در تمدن اسلامی، سفرنامه‌ها از مهمترین منابع مطالعه تاریخ حج و حرمین شریفین به شمار می‌آیند. از مهمترین این سفرنامه‌ها، سفرنامه ناصر خسرو است که در عین حال کهن‌ترین و ارزشمندترین سفرنامه به زبان فارسی به شمار می‌آید. ناصر خسرو بخش قابل توجهی از سفرنامه خود را به توصیف تفصیلی وضعیت اجتماعی و عمرانی اماکن مقدس حرمین ـ به ویژه شهر مکه و مسجدالحرام ـ در سده پنجم هجری اختصاص داده است.
حج تا آنجایی كه من می‌دانم و شناخته‌ام، یكی از معنوی‌ترین مناسك دینی دنیا است و در حج تمتع تجربه كرده‌ام كه آنچه ذاتی حج است، هجوم معانی گوناگون است. حاجی در لحظه‌لحظه حج تحت هجوم معنوی قرار دارد. من نیز پیشاپیش گمان می‌كردم كه حج چنین باشد و به همین خاطر مشتاق این تجربه بودم. ا
«حج كن! و حج، نشانه‌ای از این رجعت به سوی او، او كه ابدیت مطلق است، او كه لایتناهی است، او كه نهایت ندارد، حد ندارد، تا ندارد و بازگشت به سوی او، یعنی حركت به سوی كمال مطلق، خیر مطلق، زیبایی مطلق، قدرت، علم، ارزش و حقیقت مطلق، یعنی حركت به سوی مطلق، حركت مطلق به سوی كمال مطلق، یعنی حركتی ابدی» این بخشی از درك و دریافت علی شریعتی از حج است.
در این پژوهش، جایگاه اقتصادی حج و تأثیر آن در روابط اقتصادی دولت عثمانی به عنوان برگزار کننده و دولت ایران عصر قاجار به عنوان میهمان، بررسی شده است. در این مقوله پیرامون سه رکن اصلی بحث شده است
سفر حج به عنوان یک فریضه دینی، در روزگاران گذشته سفری سخت، خطرناک و گاه بی بازگشت و همراه با مشکلات بسیار بوده است. در روزگار حاکمیت سلجوقیان بر ایران (۴۲۹ ۵۹۰ ق)، از یک طرف گاه شرایط اقتصادی نامناسب در سفر حج تأثیر می گذاشت و از طرف دیگر، حاجیان با مشکلات زیادی ازجمله ناامنی ناشی از غارتگری اعراب بادیه، حمله های ناگهانی اسماعیلیان، کمبود آب و آذوقه، قحطی و بیماری های کشنده ای مانند و با روبه رو می شدند.
منظور از اسرار حج، شناخت راز و رمزهای معنوی حج و آگاهی نسب به حقایق عرفانی آن است. حج همانند سایر عبادات و مناسک دینی، علاوه بر آداب ظاهری از اسرار باطنی و حقایق معنوی خاصی برخوردار است. از آنجایی که در هر عبادتی در کنار عمل جوارح، بسیاری از معارف در مدار شهود عقل نظری قرار می گیرد یا از عقل عملی منبعث می شود ، عارفان بالله و اهل سیر و سلوک نیز در مقابل حج صوری از حج معنوی سخن گفته اند. در این مقاله از منظر عرفانی به عناوینی چون: عزم، میقات، تلبیه، طواف و... پرداخته شده است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پیامی به حجاج بیت‌الله‌الحرام، توجه به مسائل جهان اسلام و نگاهی بلند و فراگیر به مهمترین موضوعات مرتبط با امت اسلامی را در صدر وظایف و آداب حج گزاران دانستند و تاکید کردند: اتحاد مسلمین، مساله فلسطین، و نگاه هوشمندانه به تفاوت اسلام ناب محمّدی و اسلام آمریکایی، سه اولویت اصلی جهان اسلام است که امت اسلامی باید با بصیرت و ژرف اندیشی، به وظیفه و تکلیفِ روزِ خود در قبال این موضوعات عمل کند. متن کامل این پیام که صبح دیروز توسط حجت‌الاسلام قاضی عسگر نماینده‌ی ولی‌فقیه و سرپرست حجاج ایرانی در مراسم روز برائت از مشرکین در صحرای عرفات قرائت شد، به شرح زیر است:
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید