مقاله

بازنمود اخلاق عملی پزشکان نوعدوست در تاریخ معاصر ایران سوگندنامه‌های مشهور پزشکی چون سوگندنامه بقراط و ابن میمون، همچنین برخی مضامین پندنامه‌ها و آیین‌نامه‌های کهن که ویژگی‌های لازم یک طبیب را برشمرده‌اند، از لزوم توجه پزشک به بیماران فقیر و بینوا و نداشتن چشمداشت مادی در درمان بیماران سرشار است. آنچه که به شرافت و اخلاق پزشکی نام‌بردار است، حق عامه مردم از برخورداری از امکانات درمانی و پزشکی را تبیین می‌کند. تاریخ دیرپای ایران، مصداق‌هایی فراوان از یاری‌گری دست‌گیری بیماران نیازمند از سوی طبیبان و حکیمان در دسترس‌مان می‌گذارد.

تأثیر توافق هسته‌ای بر فضای علمی و دانشگاهی کشور یکی از ابعاد تحریم‌های ظالمانه غرب نسبت به جمهوری اسلامی و اعمال تضییقات شدید در حوزه امور علمی، آموزشی، دانشگاهی و پژوهشی بوده است. نهادهای دانشگاهی کشورهای اروپایی و ایالات متحده، تحت تأثیر فشارهای سیاسی امنیتی دولت‌هایشان و در حرکت‌هایی کاملاً نامأنوس، حتی اجازه تحصیل دانشجویان ایرانی را در برخی از رشته‌های علمی محدود و متوقف کردند.

مدتی بود که گفت‌وگوهای ایران با قدرت‌های شش‌گانه‌ جهان بر سر امور هسته‌ای ایران به یکی از مهمترین رویدادهای خبری در ایران و جهان بدل شده‌بود. بعد از سال‌ها پرهیز از گفت‌وگو و مذاکره، ایران به پشتوانه‌ انتخاباتی که دست‌کم بخش قابل توجهی از مردم در آن دنبال تغییری مثبت و پیش‌روانه در عرصه‌ سیاسی بودند ، با مدیریت خردمندانه‌ رئیس‌جمهور منتخب و تیم متخصصان وزارت خارجه، نقطه‌ عطفی را در رابطه‌ خود با کشورهای قدرتمند در نظام جهانی رقم زد و از موضع کشوری ذی‌حق و مستقل به مذاکره‌ طولانی با این کشورها پرداخت و شروط خاص خود را بر سر میز مذاکره نهاد.

امروز شاید بیشتر از هر زمان دیگر خواندن کتاب « چین » خاطرات هنری کیسینجر لذت بخش باشد. دانستن اینکه امریکاییان در دوران ریاست جمهوری ریچارد نیکسون چگونه برسردی روابط چین غلبه کردند. ایران امروز نیز شاید چنین باشد. توافق هسته ای، اتفاق بسیار مهم و بزرگی در ایران است. مثال آن شاید با پایان جنگ تحمیلی و پذیرفتن قطعنامه 598 قابل مقایسه باشد. در «جنگ سخت» اول هشت سال و در «جنگ نرم» دوم بیش از 12 سالِ تحمیلی را گذراندیم. بعد از اتمام جنگ اول، تمام توان و نیروی ما صرف بازسازی ایران شد. جنگ اگرچه برای ما دفاعی مقدس بود اما توش و توان را از کشور گرفته بود. تمام هزینه ها و سرمایه های مالی و اجتماعی ذیل جنگ قرار گرفته بودند.

یکی از مهم ترین وجوه مذاکرات هسته ای، نزدیک شدن ملت به دولت، به حدی بی‌سابقه در سه دهه اخیر بود؛ به گونه‌ای که مردم، لحظه به لحظه و قدم به قدم، روند آن را دنبال می‌کردند تا آنجا که در این ماه‌ها و روزها، موج ملی گرایی و وطن پرستی به بالاترین سطح خود در میان مردم رسید. دکتر ظریف و تیم مذاکره کننده همراه ایشان، در این 19 روز، بسیار زحمت کشیدند و با فراز و نشیب‌های بسیار که ما تنها بخش کمی از آن را می‌دانیم مواجه شدند. اگر مبالغه نباشد، باید گفت که آنان جانفشانی و بسیار خوب عمل کردند، به نحوی که از مواضع اصلی و اساسی ملت ایران عقب ننشستند و آن‌گونه که نقل می‌شود، محکم و استوار در برابر سخنان بی‌اساس و حتی تهدیدها ایستادند و پاسخ درخوری دادند

اگر پول‌شویی را جایگاهی در حوزه اقتصاد است، کتاب‌شویی را جایگاهی در حوزه فرهنگ و قلم به‌شمار می‌توان آورد؛ این عمل درست یا غلط، واقعیتی است که جایی مستقل در تاریخ عرفان و تصوف ما باز نموده و کمابیش توسط برخی از عرفا و صوفیان به وقوع پیوسته است. تغییر حالت، نقد حال و دگرگونی شرایط روحی اصحاب قلم در واپسین سالهای حیات، و نیز عرفان‌زدگی عارفان و قلم‌گریزی صوفیان و نگاههای سنگین آنان به قلم، حوادثی را بر قلم رقم زده و می‌زند که می‌توان از آن به کتاب‌شویی تعبیر نمود.

به مناسبت ثبت جهانی روستای صخره‌ای میمند اول باری که نام میمند را شنیدم، اواخر دهه ۴۰ هجری شمسی بود که برای ادامه تحصیل در رشته ادبی به کرمان رفتم. گوشه پارک ملی کرمان که به «باغ ملی» معروف است، ساختمانی زیبا با تابلویی وسوسه‌انگیز قرار داشت: «کتابخانه دکتر میمندی‌نژاد». تا آن تاریخ برای خواندن کتاب، به این و آن متوسل می‌شدم؛ در زرند کرمان کتابخانه که هیچ، کتابفروشی هم نبود و عطش مطالعه را با قرض گرفتن کتاب از دیگران برطرف می‌کردم.

قول هفدهم «زادالمسافرین» ناصرخسرو در باب مبادی درک قرآن است؛ تفسیر و تأویل قرآن نیست، بلکه بحثی است برای قرآن‌شناسی؛ اما پیش از ورود به بحث قول هفدهم، می‌خواهم از یکی از اقوال دیگر زادالمسافر سخن بگویم. این هم به نحوی تکرار، یا تأکید روش ناصرخسروست در مسالة «امر محسوس مقدمة امر معقول است»، و هم به نحوی بیان شأن قرآن است.

روز بیست و نهم تیر ماه امسال دوسال می شود که از سرآمدنِ عمر صد سالۀ دکتر محمد حسن گنجی (1292-1392ش) می گذرد. بیست و نهم تاریخی است که بر سنگ تربت او در بیرجند نقش شده، اما دو سال پیش که استاد گنجی زمین خورد و دیگر برنخاست، سخن از 28 تیر ماه می رفت. شاید این تاریخ دوم شتابزده زمانی اعلام شده که استاد هنوز در حالت اغما بوده است. یکی از نویسندگانِ، به قول خودش، «فِیس بوکی»، 30 تیر را روز فوت گنجی نوشته است. بعید نیست که شرح حال نویسان در آینه سه تاریخ درگذشت برای استاد گنجی گزارش کنند.

شاید به جرات بتوان گفت با به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته ای، هیچ حوزه ای به اندازه حوزه گردشگری متاثر نخواهدشد به همین دلیل خبر توافق هسته ای و رفع تحریم ها هیچ مجموعه ای را به اندازه فعالان گردشگری خوشحال نکرده است. طیسال های گذشته تبلیغات منفی علیه ایران و وجود تحریم های بین المللی ضربه های سنگینی را به صنعت گردشگری وارد کرد و لذا با رفع تحریم ها و تغییر ذهنیت دنیا نسبت به ایران، آینده درخشانی در انتظار گردشگری کشور خواهد بود؛ آینده ای که همراه با توسعه زیرساخت های گردشگری، رشد مورد نظر مقام معظم رهبری و رییس جمهور و دولت در این صنعت را در آینده نزدیک رقم خواهد زد.