اخبار

در سال 1363 هنگامی که در سازمان اسناد ملی ایران سابق در بخش پژوهش و تحقیقات، اشتغال داشتم، در بین انبوه اسناد، خاطرات ناصرالدین شاه توجهم را جلب کرد؛ بدون هیچ تجربه‌ای، برای نخستین بار تصمیم گرفتم که بخشی از این خاطرات را بازنویسی و تصحیح کنم، بنابراین سفر اول ناصرالدین شاه به فرنگ را انتخاب و بخشی از آن را تحت عنوان سفر به روسیه تزاری بازنویسی و توضیحاتی به آن اضافه نموده و بعد از اینکه تایپ شد به ریاست وقت ارائه دادم؛ ایشان هم از این کار من استقبال کردند

معنی لغوی « توق » یا « توغ » عبارتست از: عَلَم و رایت بزرگی که در ایام عزاداری سکنه بعضی محله ها در برخی از شهرها آن را حرکت دهند و آن از امتیازات محلات مزبور محسوب شود. نیز درباره پاتوغ یا پاتوق که در واقع کوچک شدۀ پای توغ است در فرهنگ معین چنین آمده است:-۱- پای عَلَم ، جایی که رایت و درفش را نصب کنند. ۲- محل گرد آمدن ۳- محل اجتماع لوطیان در بعضی شهرهای ایران. ۴- روز عاشورا دسته های بعضی محلات ممتاز توغ را حرکت دهند. زیر و اطراف توغ را « پاتوغ » گویند.(فرهنگ معین ).

یکی از خصوصیات آقا محمدخان قاجار حرص و آز بیش از حد در مال اندوزی بوده است، بطوریکه همه کاره سلطنت خودش بود و شخصاً به تمام کارهای محاسباتی کشور رسیدگی می کرد.وی خود خزانه دار و مستوفی الممالک و صاحب دیوان دولت خود بود. و هرجا از طلا و جواهر بوئی می برد ، تا دانۀ آخر را ضبط نمی کرد آرام نمی گرفت و با اینکه ابداً جواهر استعمال نمی کرد و سر و بر خود را با جواهر نمی آراست عشق شبیه به جنونی به جواهر داشت .

پس از عقد عهدنامه گلستان بین دو کشور ایرانو روسیه که به دنبال جنگهای ده سالۀ(1218-1228ه.ق) انعقاد یافته بود، به علت ابهاماتی که هنوز در مورد خطوط سرحدی وجود داشت، یک سلسله روابط متشنج سیاسی به طور متناوب بین دو کشور ایجاد گردید و به دنبال تجاوزهایی که گهگاه از طرف روسیه به ایران صورت می گرفت، در سال 1341ه.ق ناحیه گوگچه را متصرف گردیدند.

یکی از ابداعات ناصرالدین شاه تأسیس صندوق عدالت بود ،وی در سال ۱۲۸۱ ه.ق دستور دادکه صندوقی در میدان ارگ قرار دهند و هرکس عریضه ای به شاه دارد در آن صندوق بیندازد.

از پادشاهان قاجار، فتحعلی شاه اولین پادشاهی بود که در قسمت شمالی جاجرود فعلی [حوالی «سبو کوچک»] قصر بزرگی ساخت تا علاوه بر فرار از گرمای تهران و استفاده از آب و هوای بسیار معتدل منطقه، به شکار در جنگل‌های آنجا بپردازد.

توران آغا و تومان آغا دو خواهر تنی از همسر صیغه ای و گرجی ناصرالدین شاه به نامه خازن الدوله بوده اند. این دو دختر از فرزندان خاص ناصرالدین شاه و بسیار مورد علاقه و حمایت او بودند. چنانچه در زمان بلوغ تومان آغا و توران آغا به ترتیب به القاب فخرالدوله و فروغ الدوله ملقب گردیدند. شرح حال تومان آغا فخرالدوله در شماره های 47 و 48 فصلنامه گنجینه اسناد،به توسط نگارنده منتشر گردید و اینک ذیلاً اشاره ای به سرنوشت توران آغا فروغ الدوله می شود

آرمینوس وامبری خاورشناس پرآوازه مجاری، سالها در شهر قسطنطنیه اقامت كرد و در تحقق آرزوی خود برای سفر به ایران و خاصه به تركستان بدون تغییر مذهب، به آموختن شریعت اسلام و زبان فارسی و تركی خاوری پرداخت. آن‌گاه به سوی ایران رهسپار شد و با سفر به خوی و تبریز و زنجان و قزوین، در لباس درویشی دروغین، و اقامت در این شهرها و توصیف دلچسب وقایع به تهران رسید، مدتی بعد با هیئت مبدل درویش بغدادی به قم، كاشان، اصفهان و شیراز رفت و پس از اقامت سه ماهه در این شهرها و بیان حوادث و وقایع آنجا به نحو مطلوب و شیرین به تهران بازگشت