اخبار

یکی از تألیفات ارزشمند و شایان توجّه علّامه حِلّی (ت 648 ـ م 726 ه‍.ق)، اثری است چنددانشی و در عین حال ‌نسبتاً مختصر به نام «الرسالة السعدیة». این رساله با بیان مقدّماتی از دانش اصول فقه آغاز می‌شود و پس از آن، فصلی در باب اصول پنج‌گانۀ اعتقادی آمده که همراه آن، چند موضوع فقهی نیز مطرح شده است. در نهایت، رساله، با دو فصل کوتاه در خصوص ترغیب به انجام برخی از اعمال عبادی و اخلاقی و تحذیر از ارتکاب پاره‌ای از منکرات خاتمه می‌یابد. بدین‌سان، رسالۀ سعدیه مشتمل است بر مباحثی چند از علوم اصول فقه و کلام و فقه و اخلاق.

یکی از موضوعات جالبی که می‌توان در متون تاریخی در باب نوع گسترش تشیع به آن دست یافت، «مدرسه سیار علامه حلی» است. این مساله در یادداشت تازه‌ای از سید‌حسن موسوی‌بروجردی، پژوهشگر میراث اسلامی و نسخ خطی قم بیان شده است. موسوی‌بروجردی درباره این مدرسه می‌نویسد: «یکی از مهم‌ترین خدماتی که در قرن هشتم هجری برای تشیع ایرانیان صورت گرفته توسط علامه حلی (ت 726 هـ) بوده است.» موسوی توضیح می‌دهد که علامه حلی، سلطان محمد خدابنده را در بسیاری از سفرهایش همراهی می‌کرد تا با این همراهی بتواند بنیان تشیع را در ایرانی که اغلب شهروندانش در آن زمان عامی مذهب بودند، مستحکم گرداند.

یکی از مهمترین خدماتی که در قرن هشتم هجری برای تشیع ایرانیان صورت گرفت توسط علامه حلی (ت 726 هـ) بود؛ او که خود سبب تشیع سلطان محمد خدابنده بود او را نیز در بسیاری از سفرهایش همراهی کرد تا با این همراهی بتواند بنیان تشیع را در ایرانی که اغلب شهروندانش در آن زمان عامی مذهب بودند، مستحکم گرداند. او سه کتاب «نهج الحق و کشف الصدق»، «منهاج الکرامة» و «کشف الیقین» را برای سلطان نوشت تا این سلطان تازه شیعه را در راهی که انتخاب کرده راسخ گرداند.

«نگرشی بر نگارشهای کلامی» عنوان کلّیِ مجموعه یادداشتهائی است سلسله‌وار، که به توفیق الهی، در راستای تعریف و بازشناسی میراث کلامی اسلامی منتشر خواهد شد. در این گفتارها کوشش می‌شود متون کلامی مهمّ فرقه‌های مختلف اسلامی بویژه مکتب شریف تشیّع معرّفی شود و ابعاد گونه‌گون آنها بررسی گردد. روشن است که شناسائی منابع و مآخذ کلامی و آشنائی با ویژگی‌های یکایک آنها، از مقدّمات بسیار مهمّ هرگونه تحقیق کلامی است.

زمانی که در دهه نخست قرن هشتم هجری، سلطان محمد خدا بنده به تشیع گروید، یکی از کسانی که به ایران و مرکز حکومت آن یعنی سلطانیه سفر کرده و بیشترین نقش را در تشیع سلطان داشت، علامه حلی بود. این مطلبی است که در جای دیگری به تفصیل بدان پرداخته ایم.

دست‌خط 12 تن از دانشمندان و مشاهیر ایرانی در کتابخانه و موزه‌ی ملی ملک به نمایش درآمدند. به مناسبت هفته‌ کتاب و کتاب‌خوانی و روز کتابدار و همزمان با گشایش تالارهای جدید این موزه، دست‌خط 12 تن از مشاهیر ایرانی از جمله «شیخ‌ بهائی»، «ملاصدرا»، «عبید زاکانی»، «ابن مسکویه» و «علامه حلی» در موزه‌ ملی ملک به نمایش درآمدند.