اخبار

تازه ترین كتاب دكتر شمیسا بــا تعبیـری برگرفته از راحة الصـدور شاهِ نامه ها نامیـده شـده اسـت. ایـن اثـر مجموعـه یادداشـتهای ایشان دربـارۀ فردوسی و شـاهنامه اسـت كـه در طـول ِ چنـد سـال بـر حواشـی شـاهنامۀ ِ تصحیـح ژول مـول و سـپس چـاپ مسـكو نوشـته و اخیـرا در قالـب كتابـی در بیسـت فصـل منتشـر شـده اسـت. در ایـن كتـاب گاهـی اشـارات، حدسـها و پرسشـهای جدیـد و تاملبرانگیـزی دیـده می شـود و بـه رغـم تنـوع موضوعات وِ حجـم نسـبتا ِ زیـاد آن (نهصـد صفحـه) بسـیاری از مطالـب به اختصـار و گـذرا مطـرح شـده كه محتملا ناشی از شكل یادداشتی اصل آنهاسـت. در ایـن مقالـه پیشـنهادهایی دربـارۀ بعضـی نظریات و دریافتهای ِ شـاه نامه هـا آورده شـده اسـت.

کتاب مروری مختصر بر داستان نثر فارسی است و دورنمایی از تاریخ دراز نثر فارسی را نشان می‌دهد. مؤلف در بخشی از این کتاب می نویسد: «البته گاهی مطالبی به صورت مفصّل آمده است، ‌مثل معرفی «مقامات حمیدی» یا «نفثة المصدور»، زیرا این کتب در دورۀ تحصیلات تکمیلی ادبیات فارسی به درس خوانده می‌شود. یا توضیح این که زبان دری ادامه همان زبان پهلوی است که چندان بر همگان روشن نیست و غیره ... چون قبلاً سبک‌شناسی نثر را نوشته‌ام و مسائل فنی را در آن توضیح داده‌ام، در این کتاب جزئیات بحث‌ها مثلاً مختصات زبانی را جز به صورت کلّی توضیح نداده‌ام. »

نخستین دیدارهای من با دوست و همکار دانشمند و عزیزم دکتر سیروس شمیسا به سال‌های 1361 - 1360 در جریان تعطیلی دانشگاه‌ها و ادغام برخی از دانشگاه‌ها با دانشگاه‌های دیگر بازمی‌گردد. من معلم دانشگاه ابوریحان بیرونی بودم و ایشان معلم دانشگاه آزاد ایران.

در دیباچه گلستان، سعدی ضمن حکایتی به تأسف از عمر تلف کرده پرداخته و از همین روی بر آن است تا در نشیمن عزلت نشیند و دامن از صحبت فراهم چیند و دفتر از گفته های پریشان بشوید و از آن پس سکوت اختیار کند.

ز 27 فروردین تا دوم اردیبهشت، سه میلاد مهم داریم در شعر و پژوهش معاصر: بهمنی[27 فروردین 1321]، شمیسا [29 فروردین 1327]و امین‌پور [دوم اردیبهشت 1338]؛ امین‌پور دیگر در حیات این جهانی نیست اما یادش، شعرش هست. از این سه نفر، تنها بهمنی‌ست که چهره‌ای دانشگاهی نیست. شمیسا از استادان برجسته دوران مدرن است؛ امین‌پور، استادی محبوب و نور چشم شفیعی کدکنی که بزرگمردی‌ست بی‌نیاز از وصف.

نشست «بررسی نوآوری‌های ابوالحسن نجفی در عروض فارسی» سه‌شنبه 20 بهمن‌ماه با حضور دکتر ضیاء موحد، دکتر سیروس شمیسا، دکتر امید طبیب‌زاده، علی‌اصغر محمدخانی و جمعی از زبان‌شناسان، صاحب‌نظران و علاقه‌مندان ادبیات، در مرکز فرهنگی شهرکتاب برگزار شد. محمدخانی که مسئولیت اجرای این نشست را بر عهده داشت در ابتدای این برنامه اظهار کرد: ابوالحسن نجفی برای همه دوستانی که در حوزه ادبیات فعالیت می‌کنند بسیار آشناست و نیازی نیست درباره شخصیت و فعالیت‌هایش حرف بزنم.

اشاره:گفتمان سنت یا تجدد به مفهوم امروزی در اعصار قدیم رایج نبود. در اعصار قدیم معمولاً در عین حفظ سنت، نوآوری‌هایی هم می‌کردند. این نوآوریها مخصوصاً در ادبیات بیشتر ناظر به «محتوا» بود؛ حال آنکه در عصر جدید بیشتر ناظر به «فرم» است یا به نحوی با تغییر فرم هم همراه است. بر این اساس باید سعدی را متجددی دانست که با حفظ اعتدال بیشتر در زمینة معنی و گاهی البته فرم دست به نوآوری‌هایی زده است. آنچه در پی می‌آید، شواهد و دلایلی است مبنی بر این امر. و گفتنی است که این نوشتار پیشتر در دفتر هجدهم «سعدی‌شناسی» به چاپ رسیده است.