اخبار

مراسم نکوداشت ثبت جهانی جامع التواریخ عصر روز چهارشنبه نهم اسفند در مجموعۀ فرهنگی کاخ گلستان برگزار شد. نسخه‌های متعددی از این اثر در کتابخانه‌های مختلفی در دنیا نگهداری می‌شود و یکی از نسخه‌های آن نیز در کتابخانۀ کاخ گلستان موجود است که به ثبت در فهرست حافظۀ جهانی یونسکو رسید.

در این مراسم دکتر مسعود نصرتی، مدیر کاخ گلستان، دکتر فرهاد نظری، مدیرکل دفتر ثبت آثار و حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی، استاد محمدحسن سمسار ، عضو هیأت عالی کارشناسی آثار فرهنگی - تاریخی، دکتر اکبر ایرانی، مدیرعامل مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب، اشرف بروجردی رییس کتابخانۀ ملی ، جمشید کیان فر پژوهشگر متون تاریخی و دکتر منصور صفت گل استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران سخنرانی خواهند کرد.

جامع التواریخ رشیدی اثری چنان مهم است، که شاید بهتر باشد آنرا دائرةالمعارفی از دورۀ مغول بنامیم، نمی توان گفت که چه قسمت، و چه مطلبی از این کتاب مهمتر از دیگری است. جنبه های مختلفی که در آن مورد بحث قرار گرفته، همه جالب توجه، و با اهمیت اند.

برای شناخت ارزش جامع التواریخ رشیدی، قبل از هر چیز باید منابع آن مورد شناسائی و ارزیابی قرار گیرد. رشیدالدین فضل الله، در مقدمۀ خود بر ااین اثر به تعدادی از این منابع اشاره می کند، که مهمرین انها اسناد تاریخی موجود در خزانۀ سلطنتی«آلتان دبتر»گفته ها و محفوظات بولادچینگسانگ، نویان یا امیر بزرگ دستگاه مغول، محفوظات و دانسته های غازان خان سلطان معاصر و مشوق وی در گردآوری کتاب، و سرانجام به طور کلی «تواریخ مغول» است.

تشکیل نخستین دودمان شاهی در تاریخ ایران – مادها – زمینه ی پیدایش موجودیتی سیاسی، اجتماعی و جغرافیایی را فراهم ساخت که بر پایه ی مؤلفه هایی اساسی چون سرزمین – جغرافیا و حکومت استوار بود. این موجودیت در دوره ی ساسانی با نام ایران و ایرانشهر جلوه ای ویژه یافت.

از زمان سلطه ی مغولان در قرن سیزدهم / هفتم روابط ایران و چین دگرگون می شود، روابطی که باعث ایجاد یک زبان بصری جدید در هنر نگارگری ایران می گردد. در کتاب های مصور مربوط به قرن چهاردهم / هشتم شاهد شیوه هایی اعم از ایرانی، عربی و چینی در قالب یک مکتب خاص بوده و نفوذ طبیعت گرایی چینی در این آثار زیاد است

اسماعیلیه یکی از فرق تشیع بودند که از اواسط قرن دوم ه.ق آشکار شدند و سپس به شاخه ها و گروه های مختلف تقسیم گردیدند. آن ها همانند شیعیان امامی، امامت را به نص می دانستند، اما درباره ی سلسله ی امامان پس از امام صادق(ع) با دیگر پیروان آن امام دچار اختلاف گشتند. این فرقه نام خود را از اسماعیل فرزند امام جعفر صادق(ع) گرفته است.

جامع التواریخ از منابع معتبر تاریخی دوره ایلخانان محسوب می شود. رشیدالدین فضل الله همدانی هدف از ثبت رویدادهای تاریخی را عبرت عالمیان و آیندگان می داند؛ که بر آگاهی آنان افزوده، در زندگی راهنمایشان شود. او در شیوه تاریخ نگاری خود، در وهله اول، به مشاهده ارج می نهد و، به همین جهت، شرح رویدادهای دوره هر مورخ را معتبرتر می شمارد و برای درد صحیح تر رویدادها ازشیوه مقایسه استفاده می کند

خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی(718-645) وزیر غازان خان و الجایتو و مؤلف کتاب جلیل القدر جامع التواریخ اگر بزرگترین مورخین فارسی زبان نباشد بلاشبهه یکی از اعاظم ایشان است. کتاب جامع التواریخ او علاوه بر آنکه در یک قسمت یعنی تاریخ چنگیز خان و اجداد و اولاد او نظیر ندار

تاریخ نگاری ایران در دورۀ ایلخانان به نام های تنی چند از دیوان سالاران برجستۀ ایرانی مزین شده که از آن میان است عطاملک جوینی نویسندۀ تاریخ جهانگشای، و خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی، صاحب جامع التواریخ. این دو مورخ دیوان سالار با گرایش ها و دیدگاه های متفاوت به تدوین دو کتاب ماندگار و برجسته تاریخی دست زدند که بیشترین اختلاف نظرهای آنان را می توان در چگونگی ارائه مطالب درباره اسماعیلیان مشاهده کرد.