مقاله

«محمد ابراهیم، گماشته امین‌السلطان، در بیرون دروازه حضرت عبدالعظیم خانه دارد که به آقا شیخ حسین نامی اجاره داده است. مدت اجاره او منقضی شده. قریب ٢٠ روز است که به مشارالیه اطلاع داده از خانه او برود. دیروز می‌رود که خانه خود را تخلیه کند، زن‌ها بنای فحاشی را می‌گذارند.

خرده‌فرهنگ‌ها در هر گوشه‌ای از جهان نشانه‌ها و رفتار بی‌اندازه مشابهی دارند، مَنِشی مشابه که می‏تازاند و در این میان هر آن که پول بیشتری دارد بی‌اندازه تاثیرگذارتر جلوه می‏کند. وقتی از اصطلاح نوکیسه یا طبقه نوظهور ثروتمند حرف می‌زنیم در واقع به یکی از اصلی‏ترین این جریان‏ها و به ثروتی ناگهانی اشاره می‏کنیم؛....

«من معتقدم رسالتى که بر دوش دارم، همان دعوت حقیقى به اسلام است. این رسالت به گونه‏اى فعالانه به همان میزان که در توسعه جوامع و تحول زندگى مردم نقش دارد، در اصلاح رابطه انسان با خدا و زندگى پس از مرگ انسان دخیل است. من عملا این اصل را بر خود و کلیه فعالیت‌هایم، چه در مجلس بحث و گفت‌وگو و چه دیگر کارهاى اجتماعى‌‏ام، منطبق کرده‏‌ام. همواره سعى کرده‏‌ام تاکید کنم که دین، پیش از آنکه توشه آخرت باشد، والاترین وسیله براى زندگى است.»

مطالعه و درنگ در تاریخ وقف در ایران، بخش‌هایی مهم از تاریخ اجتماعی و فرهنگی ایران را در دوره‌های گوناگون بر ما روشن می‌سازد و پرتوهایی تازه به گستره جذاب تاریخ مردم می‌تاباند. وقف کتاب در این میانه به‌عنوان کوششی که نیاز جامعه را به منابعی برای اندیشیدن و دانستن تأمین می‌کند، قابل ملاحظه است. وقف کتاب از قدیم‌ترین گونه‌های وقف به شمار می‌آید. این وقف درواقع نوعی همگانی‌سازی بهره‌گیری از کتاب است. پادشاهان، امیران، وزیران، عالمان و نیز مردم نیکوکار، آنگونه که منابع و سندهای وقف‌نامه‌ای روایت می‌کنند

ديدار اعضاي هيأت دولت با مقام معظم رهبري در هفته گذشته كه به مناسبت هفته دولت برگزار شد، رهنمودهای مهمی در زمینه توسعه و رشد اقتصادي و سياست خارجي و رشد علمي و فرهنگي مطرح شد كه در اين يادداشت به موضوع فرهنگ و دانش پرداخته مي‌شود. توصيه‌هاي ايشان چنين بود كه:

سیدموسی‌صدر ١٤ خرداد ١٣٠٧ در قم متولد شد. مادرش بی‌بی صفیه، دختر آیت‌الله حسین قمی و پدرش، سیدصدرالدین صدر از مدرسان برجسته زمان خود بود که بعد از درگذشت آیت‌الله حائری به همراه دو نفر دیگر اداره حوزه را برعهده گرفتند. سیدصدرالدین به مدارا و سعه‌صدر مشهور بود و می‌گویند از بین فرزندان، سیدموسی از همه به پدر شبیه‌تر بود. رفتار معروف او در حوزه، واگذاری جای اقامه نمازش در صحن حرم حضرت معصومه به آیت‌الله بروجردی بود که به دعوت خود وی و چند نفر دیگر به قم آمده بود.

شهریورماه سال ١٣٥٧ است. چند روزی در آن ایام، امام‌موسی‌صدر و خانواده در خانه ما، در بوخوم، یکی از شهرهای غرب آلمان، بودند. حضور امام‌موسی‌صدر در منزلمان به زندگی‌مان نور و نیرو می‌بخشید. برنامه سفر به لیبی پیش‌رویشان بود و پس از اقامت کوتاهی در آلمان به لبنان بازگشتند تا با هم‌سفران خود عازم لیبی شوند. قرار بود طباطبایی هم در این سفر همراه آنها باشد، ولی به دلیل کار زیاد، از این سفر و همراهی امام بازماند. جزئیات سفر؛ ساعت و روز آن را طباطبایی می‌دانست.

درآرشیو مؤسسه مطالعات امام موسی صدر عکسی قدیمی پیدا شد که کسی تفسیر آن را نمی‌دانست. عکس را دوست و همکار عزیز، آقای علی جعفرآبادی مسئول روابط عمومی مؤسسه فرهنگی و تحقیقاتی امام موسی صدر برایم ایمیل کرد و پرسید که آیا در حافظه ام از سال‌های اقامت در لبنان، چیزی ازاین عکس به خاطر می‌آورم یانه. عکس، ساختمانی چند طبقه را نشان می‌داد با بالکن‌های متعدد و پراز جمعیت.

استخدام بیگانگان: ایران انتظار داشت همان گونه که در قرارداد ۱۹۳۳ آمده بود، شرکت نفت انگلیس به تعهدات خود در مورد آموزش و استخدام ایرانیان پایبند باشد؛ اما این شرکت با نقض مفاد قرارداد، نه تنها تعداد کارمندان خارجی خود در ایران را کاهش نداد، بلکه استخدام آنها سیر صعودی پیمود. برای نمونه در سال ۱۹۳۴ (۱۳۱۳خ)، این شرکت تعداد کارکنان انگلیسی خود را ۷۴۰ نفر گزارش کرده بود،

تاریخ به ظاهر بی طرف است، یا انتظار بی طرفی از آن در بازتاب اندیشه و فعل آدمیان و یا گروه‌ها و جوامع می‌رود ولی به راستی تاریخ از این بی‌طرفی که او را داوری خارج از علایق و سوگیری‌های "جزئی" و یا "کلی" قرار می‌دهد، چیزی نمی‌داند. این طنز زمانی بیشتر شدت می‌گیرد که توجه کنیم برخی از مشارکت‌کنندگان، به گونه‌ای از حاق و گوهر تاریخ و فلسفه تاریخ یاد می‌کنند که در عمل حقانیت را تا جایی که به معرفت تاریخی برمی‌گردد، از آن خود می‌نمایند.