اخبار

مهشید گوهری کاخکی گفت: ایرانیان که فاجعه هجوم مغولان را تجربه کرده بودند، کوشیدند بر ویرانه‌های بازمانده از سرزمین ایران، شالوده‌های هویت ایرانی را از نو بسازند. آنها نشان دادند که ایرانیان پس از هر شکستی دوباره برمی‌خیزند و با نیرویی دوچندان فرهنگ و هویت خود را بازسازی می‌کنند. تمدن و هویت ایرانی با وجود هر ضربه و تهاجمی همچنان پایدار می‌ماند و بر تمدن قومِ غالب، چیره و دوباره شکوفا می‌شود.

یورش مغولان که با کشتارهای فجیع و ویرانی های عظیم همراه بود، تمدن اسلامی را تا آستانه نابودی کامل کشانید. نابودی مراکز علم و دانش، کتابخانه ها، کشتار دانشوران و طلاب، مهاجرت و گریز بسیاری از ایشان به اکناف و اطراف دنیای اسلام دور از چپاول مغول گوشه ای از ضربات این بلیه ی تاریخی محسوب است.

خواست اصلی این مقاله ارائه نظرهایی در جهت تطبیق معماری بناهای اواخر دوره ایلخانان با تمایلات کوچرویی است. ساکنان آسیای مرکزی از دیرباز چندین بار به صورت مهاجر یا مهاجم به سرزمین های همجوار خود وارد شدند. مغولان آخرین گروه از مهاجرینی بودند که پس از ترک مأوای خود، به سرزمین های چین و ایران رهسپار شدند. تعامل ساکنان سرزمین های جدید با مهاجمین تاثیرات متقابلی به همراه داشت.

یاسای چنگیزی برآیند تحولات ساختاری جامعه ایلی مغول بود و تحت تأثیر واقع‌نگری و مدارای عقیدتی مغولان پویایی خاصی داشت. همین طور از جامعیت خاصی برخورار بود و صرف نظر از مسائل سیاسی – نظامی به امور اقتصادی و اجتماعی نیز توجه ویژه ای داشت.

گیبون در فصل شصت و چهارم کتاب خود به نام «انحطاط و سقوط امپراطوری روم» راجع به سقوط قسطنطنیه می گوید: «از کشمکش‌های بی‌اهمیت یک شهر و حومۀ آن و از بی شهامتی و نفاق یونانیان منقرض، اکنون به فتوحات ترکها می‌پردازم

با غلبۀ مغول ها بر حکومت خوارزمشاهیان و تأسیس حکومت ایلخانی در ایران، عناصر تازه ای در ابعاد گوناگون زندگی ایرانیان وارد گردید که به طرز چشمگیری حیات اجتماعی ایران را دگرگون ساخت. نمونۀ قابل توجهی از این دگرگونی و تغییرات اجتماعی این دوره، در زمینۀ وضعیت و زندگی زنان این روزگار قابل مشاهده است.

چه می‌شد اگر خشایارشا جنگ را به یونانیان نمی‌باخت؟ چه می‌شد اگر ژاپنی‌ها به پرل هاربر حمله نمی‌کردند؟ یا اگر کندی ترور نمی‌شد؟ گروهی از مورخان معتقدند تاریخ را نقاط عطف می‌سازند و تلاش برای پاسخ به سؤال «چه می‌شد اگر این نقاط عطف طور دیگری پیش می‌رفتند؟» به فهم عمیق‌تر رویدادهای تاریخی کمک می‌کند.

در آغاز اين سال [698] باران نباريد و آب جيحون و دجله و فرات و نيل نقصان يافت و خلق در سختي افتادند. مخصوصاً در فارس حاصلي نروييد و مردم بسيار از گرسنگي مردند؛ چنان‌كه مدت چهل روز هيچ كس رنگ نان نديد.