اخبار

این که چرا دوباره‌خوانی شریعتی ضروری است، موضوعی نه چندان پیچیده است. شاید نیاز باشد که نسل‌های متعددی او را دوباره و چندباره مطالعه کنند. بی‌شک هیچ اندیشمندی در تاریخ معاصر ایران را نمی‌توان یافت که چون شریعتی بر پیکره اجتماع تاثیر گذاشته باشد و اینچنین سریع در میان توده‌های مختلف نفوذ پیدا کرده باشد.

دوم آذر هشتاد و چهارمین سالگرد ولادت علی شریعتی است. شخصیتی که از زمان حیاتش بحث‌هایی جدی در میان موافقان و مخالفانش شکل گرفت. برخی مخالفانش مثل مجاهدین خلق بعدها به موافقان او تبدیل شدند و برخی موافقانش اکنون از منتقدان اصلی او به شمار می‌روند.

بالطبع پروبلماتیکی که ذیل عنوان «مسئله دوران ما» تدوین می‌کنیم، ربط مستقیمی به عینکی که از دریچه آن به جهان می‌نگریم دارد. اگر به این شکل صورت‌مسئله را طرح کنیم و آن وقت سرگرم گفت‌وگو با میراث شریعتی شویم، به نظر می‌رسد اندیشه شریعتی بیشتر نقش یک دکور تزئینی را در صورت‌بندی ما ایفا می‌کند؛ چه اینکه خیلی ساده می‌شود گفت چرا جزنی نه، چرا پویان نه، چرا احسان طبری نه، چرا کسروی نه؟!

نسبت شريعتي با امروز ما چيست؟ اين سؤالي بود كه در سمينار چهلمين بزرگداشت شريعتي در سالن ابن‌خلدون در‌گرفت. موضع توأمان شریعتی نسبت به سوسياليسم و اسلام و ايجاد ترکیبی مناقشه‌انگیز با عنوان ماركسيسم اسلامي را چگونه مي‌توان همچنان براي شرايط امروز ايران مهم دانست؟ اين سؤالي بود كه در نهايت مخاطبان درباره آن چيزي نشنيدند، مخاطبان زیادی كه بي‌نظمي‌هايي همچون كمبود جا، گرما و تهويه نامناسب و صحبت‌هاي طولاني مجري آنها را كلافه كرده بود. در این نشست هاشم آقاجری از تکرار، بازسازی و به‌روزکردن دقیق پروژه ناتمام شریعتی گفت تا شاید نتیجه‌ای متفاوت از آن بیرون آید، بدون پاسخ به اینکه آیا آنچه در واقعیت تاریخی به وقوع پیوست نتیجه منطقی پروژه شریعتی بود یا انحرافی از آن. یوسف اباذری سخنرانی خود را پاسخ به نقدهایی دانست که به شریعتی وارد می‌شود.

40 سال از مرگ دكتر علی شریعتی (١٣٥٦-١٣١٢) می‌گذرد، چهره‌ای كه به اذعان هم‌فكران و منتقدانش بدون تردید موثرترین و سرشناس‌ترین روشنفكر ایرانی در دهه‌های پیش از انقلاب در رابطه با رخدادهای سیاسی، فرهنگی و اجتماعی ایران است و هیچ گزارش یا تحلیلی از ابعاد سیاسی، فرهنگی و اجتماعی انقلاب ١٣٥٧ ایران نمی‌توان ارایه داد، مگر آنكه دست كم در فصلی كوتاه به نام او اشاره كرد

علی شریعتی این‌بار در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی؛ حدود سه هفته بعد از آنكه جواد طباطبایی در نشست رونمایی از كتاب فیلسوف سیاست برای چندمین بار به او تاخت و او را در كنار جلال آل‌احمد مورد هجمه قرار داد. صندلی‌های پر شده سالن حكمت پژوهشگاه در یك روز سرد زمستانی با مخاطبینی از سنینی متفاوت اما نشان می‌دهد كه شریعتی همچنان پر طرف‌دار است و هنوز خوانندگانی پر و پا قرص دارد كه از اندیشه‌ها و آثار او دفاع می‌كنند.

درباره اینکه چرا علی شریعتی همچنان در جامعه امروز ایرانی مطرح است، بحث‌های زیادی مطرح است. با اینکه چهار دهه از درگذشت او می‌گذرد، همچنان علی شریعتی حضور بسیار پر‌رنگی در جامعه روشنفکری ما دارد و موضع‌گیری‌های زیادی له یا علیه او انجام می‌شود. برخی معتقدند اگر ما بخواهیم وضعیت امروز ایران را به‌گونه‌ای رصد و ریشه‌یابی کنیم و بخواهیم بگوییم چرا ما در چنین وضعیتی قرار گرفته‌ایم، مقصر اصلی این وضعیت شریعتی است.

رباره اینکه چرا علی شریعتی همچنان در جامعه امروز ایرانی مطرح است، بحث‌های زیادی مطرح است. با اینکه چهار دهه از درگذشت او می‌گذرد، همچنان علی شریعتی حضور بسیار پر‌رنگی در جامعه روشنفکری ما دارد و موضع‌گیری‌های زیادی له یا علیه او انجام می‌شود. برخی معتقدند اگر ما بخواهیم وضعیت امروز ایران را به‌گونه‌ای رصد و ریشه‌یابی کنیم و بخواهیم بگوییم چرا ما در چنین وضعیتی قرار گرفته‌ایم، مقصر اصلی این وضعیت شریعتی است.

مقدمه‌ای در بازشناخت طریقت صفویه، بررسی تطبیقی حزب و طریقت، ویژگی‌های طریقت صفویه، صفویه و مسیحیت، نقدگونه به نکته‌ای از کتاب «تشیع علوی و تشیع صفوی» از شادروان دکتر علی شریعتی و بازگشایی تاریخی و طریقتی آداب و مراسم سوگواری حسینی، چون: تعزیه، قمه‌زنی، شمایل‌گردانی، شام غریبان و… رنجنامه ارامنه عهد صفویه

مسئلۀ رابطۀ علم و دین از دغدغه های جدی بشر است. معمولاً این رابطه را در چهار مقولۀ تعارض، استقلال، گفت وگو، و وحدت دسته بندی می کنند. در این نوشته، ضمن معرفی اجمالی این چهار مقوله، در پی آنیم تا موضع شریعتی را در این باره معرفی کنیم. شریعتی با اتکا به موضوعاتی چون یونانی زدگی علم و دین در قرون وسطی، رابطۀ علم و سرمایه داری، نفی انحصار علوم تجربی، مقایسۀ میزان اعتبار علوم تجربی و انسانی، و تأکیدهای دین بر کسب علمْ موضع تعارض را نفی می کند.