اخبار

خاطره‌ای از چگونگی پذیرایی از آموزش‌های نوین در ایران معاصر

در 1297 خورشیدی که من پس از تحصیل از اروپا به ایران بازگشتم با میرزا عبدالعظیم خان گرکانی (که یکسال بعد در موقع تأسیس سجل احوال ظاهراً نام خانوادگی قریب را انتخاب نمود) آشنا و در 1299 در دارالفنون با او همکار شدم.

دارالفنون در سال 1231 هجری شمسی توسط ناصرالدین شاه افتتاح شد. ایده ساخت مدرسه از امیرکبیر بود که چند روز پیش از افتتاح دارالفنون از تمام مناصب حکومتی خلع شده بود و چند روز پس از افتتاح، به قتل رسید.

دارالفنون در سال 1231 هجری شمسی توسط ناصرالدین شاه افتتاح شد. ایده ساخت مدرسه از امیرکبیر بود که چند روز پیش از افتتاح دارالفنون از تمام مناصب حکومتی خلع شده بود و چند روز پس از افتتاح، به قتل رسید.

روز سه شنبه سه ساعت به غروب مانده شاهزاده اعتضاد السلطنه اطلاع دادند به معلم خانه باید رفت. جناب آقا [مستوفی الممالک] و نصرت الدوله، معین الدوله، معتمد الملک، وزیر فواید، معاون الملک را هم اطلاع داده بودند.

روزنامه وقایع اتفاقیه مدرسه مُبارکه دارالفنون به تاریخ یو م چهار شنبه هفدهم شهر محرم الحرام ۱۲۸۴ لغایت یوم پنجشنبه بیست و پنجم شهر مزبور آنچه صورت وقوع یافته معروض می شود:

ماجرای عباسقلی خان با شعر روان و زیبای ایرج میرزا مربوط به کتاب‌های دبستانی نسلی پیش از من بود. در زمانی که در شصت و پنج سال پیش به دبستان می‌رفتم، درس‌ها با آب، بابا، بار آغاز می‌شد و سال بعد «خدا را شکر که به کلاس دوم آمده ایم.

تأثیر و نفوذ غرب بر ساختار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران عملا با روی کار آمدن سلسله قاجار شروع شد. این جریان که عموما به دو شکل اقتصادی و فرهنگی خود را نشان می‌داد، تأثیرات مستقیمی بر ساختار سیاسی و اجتماعی ایران به جای گذاشت.

دارالفنون را «نخستین دانشگاه در تاریخ مدرن ایران» دانسته‌اند؛ موسسه‌ای که سوغات سفر میرزا تقی‌خان امیرکبیر، مرد با‌کفایت دوران ناصرالدین شاه قاجار بود. او که پس از این سفر به همسایه شمالی متوجه ضرورت آموزش عالی در ایران شده بود از ابتدای صدارت خود در دوران ناصری برای افتتاح این مدرسه تلاش کرد؛ اما دسیسه درباریان و دستور شاه برای قتل او در حمام فین کاشان هیچ‌گاه این فرصت را به او نداد تا لذت آغاز کلاس‌های آنچه را امروز به آن «موسسه آموزشی» می‌گوییم، بچشد.

ناصرالدین شاه هنگام گردش در اروپا ،چنان شیفته و مجذوب تماشاخانه های بزرگ آنجا شده بود، که پس از مراجعت به ایران مصمم گردید تماشاخانه ای نظیر آنچه در اروپا دیده بود در تهران دایر کند