از آنكه به نحوه برخورد علم و دین با یكدیگر بپردازیم، لازم است منظور از این دو را مشخص كرد.

دالانی که بشریت از آن عبور کرده و تا به امروز رسیده است آن قدر خاطرات اندوه بار بجا گذاشته تا او را متقاعد کند که ناگزیر باید به آینده‌ای روشن‌تر از گذشته دل خوش کند.آثار تازیانه‌های اصحاب زر و زور و تزویردر طول قرنها چنان چهره خرد آدمی را بر افروخته ساخته که مجاب شود مرهمی باید کارستان تا خاطرات تلخ گذشته را به امید افقی آرمانی تاب آورد.محنت‌ها به آخر رسد و شب سیاه تحقیر و تضییع کرامت و حیثیت انسانی منتهی به مطلعی مشعشع و کامیاب کننده خواهد گشت.

ماه مبارک رمضان، ماهی است که عبد کلام ربّش را بازگو می‌کند؛ یعنی ماه تلاوت «قرآن» است و ماهی است که عبد با ربّ خود سخن می‌گوید که از آن به «دعا» تعبیر می‌کنیم. دعا هم دو نوع مأثور و غیرمأثور دارد كه دارای آداب و شرایطی است. عواملی هستند که بر روی دعا اثر می‌گذارند؛ یعنی هر چند كه دعا خودش کاربرد دارد، ولی عواملی هستند که در سه رابطه بر روی دعا اثر می‌گذارند؛ اوّل تشدید مقتضی، دوم به فعلیت رساندن مقتضی، سوم تسریع در اجابت. اموری که در این سه رابطه بر روی دعا اثر می‌گذارد، یک بخش از آنها «اعمال» هستند، یك دسته «زمانها» هستند و یك دسته هم «حالات» هستند.

عبدالله بن علی خنیزی (1931م)، در کتاب سه جلدی «قطاف المسجد 1ـ الحسنان(ع) فی الصلح و الثوره 2ـ استقراء بنود المعاهده»، که مؤسسه البلاغ در بیروت چاپش کرده و در واقع خطبه‏های سلسله‏وار نماز جمعه وی است، نگاهی تحلیلی و استدلالی به موضوعات و برداشتهای تربیتی و عقیدتی از سیره امام حسن و امام حسین نموده است.

راه سلوک به سوی خدا همواره باز است و هرکسی بسته به استعداد و کوشش خود می‌تواند در این راه گام بگذارد. یکی از رایج‌ترین خطاها در زمینه ارتباط انسان و خدا، آن است که گمان کنیم این راه تنها به روی تعداد اندکی از آدمیان گشوده است و جز آنان کسی راهی به حریمِ حرم خدا ندارد. مطابقِ آموزش‌های پیامبران و عارفان، خداوند بی‌واسطه و به طور مستقیم با دل‌های تک‌تک انسان‌ها ارتباط برقرار می‌کند و به قول مولانا «اتصالی بی‌تکیف و بی‌قیاس بین ناس و ربُّ النّاس» وجود دارد(مثنوی معنوی، د 4 ب 760). مولوی در بیت‌های زیر، ضمن نقل سخنان کسانی که باب ارتباط میان انسان و خدا را مسدود می‌دانند، همه آن‌ها را دروغ و نادرست می‌شمارد: