دائرة المعارف بزرگ اسلامی

نمایش تا از مورد
نتیجه جستجو برای :
  • ابن مزرع |
  • ابن مسجح | ابوعثمان (يا ابوعيسی) سعيد بن مسجح، بنيان گذار موسيقی و سرايش هنری (غناء المتقن) عرب و يكی از بزرگ ترين موسيقی‌دانان و خوانندگان سدۀ 1ق / 7م.
  • ابن مزاحم |
  • ابن مرزوق | نام مشترك افراد خاندانی مالكی مذهب از مغرب. اصل ايشان از جنوب افريقيه بود كه به تلمسان مهاجرت كردند و در آنجا سكنی گزيدند. بيش از 10 نفر از افراد اين خانواده جزو بزرگان علم و ادب و فقه و سياست بودند و بی‌گمان 2 تن از آنان: محمد خطيب و محمد حفيد تأثير بسزايی در فرهنگ مغرب اسلامی برجا نهاده‌اند.
  • ابن مستوفی اربلی | ابوالبركات شرف الدين مبارك بن احمد بن مبارك بن موهوب بن غنيمة بن غالب لخمی اربلی (564-637ق / 1169- 1239م)، مورخ، اديب، شاعر، آشنا به علم حديث و متبحر در فن استيفا.
  • ابن مسعده |
  • ابن مسدی | ابوبكر، محمد بن يوسف بن موسی ازدی مُهَلّبی، غرناطی ملقب به جمال‌الدين (599- شوال 663ق / 1203- ژوئيه اوت 1265م)، محدث، مقری و فقيه اندلسی.
  • ابن مسره | محمد بن عبدالله بن مسرّۀ جبلی قرطبی (7 شعبان 269- 319ق / 19 آوريل 883-931م)، متفكر و عارف اندلسی.
  • ابن مسعود، ابوعبدالرحمن | ابوعبدالرحمن عبدالله بن مسعود بن غافل (د 32 يا 33ق / 653م)، از اصحاب مشهور پيامبر (ص). در برخی منابع نام نيای او را حبيب و حارث نيز ضبط كرده‌اند (ابن هشام، 1 / 254؛ ابن عساكر، 39 / 4- 9؛ قس: كلبی، 131؛ بلاذری، انساب، 1 / 204).
  • ابن مسکویه |
  • ابن مسعود، ابوالفضائل | ابوالفضائل حسام‌الدين احمد بن علی، مصنف كتاب مراح الارواح در علم صرف. از زندگی وی اطلاعی در دست نيست. سيوطی (1 / 347) نيز صريحاً به اين امر اشاره كرده است.
  • ابن مصال | ابوالفتح نجم‌الدين سليم (سليمان) بن محمد بن مصال لُكّی مغربی (مق‍ 544ق / 1150م)، از امراء و وزرای فاطميان در مصر.
  • ابن مسیحی | شهرت چند تن از پزشكان و دانشمندان مسيحی عراق كه در سده‌های 6 و 7ق / 12 و 13م در بغداد می‌زيسته‌اند. از زندگی آنان آگاهی دقيقی در دست نيست، ليكن می‌دانيم كه دو تن از آنان از پزشكان دربار الناصرلدين الله عباسی (حك‍ 575-622ق / 1180-1125م) بوده‌اند (ابن عبری، 238).
  • ابن مسکان | ابومحمدعبدالله (د قبل از 183ق / 799م)، از راويان امام موسی كاظم (ع). وی در كوفه می‌زيسته و از موالی قبيلۀ عنزه و به نقلی قبيلۀ عجل بوده است (نك‍ : ابن بابويه، «مشيخة»، 58؛ نجاشی، 214).
  • ابن مشطوب | ابوالعباس احمد بن علی بن احمد بن ابی‌الهيجاء ابن عبدالله بن ابی‌الخليل بن مرزبان هَكّاری، ملقب به عمادالدين (575- 619ق / 1179-1222م)، از اميران سلسلۀ ايوبيان مصر و از اكراد هَكّاريّه.
  • ابن مضاء | ابوالعباس احمد بن عبدالرحمن بن محمد لخمی قرطبی (511-592ق / 1117-1196م)، فقيه، نحوی و محدث اوايل عصر موحدون اندلس.
  • ابن مطیر | حسين بن مطير بن مُكَمِّل اسدی (د ح 170ق / 786م)، شاعر اواخر عهد اموی و اوايل عهد عباسی. او احتمالاً در واپسين دهۀ سدۀ نخست و يا آغاز سدۀ دوم ق به دنيا آمد.
  • ابن مطران | ابونصر موفق‌الدين اسعد بن ابی الفتح الياس بن جرجيس المطران، پزشك و داروشناس مسيحی تبار سدۀ 6ق / 12م. از زندگی او پيش از آغاز طبابتش اطلاع چندانی در دست نيست.
  • ابن مطلب | ابوالمعالی مجدالدين هبةالله بن محمد بغدادی ملقب به ولی‌الدوله (به روايت هندوشاه، 291؛ ولی‌الدين) و مشهور به ابن مطلب (443- ح 503ق / 1051- 1109م)، وزير شيعی مذهب خليفه مستظهر بالله عباسی.
  • ابن معتوق | شهاب‌الدين بن سعيد موسوی حُوَيزی (1025-1087ق / 1616-1676م)، شاعر خوزستانی شيعی و مداح اهل بيت.
  • ابن معصوم |
  • ابن مطروح | ابوالحسن جمال‌الدين يحيی بن عيسی بن ابراهيم (592- 649ق / 1196-1251م)، اديب، دبير و سياستمدار مصری دورۀ ايوبيان.
  • ابن مسلمه | شهرت گروهی از رجال خاندان ايرانی آل رُفيل كه در سده‌های 4-7ق / 10-13م در عرصۀ علم و ادب و سياست عصر عباسی پرآوازه شدند.
  • ابن معطی | ابوالحسين يحيی بن معطی (يا عبدالمعطی) بن عبدالنور زواوی (564- 628ق / 1169-1231م)، نحوی و ناظم مغربی، معاصر موحدون مغرب و ايوبيان مصر.
  • ابن معلم |
  • ابن معذل | ابوالقاسم عبدالصمد (د 240ق / 854م)، شاعر هجو‌سرای عرب. خاندان وی يكی از دو شاخۀ قبيلۀ عبدالقيس بود كه از كوفه به بصره كوچ كردند (مرزبانی، 304؛ ابوالفرج، 12 / 57؛ زاهد، 5-6).
  • ابن معیه |
  • ابن معلم، ابوالغنائم | ابوالغنائم نجم‌الدين محمد بن علی بن فارس جابانی هُرثی واسطی (501-4 رجب 592ق / 1108-3 ژوئن 1196م)، شاعر اواخر عصر عباسی.
  • ابن مغازلی | عنوان دو تن از محدثان و فقيهان مالكی واسط كه در سده‌های 5-6ق / 11-12م می‌زيسته‌اند.
  • ابن معمر |
  • ابن معتز | ابوالعباس عبدالله (22 شعبان 247-2 ربيع‌الثانی 296ق / 31 اكتبر 861- 29 دسامبر 908م)، شاعر، اديب، راوی و نقاد بزرگ شعر و ادب عرب در عصر دوم عباسی.
  • ابن مغربی |
  • ابن معین |
  • ابن مغلس | ابوالحسن عبدالله بن احمد بن محمد بغدادی (د 4 جمادی‌الثانی 324ق / 29 آوريل 936م)، فقيه ظاهری. از جزئيات زندگی او اطلاعی در دست نيست.
  • ابن مفتاح | ابوالحسن عبدالله بن ابی‌القاسم (د 877ق / 1472م)، فقيه زيدی. از زندگی او اطلاع چندانی در دست نيست.
  • ابن مفلح |
  • ابن مفلح | نام افراد خاندانی از فقيهان حنبلی دمشق كه در سده‌های 8-11ق / 14-17م دارای مقامات علمی و اجتماعی بوده‌اند.
  • ابن مفرج |
  • ابن مفرغ | ابوعثمان يزيد بن زياد بن ربيعة بن مفرغ حميری (د 69ق / 688م)، شاعر هجاگوی بصری.
  • ترتیل | اصطلاحی قرآنی به معنای شمرده، درست، روان، سنگین و آهنگین خواندن متن قرآن کریم که در سیره و سنت نبوی (ص) تبیین شده، و از طریق اخبار و آثار به کتابهای لغت راه یافته، و به عنوان وصفی ممتاز برای هر سخن و کلام شناخته شده است؛ چنان‌که در خبر است که «در کلام رسول الله(ص) ترتیل بود» (ابوداوود، 4/ 260؛ ابن ابی شیبه، 5...
  • ترجاله | شهر و ناحیه‌ای در غرب اسپانیا. ترجاله که محرّف و معرب تروخیو در اسپانیایی است، اصلاً از نام رومی تورگالیوم گرفته شده است (EUE, LXIV/ 1146؛ «تروخیو»). این نام در منابع اسلامی به صورتهای مختلف چون تُرجَله، تَرجیله و تُرجیله آمده است (ابن سعید، 1/ 360؛ مقدسی، 57؛ ابن حوقل، 110؛ ابن فرضی، 2/ 116؛ عبدالمؤمن، 1/ 25...
  • تربیت، میرزا محمدعلی | میرزا محمدعلی‌‌خان(1256- 26 دی 1318ش/ 1877- 16 ژانویۀ 1940م)، روزنامه‌نگار و از رجال فرهنگی و سیاسی آذربایجان در تاریخ معاصر ایران. او را بیشتر منابع فرزند میرزا صادق، پسر میرزا جواد، پسر میرزا علی‌اکبر، پسر میرزا مهدی‌خان استرابادی (د ح 1173ق)، وزیر نادرشاه افشار و مؤلف درۀ نادری و تاریخ جهانگشای نادری دانست...
  • ترک | مجموعۀ اقوام و قبایلی کوچنده که در سدۀ 6م امپراتوری کوچندۀ بزرگی را در گسترۀ وسیعی از اراضی مغولستان و مرزهای شمالی چین تا حدود دریای سیاه پدید آوردند (بارتولد، V/ 576).
  • ترجمان | ابومحمد عبدالله بن عبدالله میورقی (ح 756-832ق/ 1355-1429م)، کشیش و متکلم مسیحی که اسلام آورد. نام او پیش از پذیرفتن اسلام «آنسلم تورمدا» بود (محفوظ، 225) و در میورقه واقع در جنوب اسپانیا در خانواده‌ای مسیحی زاده شد (GAL, II/ 322) و پدرش از شهرنشینان آنجا به حساب می‌آمد (ترجمان، 61-62). او را از 6 سالگی به کشی...
  • ترجمان البلاغه | نخستین کتاب بلاغی به زبان فارسی تألیف محمد بن عمر رادویانی (سدۀ 5ق/ 11م)، در زمینۀ برخی از صنایع مربوط به هنر شعر، اعم از صنایع بدیعی و بیانی.
  • ترجیع‎بند و ترکیب بند | قالبهای شعر فارسی با شمارۀ ابیات متنوع، شامل بندهای مستقل، با قافیه‎های جداگانه در هر بند، هم‎وزن و مرتبط با بیتی مقفا.
  • ترجمه تفسیر طبری | از کهن‌ترین آثار منثور زبان فارسی، برجای مانده از اوایل نیمۀ دوم سدۀ 4ق. این کتاب نخستین ترجمۀ قرآن به زبان فارسی است که در دوران سلطنت منصور بن نوح یا منصور اول سامانی (350-365ق/ 961-976م) و هم به دستور او، محتملاً در 352ق/ 963م از روی تفسیر محمد ابن جریر طبری به زبان فارسی نگارش یافته است. ابوجعفر محمد بن ج...
  • ترحیم، مجلس | مجلس سوگواری و آمرزش‌خواهی برای درگذشتگان که معمولاً در روز سوم، شب هفت، شب چله و شب سال برپا می‌شود و به آن مجلس فاتحه‌خوانی، ختم و تذکر هم می‌گویند.
  • ترسل |
  • ترشیز |

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: